فهرست عناوین جلد اول 3

سخنی با خواننده 25

مقدمه مدیر پژوهشکده 26

پیش‌گفتار 29

مقدمه‌ای بر سیر حوادث 33

حوادث سده پیش از هجرت 33

روم و ایران 33

وضعیت جامعه عرب در آستانه بعثت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله 34

تولد و بعثت پیامبر اسلام 35

مقاومت قریش در برابر دعوت پیامبر 35

دیدار پیامبر با مردم یثرب و دعوت برای رفتن به آن سامان 35

هجرت مسلمانان به یثرب و نگرانی قریش 36

شکست توطئه قتل پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله 36

هجرت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله به یثرب 36

رویدادهای عصر پیامبر از هجرت تا وفات (1 ـ 11 ق) 37

یثرب پیش از هجرت 37

پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله بنیانگذاری جامعه و دولت اسلامی 37

ساختن مسجد و نقش آن در اسلام 37

حمله به کاروان‌های تجاری قریش: جنگ بدر 38

پیمان‌شکنی یهودیان به تلافی پیروزی مسلمانان 38

جنگ قریش علیه مسلمانان به تحریک یهودیان: جنگ احد 38

یهودیان در پی ترور پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله 39

تحریک دوباره قریش توسط یهودیان برای جنگ با مسلمانان: جنگ‌خندق 39

داوری سعد بن معاذ درباره رفتار یهود بنی‌قریظه 40

چرخش مسلمانان از حالت دفاعی به حالت تهاجمی 40

جنگ‌طلبی و متارکه جنگ: صلح حدیبیه 40

حمله به شهرهای یهودی‌نشین 41

عمرة القضا 41

نامه‌های پیامبر به اُمرا و پادشاهان 41

انتقام قتل حارث بن عمیر سفیر پیامبر: جنگ موته 41

فتح مکه 41

جنگ ثقیف و هوازن 42

جنگ تبوک و دومة الجندل 42

اسلام آوردن نمایندگان قبایل عرب 42

هشدار به اعراب مشرک 42

حجة الوداع 43

ظهور حرکت ردّه ( 23) 43

محمد، بزرگ احیاگر امت و معمار شکوه آن 43

مسئله خلافت 45

پیدایش شورا و قرشی بودن خلیفه 45

گردهمایی در سقیفه و جانشینی ابوبکر، مشاجره بین مهاجرین وانصار 46

موضع بنی‌هاشم قبال بیعت با ابوبکر 46

جانشینی عمر بن خطاب 46

ترور عمر به دست یک ایرانی 47

ماجرای شورا و جانشینی عثمان بن عفان 47

وضع آیین نامه شورا توسط عمر 47

پیشنهاد عبدالرحمان بن عوف در شورا 47

رأی گیری عبدالرحمان بن عوف و انتخاب عثمان 48

خلافت علی بن ابی‌طالب و آغاز درگیری‌ها 49

عزل کارگزاران عثمان و بازگرداندن آنها توسط معاویه 49

طلحه، زبیر و عایشه در خون‌خواهی عثمان: جنگ جمل 49

پیوستن عمروعاص و مغیرة بن شعبه به معاویه 49

نبرد صفّین و ماجرای حکمیت 50

پی‌آمدهای جنگ صفین 50

خوارج در پی ترور علی 51

صلح حسن بن علی 51

انتقال خلافت به بنی‌امیه و پی‌آمدهای آن 51

در عرصه سیاست 51

در عرصه اقتصاد 52

در مبانی حکم‌رانی 52

1 ـ شیعه 52

الف) شیعه امامیه (اثنا عشری) 52

ب) شیعه زیدیه 53

ج) کیسانیه 53

د) اسماعیلیه 53

ه ) شیعیان غالی 54

2 ـ خوارج 54

3 ـ مرجئه 55

4 ـ اهل سنت 56

فلسفه سیاسی حکومت اموی 56

روند فتوحات اسلامی 61

فتوحات اسلامی در دوران خلفای راشدین 61

فتوحات در دوره امویان 62

قیام‌ها در دوران امویان 64

نخست: قیام‌هایی برای دست‌یابی خلافت 64

