«و قد كان فى ظنّى انّ الرّاغب معتزلى فانّ كثيرا من النّاس يظنّون انّه معتزلى».

يعنى: تحقيقا بگمان من راغب اصفهانى معتزلى است و بيشتر مردم هم او را به يقين معتزلى مى‌دانند (بغية الوعاة 2/ 297) فخر رازى اشعريش بحساب آورده و شيخ بهاء الدّين عاملى او را با نام امام و علّامه‌اى كه لقب امير المؤمنين را در تمام آثارش تنها در باره على 7 بكار مى‌برد، او را نه اشعرى و نه معتزلى مى‌داند، راغب در همين كتاب و ساير آثارش همواره از عمر و ابو بكر احاديثى را با عبارت (رضى اللّه عنه) نقل مى‌كند و پيشوايان فرق مذهبى بخصوص مذاهب شافعى، و حنفى را با احترام نام مى‌برد و از آنها روايت نقل مى‌كند مگر آنجا كه نقدى ادبى و علمى لازم بداند كه در آن صورت با عفّت كلام و شهامت علمى اظهار نظر مى‌كند.

سيوطى مى‌گويد: در پشت كتابى از- قواعد صغرى- تأليف عبد السّلام چنين ديدم كه بدر الدّين زركشى نوشته بود، امام فخر الدّين راغب را از ائمّه سنت و با غزالى قرين و همسنگ دانسته است و سپس عبارت فوق يعنى- فان كثيرا من النّاس يظنّون انّه معتزلى- را ياد آورى مى‌كند (بغية الوعاة/ سيوطى 2/ 297) اكنون ببينيم خود راغب چگونه معتقد است:

در ذيل واژه- جبر- مى‌نويسد: گاهى مى‌گويند واژه جبر در مطلق اصلاح بكار مى‌رود، مثل سخن على (رض):

يا جابر كلّ كسير و يا مسهّل كلّ عسير ..

اى خدائى كه اصلاح كننده دل و خاطر هر دل شكسته و آسان كننده هر دشوارى هستى.

و گاهى واژه جبر در قهر مطلق گفته مى‌شود كه پيامبر 7 گفته است‌

«لا جبر و لا تفويض».

يعنى: در جهان خلقت و از سوى خداى، نه جبر و نه تفويض است (اصلى است كه بارها از سوى امام صادق (ع) بيان شد و در كتاب كافى آمده است متمّم آن اينست-

بل امر بين الامرين.

- يعنى در حيات بشر و اعمال او نه جبر و فشار مطلق و نه واگذاردن كارها بطور مطلق هست، بلكه در ميان مرگ و حيات كه بكلّى از اختيار انسان خارج است نوعى اختيار و آزادى هست كه انسانها