پيشواى هفتم (ع) پس از عبور على‌بن يقطين از اين مرحله خطرناك، بدون درخواست وى طىّ نامه‌اى به او فرمان داد كه از اين پس طبق آنچه خداوند فرمان داده وضو بگير؛ روى خود را يك بار براى شادابى و يك بار به نيت وجوب بشوى و دستهاى خود را دوبار همچنان از مرفق بشوى و جلو سر و نيز روى دو پا را با زيادى آب وضو مسح كن؛ زيرا آنچه بر تو ترسيده مى‌شد اكنون از ميان رفته است. [1]

امام كاظم (ع) در پرتو اتخاذ چنين سياست حساب‌شده و دورانديشانه‌اى توانست در آن شرايط سخت و دوران فشار و خفقان، نه تنها جان خود و يارانش را حفظ كند بلكه با كمترين حساسيت از سوى دستگاه خلافت رسالت بنيادى خود را آغاز كند.

امام (ع) برغم آنكه ده سال آغاز امامت خود را در دوران حكومت شكنجه و استبداد منصور سپرى كرد ولى با پنهانكارى و كناره‌گيرى از فعاليتهاى آشكار سياسى و نظامى عليه دستگاه، دشمن را خلع سلاح كرد و هر گونه بهانه‌اى را از دست او گرفت.

ب- نفوذ

از نشانه‌ها و مظاهر بارز و برجسته فعّاليتها و تشكيلات سياسى منسجم و گسترده موسى‌بن جعفر (ع) وجود عوامل و عناصر نفوذى در تشكيلات خلافت عباسى است.

در آن شرايط خفقان و استبداد كه عناصر اطلاعاتى دشمن همه فعّاليتها و تحركات را زير نظر داشتند، نفوذ تعدادى از چهره‌هاى برجسته شيعى در درون دستگاه خلافت و احراز پستهاو مسؤوليتهاى مهمّ و حساس حكومتى تا سطح وزارت، نشانه عمق و عظمت كار سياسى پيشواى هفتم است. ما در آغاز به معرفى اجمالى برخى از اين عناصر نفوذى و مسؤوليتهاى آنان مى‌پردازيم. سپس به اهداف و دستاوردهاى آن اشاره مى‌كنيم.

1- على بن يقطين‌

على‌بن يقطين در سال 124 هجرى قمرى در كوفه متولد شد و در همان شهر نشو و نما كرد و به تحصيل علم و ادب پرداخت. [2] پدرش يقطين از مخالفان بنى‌اميّه و از مبلغان‌

[1] - ر. ك: بحارالانوار، ج 48، ص 38-39؛ ارشاد، ص 294-295

[2] - تنقيح المقال، ج 2، ص 315