1 ـ حسین بن علی بن ابی‌طالب (60 ـ 61 ه .) 64

2 ـ عبدالله بن زبیر (61 ـ 73 ق) 65

3 ـ مروان بن حکم (64 ـ 64 ق) 65

4 ـ عمرو بن اشدق 65

5 ـ زید بن علی زین العابدین 65

6 ـ عبدالله بن معاویه 66

دوم: قیام‌های شیعی 66

توّابین 66

سوم: قیام‌های خوارج 66

1 ـ در دوران معاویة بن ابی‌سفیان 66

کوفه 66

بصره 66

اهواز 66

2 ـ دوران عبد الله بن زبیر 66

3 ـ دوران عبدالملک بن مروان 66

بحرین 66

جزیره 66

طبرستان 67

4 ـ دوران عمر بن عبدالعزیز 67

5 ـ دوران یزید بن عبدالملک 67

بحرین 67

موصل 67

6 ـ دوران هشام بن عبدالملک 67

در اهواز 67

ناحیه جزیره 67

مغرب دور 67

اندلس 67

7 ـ دوران مروان بن محمد 67

ناحیه جزیره 67

یمن 67

افریقیه 68

چهارم: قیام‌های والیان بر ضد حکومت اموی 68

1 ـ قیام موسی بن عبدالله بن حازم 68

2 ـ قیام عبدالرحمان بن اشعث 68

3 ـ قیام یزید بن مهلّب بن ابی‌صفره 68

پنجم: عصیانگران و شورشیان ضد ظلم و ستم 69

1 ـ قیام زنگیان 69

2 ـ قیام عبدالله بن جارود 69

3 ـ قیام مطرّف بن مغیرة بن شعبه 69

4 ـ قیام‌های مرجئه 69

حملات به سرزمین‌های اسلامی 70

حملات جراجمه (شورشیان) 70

حملات خزران 70

حملات رومیان 70

علل سقوط دولت امویان 70

اول ـ تعیین دو ولیعهد 70

تعصبات قبیله‌ای و نزاع بر سر خلافت 71

انتقال کشمکش‌ها به مشرق و مغرب 72

دوم ـ گشاده‌دستی و اسراف‌کاری خلفا 72

سوم ـ ستم‌گری والیان 73

چهارم ـ نقض اصل مساوات بین عرب و موالی 73

برنامه اصلاحی عمر بن عبدالعزیز 74

ارزیابی دوران امویان 74

انتقال خلافت به عباسیان 76

پی‌آمدهای زمام‌داری عباسیان 76

فتوحات دوران عباسی 76

قیام‌ها و حملات 80

در دوره اول خلافت عباسیان و پی‌آمدهای آن 80

1 ـ قیام به انگیزه دست‌یابی به خلافت 80

الف ـ رقیبان 80

عبدالله بن علی عباسی 80

عبدالله بن مروان بن محمد اموی 80

دحیة بن مصعب اموی 80

سفیانی 80

مأمون 80

عباس بن مأمون 80

عبدالرحمان بن معاویه اموی (الداخل) 80

ب) علویان 80

قیام محمد «نفس زکیة» 80

قیام ابراهیم بن عبدالله محض 80

قیام حسین بن علی طالبی 81

قیام ابن طباطبا 81

قیام ابراهیم بن موسی 81

قیام محمد دیباج 81

قیام عبدالرحمان بن احمد علوی 81

قیام محمد بن قاسم علوی 81

قیام قاسم رسّی 81

قیام یحیی بن عمر علوی 81

قیام حسن بن زید علوی 81

ج ـ خوارج 82

2 ـ قیام علیه حکمرانان عباسی 82

دوران خلافت ابوالعباس سفّاح 82

دوران خلافت ابوجعفر منصور 82

دوران خلافت هارون الرشید 82

دوران خلافت امین 83

دوران خلافت مأمون 83

دوران خلافت معتصم 83

دوران خلافت الواثق 83

دوران خلافت متوکل 83

قیام زندیقان 83

هجوم به سرزمین‌های اسلامی 83

جنگ‌های قبیله‌ای 84

ارزیابی دوره اول عباسی 84

فلسفه سیاسی حکومت عباسیان 85

مهم‌ترین مشکلات عباسیان 86

ولایت‌عهدی 87

شعوبیه 89

زندقه 91

اهداف پنهان ایرانیان 92

ابومسلم خراسانی(1) 92

بنی‌سهل و طاهریان 95

مسئله خلق قرآن 96

خلاصه و نتیجه‌گیری بحث‌های پیشین 97

مهم‌ترین رخدادهای تاریخی 98

رویدادهای تاریخ اسلام 102

