نام کتاب : تاریخ زندگانی امام جواد نویسنده : حسینی شاهرودی، محمد جلد : 1 صفحه : 128
عرض كرد: بلى.
فرمود: سوره طلاق را بخوان.
مرد سوره طلاق را خواند، وقتى به اين آيه رسيد: (وَأَشْهِدُوا ذَوَيْ عَدْلٍ مِّنكُمْ وَأَقِيمُوا
الشَّهَادَةَ لِلَّهِ)[1]
(و براى خدا اقامه شهادت كنيد) امام عليه السلام فرمود:
طلاق جز با پنج شرط واقع نمىشود: دو شاهد عادل، وقوع طلاق در حال پاكى زن (از عادت
ماهانه) و عدم وقوع آميزش در آن پاكى و وقوع طلاق به قصد جدّى [2] (بنابراين، چنين
طلاقى صورت شرعى ندارد).
در روايتى ديگر آمده است: هنگامى كه امام جواد (ع) از
فتواى عمويش آگاهى يافت ناراحت شد و دو بار فرمود: اى عمو از خدا بترس! همانا نزد پروردگار
امر بزرگى است اين كه روز قيامت در مقابلش بايستى و به تو بفرمايد چرا براى بندگانم
به چيزى كه نمىدانستى فتوا دادى؟!
«عبداللَّه» گفت: مگر پدرت حضرت رضا عليه السلام چنين
فتوا نداد؟
امام فرمود: آن مسأله ديگرى بود: از پدرم سؤال شد كه شخصى
قبر زنى را مىشكافد، كفن او را مىدزدد و با وى عمل ناروا انجام مىدهد؛ حكم او چيست؟
پدرم فرمود: به علت دزدى دستش قطع مىشود و براى زنا حد
زده مىشود؛ زيرا حرمت مرده بسان شخص زنده است.
«عبداللَّه» گفت؛ مولاى من راست گفتى! من از خداوند طلب
مغفرت مىكنم.
مردم از اين پاسخ تعجب كردند و گفتند: مولاى ما آيا اجازه
مىدهى باز هم سؤال كنيم.
فرمود: بپرسيد.
آنان از آن حضرت در آن مجلس از سى هزار [3] مسأله سؤال
كردند و حضرت پاسخ
[2] -
بحار الانوار، ج 50، ص 89-91 و مناقب، ج
4، ص 382-383
[3] - على بن ابراهيم به نقل از پدرش اين
داستان را چنين نقل مىكند: گروهى از مردم نواحى و اطراف، پس از كسب اجازه بهحضور
ابوجعفر رسيدند و در يك مجلس از سى هزار مسأله پرسيدند. امام (ع) در حالى كه ده
سال داشت به تمامى پرسشهاى آنان پاسخ گفت (ر. ك. اصول كافى، ج 1، ص
415؛ المناقب، ج 4، ص 384؛ كشف الغمه،
ج 3، ص 154 و بحار الانوار، ج 50، ص
93).
علامه مجلسى پس از نقل اين روايت، پرسش و پاسخ از سى هزار مسأله در يك مجلس را
امرى مستبعد و غير متعارف مىداند. سپس وجوهى را در تبيين و توضيح مراد ذكر مىكند
از جمله: حمل بر مبالغه، و يا اينكه در خاطر سؤال كنندگان پرسشهاى فراوان هم سنخى
بوده كه با پاسخگويى امام (ع) به يكى از آن پرسشها به بقيّه نيز جواب داده شده
است.
و يا اينكه رقم سى هزار اشاره است به فزونى آنچه كه از سخنان موجز آن حضرت - كه
مسائل و احكام فرعيّه فراوانى را در برداشت - استخراج مىگردد.
البته مرحوم فيض كاشانى در المحجة البيضاء، ج 4، ص 306،
روايت را بدون كلمه «الف» (هزار) نقل كرده است
نام کتاب : تاریخ زندگانی امام جواد نویسنده : حسینی شاهرودی، محمد جلد : 1 صفحه : 128