دوّم- زيبائى در ساير پديده‌هاى عالم غير از انسان، و بر اين وجه از پيامبر 6 روايت شده است كه:

«إنّ اللّه جميل يحبّ الجمال».

كه هشدار و آگاهى است بر اينكه خيرات زياد از خداى افاضه مى‌شود و اللّه كسى را كه باين صفت يعنى منشاء خيرات متّصف باشد دوست مى‌دارد، خداى تعالى گويد:

وَ لَكُمْ فِيها جَمالٌ‌ حِينَ تُرِيحُونَ‌[1]- 6/ نحل).

جَمِيلٌ‌، جمال و جمّال- براى زيادى و مبالغه بكار مى‌رود خداى تعالى فرمايد:

فَصَبْرٌ جَمِيلٌ‌- 18/ يوسف) و فَاصْبِرْ صَبْراً جَمِيلًا- 5/ معارج) اين فعل بشكل مصادر- مُجَامَلَة و إِجْمَال‌- نيز بكار مى‌رود.

جَامَلْتُ‌ فلانا- يعنى به نيكى با او رفتار كردم.

أَجْمَلْتُ‌ فى كذا- در آن كار مدارا و نيكويى كردم.

جَمَالَك‌: در معنى‌ أَجْمِلْ‌- يعنى نيكى كن و باعتبار معنى زيادى و فزونى كه در اين فعل هست به هر جماعت و گروهى كه داراى روابط اجتماعى و پيوستگى‌

[1] قسمتى از آيات 5 و 6/ نحل، است كه نام خود سوره تفكر انگيز، و عبرت‌زا است مى‌گويد: وَ الْأَنْعامَ خَلَقَها لَكُمْ فِيها دِفْ‌ءٌ، وَ مَنافِعُ وَ مِنْها تَأْكُلُونَ وَ لَكُمْ فِيها جَمالٌ حِينَ تُرِيحُونَ وَ حِينَ تَسْرَحُونَ‌- 6 و 5/ نحل) سخن در باره 1- زيبائى‌هاى طبيعى 2- منافع اجتماعى 3- زيبايى‌هاى هنر واقعى است، اوّل از پوست چهار پايان پشم و لباس زيبا و فرشهاى رنگين به دست مى‌آيد و گر نه انسان از ايجاد آنها ناتوان است و بدون بهره از پشم و چرم حيوانات زندگيش مختل و رو به زوال است.

دوّم- از شير و گوشتشان مى‌خورند و گر نه از گرسنگى و كمبود آنگونه مواد غذايى بيمار و ناتوان مى‌شوند و از حركات و رفت و برگشت دسته جمعى گلّه‌ها در صحرا كه زيباترين شكل حيات است متمتّع مى‌شود پس جمالى كه در اين آيه خداوند به آنها اشاره مى‌كند بر اساس سه نياز حيات و هستى انسان‌ها است: 1- پوشاك و رنگ آميزيهاى دلفريب آن 2- زيبايى در مزه‌هاى و خواصّ و رنگهاى گونه گون غذاها 3- بهره روحى و معنوى از حركت دستجمعى رفت و برگشت گله‌ها كه هزاران برّه و گوساله ناگهان با هزاران گوسفند و گاو كه از چرا برگشته‌اند در يكديگر در مى‌آميزند و هيچ برّه‌اى و گوساله‌اى زير پستان غير مادر خود شير نمى‌خورد و چه زيبائى هنرى و طبيعى از اين با ارزشتر كه خداوند در آيه با واژه‌هاى 1- دف( گرما و حرارت طبيعى) 2- منافع و سود سرشار 3- جمال و زيبائى، اشاره مى‌نمايد تا تدبّر شود.