(از سال اول تا سال پنجاه هجری) 102

رویدادهای تاریخ اسلام از 1 ـ 10 ق 102

سال 1 ق ‌ 622 ـ 623 م(1) 102

رویدادها 102

وقایع نظامی 102

اسعد بن زرارة 102

ولید بن مغیره 102

سال 2 ق ‌ 3 62 ـ 624 م(1) 103

رویدادها 103

وقایع نظامی 103

غزوه‌ها و سریّه‌ها 103

ابوالبختری 103

ابوجهل 103

ابولهب 103

رقیه دختر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله 104

شیبة بن ربیعه 104

عبیدة بن حارث 104

عُتبة بن ربیعه 104

عثمان بن مظعون 104

عقبة بن ابی معیط 104

نضر بن حارث 104

نوفل بن خویلد 105

سال 3 ق ‌ 624 ـ 625 م(3) 105

رویدادها 105

وقایع نظامی 105

غزوه‌ها و سریّه‌ها 105

ابن أبی حُقَیق 106

حاجب بن زرارة 106

حمزة بن عبدالمطلب 106

ذکوان بن عبد قیس 106

رُمیصاء 106

سعید بن العاصی 106

شِماس مخزومی 106

عبدالله بن جحش 106

کعب الاشرف 107

مجذّر بلوی 107

مصعب بن عمیر 107

سال 4 ق ‌ 625 ـ 626 م(1) 108

رویدادها 108

وقایع نظامی 108

غزوه‌ها 108

خُبیب بن عدیّ انصاری 108

زید بن دُثنّه 108

زینب دختر خزیمه 108

مُرثد غنوی 109

سال 5 ق ‌ 626 ـ 627 م(3) 109

رویدادها 109

وقایع نظامی 109

غزوات 109

سعد بن معاذ 109

عامر بن مالک 110

سال 6 ق ‌ 627 ـ 628م(4) 110

رویدادها 110

وقایع نظامی 110

غزوه‌ها و سریّه‌ها 110

اُمّ رومان 111

اُمّ قرفه 111

خسرو پرویز 111

سال 7 ق ‌ 628 ـ 629م(5) 111

رویدادها 111

وقایع نظامی 112

غزوه‌ها و سریّه‌ها 112

أعشی قیس 112

اُمیة بن ابی صلت 112

بشر بن براء 112

حارث بن عُمَیر اَزدی 113

ولید بن ولید بن مغیره 113

سال 8 ق ‌ 629 ـ 630 م(4) 113

رویدادها 113

وقایع نظامی 113

تداوم غزوه و سریّه‌ها 113

جنگ موته و نبرد با رومیان و عرب‌های مسیحی شده 114

اُم عطیه انصاری 114

جعفر بن ابی طالب (طیّار) 114

دُرید بن صمّه 115

زید بن حارثه 115

زینب دختر محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله 115

شیرویه پسر خسرو 115

شیمای سعدیه 115

عبدالله بن رواحه 115

سال 9 ق ‌ 630 ـ 631م(1) 116

رویدادها 116

وقایع نظامی 116

غزوه‌ها و سریّه‌ها 116

اردشیر پسر شیرویه پادشاه ایران 116

اکثم بن صیفی 116

أم کلثوم دختر محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله 117

شهر براز 117

صعصعة بن ناجیه 117

ضمام بن ثعلبه 117

نجاشی 118

سال 10 ق ‌ 631 ـ 632 م(5) 118

رویدادها 118

وقایع نظامی 118

سریّه‌ها 118

ابراهیم بن محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله 118

ابوعامر راهب 119

باذان پسر ساسان 119

پوراندخت 119

ریحانه، دختر زید 119

رویدادهای تاریخ اسلام از 11 ـ 20 ق 120

سال 11 ق ‌ 632 ـ 633م(1) 120

رویدادها 120

وقایع نظامی 120

سریّه‌ها 120

جنگ‌های ردّه 120

آغاز فتوحات اسلامی 120

آذرمیدخت 121

أسود عنسی 121

أم زِمْل 121

ثابت بن أقرم 121

ثمامة بن أثال 121

زید بن خطاب 122

سالم، مولای ابوحذیفه 122

عامر بن طفیل 122

عبدالله بن ابی‌بکر 122

عبدالله بن سهیل 122

عبدالله بن عتیک 123

