پس از آن حضرت ائمه (ع) به انفال كه از قرآن كريم نشأت گرفته، اين است كه خداوند به منظور گراميداشت و برترى بخشيدن وجود مبارك رسول خدا (ص) و امامان (ع) بر ديگران، افزودن بر خمس، انفال را نيز به آنان اختصاص داده است.

در فقه شيعه انفال به اموال خاصى گفته مى‌شود كه متعلق به رسول خدا (ص) بوده و پس از وى به امام (ع) تعلق دارد (2) و از آنجا كه امامت و رياست الهى منشأ تملك انفال است، در حقيقت انفال نوعى اموال دولت حق تلقى مى‌شود و در عصر غيبت نيز مانند ديگر اموال مربوط به امامت در اختيار دولت امامت نيابى قرار مى‌گيرد.

فقهاى شيعه منابع انفال را به موارد زير اختصاص داده‌اند:

1 «تمامى اموالى كه سپاه اسلام بدون استفاده از سلاح از كفار به دست آورده باشند، چه آن اموال را رها كرده و كوچ نموده باشند و يا خود، آن اموال را به مسلمانان واگذار كرده باشند. (3) گرچه برخى از فقها، اين مورد را تحت عنوان زمين‌هايى كه دشمن بدون جنگ واگذار نموده تعبير نموده‌اند (4) اما در ظاهر ذكر زمين به عنوان مصداق بارز است نه خصوصيت؛

2. تمامى زمين‌هايى از دارالاسلام كه موات مانده و يا قبلا آباد بوده و به مرور تبديل به موات شده است حتى اگر در گذشته در تملك اشخاص بوده و سپس حالت موات پيدا كرده و صاحبان آن، اعراض و آن را به صورت متروكه رها كرده باشند؛ (5)

اما اراضى موات شده‌اى كه صاحبان آن، اعراض نكرده و تنها از تجديد احياى آن خوددارى كرده باشند (متروكه بودن اعراض) همچنان در تملك صاحبانشان باقى خواهد ماند، (6)

3. ثروت‌هاى طبيعى مانند: قله كوه‌ها، دره‌ها، جنگل ها، نيزارها و مراتع طبيعى و همچنين معادنى كه در اين نوع منابع طبيعى يافت مى‌شود؛ (7)

4. اموال اختصاصى (منقول و غير منقول) سلاطين و رؤساى دشمن كه در جريان جهاد به دست مسلمانان مى‌افتد و همچنين اموال خاصى از غنايم جنگى كه به خاطر ارزشمند بودن و يا مفسده داشتن واگذارى آنها به افراد عادى، به تصرف امام (ع) و دولت اسلامى در مى‌آيد؛ (8)

5. غنايمى كه سپاهيان اسلام در جهاد بدون حضور و يا اذن امام (ع) و دولت اسلامى از كفار به دست آورده باشند، جزيى از انفال محسوب شده و به امام (ع) باز گردانده مى‌شود؛ (9)

6. ميراث كسى‌كه وارثى شرعى از خويشان خود نداشته باشد در برخى از اخبار از مصاديق آيه انفال به شمار آمده است؛ (10)

7. زمين‌هايى كه در حال فتح در دارالكفر موات بوده و به دست سپاه اسلام فتح شده است. اين نوع زمين‌ها حكم انفال داشته و متعلق به امام (ع) و دولت حق است هر چند كه بعدها به موات تبديل شده باشد. (11)

بسيارى از مفسران فىء را به معناى اموالى كه از كفار به مسلمانان باز مى‌گردد تفسير كرده‌اند (12) و بنابراين تفسير، فىء يكى از مصاديق انفال بوده و حكم انفال را خواهد داشت.

بيشتر فقهاى اهل سنت با وجود تفسير فىء به اموالى