الجَمِيل‌:- پيه و چربى آب شده، زنى به دختر مى‌گويد تَجَمَّلِي‌ و تعفّفى- يعنى آن چربى و باقيمانده شير را بخور و بنوش.

جنن‌

: اصل‌ جِنّ‌، پوشيده و پنهان بودن چيزى از دسترس حسّ است، جَنَّهُ‌ اللّيل و أَجَنَّهُ‌ و جَنَ‌ عليه‌ فَجَنَّهُ‌- يعنى شب آن را پوشيده داشت و پنهان كرد.

أَجَنَّهُ‌- چيزى بر رويش قرار داد تا پوشيده شود مثل:

قبرته أقبرته- در گورش گذاشتم و سقينه و أسقينه- آبش دادم‌

قبرته أقبرته- در گورش گذاشتم و سقينه و أسقينه- آبش دادم.

جنّ عليه كذا- او را پوشاند، خداى عزّ و جلّ گويد: فَلَمَّا جَنَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ رَأى‌ كَوْكَباً[1]- 76/ انعام).

جَنَان‌- قلب است زيرا ظاهر نيست و از حواس ظاهر پوشيده و پنهان است.

مِجَنّ‌ و مِجَنَّة- سپرى است كه صاحب سپر و جنگجوى را پنهان مى‌دارد، خداى عزّ و جلّ فرمايد:

اتَّخَذُوا أَيْمانَهُمْ‌ جُنَّةً- 16/ مجادله).

(سوگندهاى خود را سپرى براى پوشاندن چهره‌هاى غير ايمانى، و اسلامى خود قرار دادند).

حديث‌

«الصّوم جنّة».

يعنى روزه نگاهدارنده و سپرى است براى ايمان و مؤمنين.

جَنَّة- هر باغ و بستانى كه داراى درختان انبوه است و زمين را مى‌پوشاند، خداى عزّ و جلّ فرمايد:

لَقَدْ كانَ لِسَبَإٍ فِي مَسْكَنِهِمْ آيَةٌ جَنَّتانِ‌ عَنْ يَمِينٍ وَ شِمالٍ‌- 15/ سبا) و وَ بَدَّلْناهُمْ بِجَنَّتَيْهِمْ جَنَّتَيْنِ‌- 16/ سباء) و وَ لَوْ لا إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَكَ‌- 39/ كهف) درختانى هم كه پر شاخ و برگند- جنّة- ناميده‌اند، و سخن شاعر بر اين معنى حمل شده است كه:

-

[1] چون شب بروى در آمد و تاريكيش او را فرا گرفت ستاره‌اى ديد كه در ادبيات قرآن و اوج فصاحتش گاهى مضاف حذف مى‌شود مثل- وَ سْئَلِ الْقَرْيَةَ كه اهل قريه مراد است در آيه فوق هم( تاريكى شب) او را گرفت و پوشاند مراد آيه است كه فقط. ليل- ياد آورى شده.