فاطمه دختر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله 123

مالک بن نُوَیره 123

مسیلمه کذاب 124

سال 12 ق ‌ 633 ـ 634م(3) 124

رویدادها 124

وقایع نظامی 124

فتوحات پیاپی اسلامی در عراق و شام 124

عراق 124

شام 125

ابوالعاص بن ربیع 125

أکیدر کندی 125

بشیر بن سعد انصاری 125

عبدالله بن عبدالله بن سلول 125

مهاجر بن ابو امیه 126

سال 13 ق ‌ 634 ـ 635م(4) 126

رویدادها 126

وقایع نظامی 126

فتوحات اسلامی 126

شام 126

عراق 126

ابان بن سعید بن عاص 127

ابوبکر 127

ابو عبیده ثقفی 127

امّ حکیم، دختر حارث 127

اُم عماره 127

ضرار بن خطّاب 128

طُلیب بن عمیر 128

عبدالله بن زبیر مطّلبی 128

عتّاب بن اسید 128

فضل بن عباس 128

مهران 128

هشام بن عاص 128

سال 14 ق ‌ 635 ـ 636م(1) 129

رویدادها 129

وقایع نظامی 129

فتوحات اسلامی 129

عراق 129

شام 129

ابو زید نجّاری 129

ابو قحافه 129

بهمن پسر جاذویه 129

خالد بن سعید بن العاص 130

رستم، پسر هرمز فرخزاد 130

سعد بن عباده 130

سلمه مخزومی 130

مثنیّ بن حارثه 130

نمر بن تولب 130

هند دختر عتبه 131

سال 15 ق ‌ 636 ـ 637م(3) 131

رویدادها 131

وقایع نظامی 131

فتوحات اسلامی 131

شام (نبرد یرموک) 131

عراق 132

سند 132

أروی دختر عبدالمطلب 132

اُم ورقه 132

حارث بن هشام 132

سهیل بن عمرو 132

ضرار بن أزور 132

عبدالله بن زبّعری 133

عکرمة بن ابوجهل 133

نوفل بن حارث 133

هبّار بن اسود 133

هشام بن حکیم 134

سال 16 ق ‌ 637 ـ 638م(3) 134

رویدادها 134

وقایع نظامی 134

فتوحات اسلامی 134

شام 134

سرزمین روم و ناحیه جزیره 134

عراق 134

ماریه قبطیه 135

سال 17 ق ‌ 638 ـ 639م(2) 135

رویدادها 135

وقایع نظامی 135

فتوحات اسلامی 135

سرزمین فارس (ایران) 135

ناحیه جزیره 135

براء بن مالک 136

عتبة بن غزوان 136

مجزأة بن ثور 136

سال 18 ق ‌ 639 ـ 640 م(4) 136

رویدادها 136

وقایع نظامی 136

فتوحات اسلامی 136

مصر 136

ابوعبیده جرّاح 136

شرحبیل بن حسنه 137

عاص بن سهیل 137

عباس بن مرداس 137

معاذ بن جبل 137

سال 19ق . ‌ 641م(7) 137

رویدادها 137

وقایع نظامی 138

فتوحات اسلامی 138

شام 138

مصر 138

عاصم بن عمرو تمیمی 138

سال 20 ق ‌ 640 ـ 641م(2) 138

رویدادها 138

وقایع نظامی 138

فتوحات اسلامی 138

مصر 138

سرزمین روم 138

ارمنستان 138

سرزمین فارس (ایران) 138

ابو سفیان هاشمی 139

اُسید بن حُضَیر 139

بلال بن رباح 139

حُباب بن منذر 139

زینب دختر جحش 139

شفاء عدویّه 140

صفیّه قرشی 140

عیاض بن غنم 140

قتیله دختر حارث 140

کنستانتین دوم 140

قیس بن عاصم 140

میسرة بن مسروق عبسی 140

رویدادهای تاریخ اسلام از 21 ـ 30 ق 142

سال 21 ق ‌ 641 ـ 642م(1) 142

رویدادها 142

وقایع نظامی 142

فتوحات اسلامی 142

مصر 142

ایران 142

ابیّ بن کعب 142

خالد بن ولید 143

طلیحة بن خویلد اسدی 143

علاء بن حضرمی 143

عمرو بن معد یکرب 144

نعمان بن مقرّن 144

سال 22 ق ‌ 642 ـ 643م(4) 144

رویدادها 144

وقایع نظامی 144

فتوحات اسلامی 144

مصر 144

حوزه دریای خزر 144

کرمان و مکران 144

ارمنستان 144

زید الخیل 145

سراقة بن عمرو 145

شمّاخ 145

نعیم بن مقرّن 145

سال 23 ق ‌ 643 ـ 644م(6) 145

رویدادها 145

وقایع نظامی 146

فتوحات اسلامی 146

افریقا 146

ایران 146

قهستان (ری) 146

شام 146

ابن اُم مکتوم 146

جارود عبدی 146

سوده دختر زمعه 146

عمر بن خطّاب 146

قتادة بن نعمان انصاری 147

هرمزان 148

سال 24 ق ‌ 644 ـ 645م(3) 148

رویدادها 148

وقایع نظامی 148

جنگ‌ها 148

خنساء 148

عمیر بن وهب جمحی 149

سال 25 ق ‌ 645 ـ 646م(3) 149

رویدادها 149

وقایع نظامی 150

فتوحات اسلامی 150

اُم ایمن 150

صعب بن جثامه 150

عتبة بن فرقد سلّمی 150

معاذ بن عمرو 150

وحشی بن حرب 150

سال 26 ق ‌ 646 ـ 647م(1) 151

رویدادها 151

وقایع نظامی 151

فتوحات اسلامی 151

کعب بن زهیر 151

سال 27 ق ‌ 647 ـ 648م(3) 151

وقایع نظامی 151

فتوحات اسلامی 151

غزوه‌ها 151

ابو ذؤیب هذلی 151

گریگوریوس 152

سال 28 ق ‌ 648 ـ 649م(3) 152

رویدادها 152

وقایع نظامی 152

فتوحات اسلامی 152

سرزمین روم 152

دریای مدیترانه 152

صهیب رومی 152

ملیکه دختر ملحان 153

سال 29 ق ‌ 649 ـ 650م(3) 153

رویدادها 153

وقایع نظامی 153

فتوحات اسلامی 153

عبیدالله بن معمر تیمی 153

سال 30 ق ‌ 650 ـ 651م(1) 154

رویدادها 154

وقایع نظامی 154

فتوحات اسلامی 154

سواحل خزر 154

سند و هند 154

سرزمین روم 154

ابو محجن ثقفی 154

اسماء دختر یزید 155

اُمّ درداء 155

حاطب بن ابی بلتعه 155

زبرقان بن بدر 155

ساریة بن زُنَیم 155

سلمان باهلی 155

عروة بن حزام 155

لبابه کبری 156

نعمان بن عدی 156

نُعَیم بن مسعود اشجعی 156

رویدادهای تاریخ اسلام از 31 ـ 40 ق 158

سال 31 ق ‌ 651 ـ 652م(1) 158

رویدادها 158

وقایع نظامی 158

فتوحات اسلامی 158

خراسان 158

اقرع بن حابس 158

ابوسفیان بن حرب 158

یزدگرد سوم 158

سال 32 ق ‌ 652 ـ 653م(5) 158

رویدادها 158

وقایع نظامی 158

فتوحات اسلامی 158

نواحی دریای خزر 158

جنگها 159

سرزمین روم 159

ابو درداء 159

ابوذر غفاری 159

عباس بن عبدالمطلب 159

عبدالله بن مسعود 159

عبدالرحمان بن عوف 160

کعب الأحبار 160

سال 33 ق ‌ 653 ـ 654م(4) 160

رویدادها 160

وقایع نظامی 160

فتوحات اسلامی 160

درگذشتگان 161

مقداد بن أسود 161

سال 34 ق ‌ 654 ـ 655م(2) 161

رویدادها 161

وقایع نظامی 161

فتوحات اسلامی 161

ابو طلحه انصاری 161

عبادة بن صامت 161

سال 35 ق ‌ 655 ـ 656م(2) 162

رویدادها 162

وقایع نظامی 162

حملات رومیان 162

خوله دختر ازور 162

رُفَیده انصاری 162

عثمان بن عفان ( 259) 162

لبابه صغری 165

معبد بن عباس 165

نُسَیر بن ثور 165

سال 36 ق ‌ 656 ـ 657م(5) 165

رویدادها 165

وقایع نظامی 165

جنگ بر سر خلافت 165

حذیفة بن یمان 166

زبیر بن عوّام 166

سلمان فارسی 166

طلحة بن عبیدالله 166

قدامة بن مظعون 166

کعب بن سور 167

مُجاشع سلمی 167

محمد بن ابی حذیفه 167

سال 37 ق ‌ 657 ـ 658م(5) 167

رویدادها 167

وقایع نظامی 168

جنگ برای خلافت 168

اشتر نخعی 168

خزیمة بن ثابت انصاری 168

عبدالله بن ابی سرح 168

عبیدالله بن عمر بن خطاب 169

عُروة بن زید الخیل 169

عمار بن یاسر 169

قیس بن مکشوح 169

محمد بن جعفر بن ابی‌طالب 169

هاشم بن عتبة بن ابی وقاص 169

یعلی بن اُمیّه 169

سال 38 ق ‌ 658 ـ 659م(2) 170

رویدادها 170

وقایع نظامی 170

حرقوص سعدی 170

سهل بن حُنیف 170

عبدالله بن سبأ ( 268) 171

عبدالله راسبی 171

محمد بن ابوبکر 171

هلال بن علّفه 172

سال 39 ق ‌ 659 ـ 660م(3) 172

رویدادها 172

وقایع نظامی 172

فتوحات 172

سال 40 ق ‌ 660 ـ 661م(4) 172

رویدادها 172

ابن ملجم 173

اسماء بنت عمیس 173

اشعث کندی 173

ام کلثوم دخترعُقبه 173

أم هانی 173

تمیم دارانی 174

حجاج تمیمی 174

خارجة بن حذافه 174

شرحبیل کندی 174

عاتکه دختر زید 174

علی بن ابی‌طالب 174

عمرو تمیمی 175

قعقاع تمیمی 175

لیلی غفاری 176

مالک بن ربیعه ساعدی 176

رویدادهای تاریخ اسلام از 41 ـ 50 ق 177

سال 41 ق ‌ 661 ـ 662م(1) 177

رویدادها 177

صفوان بن امیه 177

سال 42 ق ‌ 662 ـ 663م(2) 178

رویدادها 178

وقایع نظامی 178

فتوحات 178

حارث عبدی 178

حبیب بن مسلمه فهری 178

حذیفة بن اسید 179

عثمان بن طلحه عبدری 179

لبید عامری 179

سال 43 ق ‌ 663 ـ 664م(1) 180

رویدادها 180

وقایع نظامی 180

فتوحات 180

عبدالله بن سلام 180

عبدالرحمان بن حارث 180

عمرو بن عاص 180

مستورد بن علّفه 181

معقل بن قیس ریاحی 181

سال 44 ق ‌ 664 ـ 665م(4) 181

رویدادها 181

وقایع نظامی 181

فتوحات 181

ابوموسی اشعری 182

رمله دختر ابوسفیان 182

عتبة بن ابی سفیان 182

سال 45 ق ‌ 665 ـ 666م(5) 182

رویدادها 182

وقایع نظامی 183

فتوحات 183

حُطَیئه 183

حفصه دختر عمر 183

دحیه کلبی 183

ربیع دختر معوّذ 183

زید بن ثابت 184

مسعود بن عون 184

سال 46 ق ‌ 666 ـ 667م(4) 184

وقایع نظامی 184

حملات 184

شهاب مخزومی 184

عبدالرحمان بن خالد بن ولید 184

هرم بن حیّان عبدی 185

سال 47 ق ‌ 667 ـ 668م(3) 185

رویدادها 185

وقایع نظامی 185

جنگها 185

ابن اثال 185

سلمة بن اکوع 185

عبدالله بن سوّار عبدی 185

سال 48 ق ‌ 668 ـ 669 م(1) 186

رویدادها 186

وقایع نظامی 186

غزوات 186

عمره دختر مرداس 186

کنستانتین سوم 186

سال 49 ق ‌ 669 ـ 670م(4) 186

رویدادها 186

وقایع نظامی 186

جنگ‌ها و فتوحات 186

عبدالعزیز بن زراره کلابی 186

سال 50 ق ‌ 670 ـ 671م(2) 187

رویدادها 187

اروی دختر حارث 187

امامه دختر ابی العاص 187

حسن بن علی 187

حکم بن عمرو غفاری 188

حارث بن کلده 188

خالد سدوسی 188

صفیه بنت حییّ 189

عبدالرحمان بن سمُره 189

عفرای عذریه 189

فاطمه دختر قیس 189

کعب بن مالک سلمی 189

مغیرة بن شعبه 189

میمونه دختر حارث 190

نائله دختر فرافصه 190

وائل بن حجر 190

رویدادهای تاریخ اسلام از 51 ـ 60 ق 192

سال 51 ق ‌ 671 ـ 672 م(1) 192

رویدادها 192

وقایع نظامی 192

فتوحات و لشکرکشی‌ها 192

سعید بن زید عدوی 192

عبدالرحمان عنزی 192

جریر بجلی 192

حِجر بن عدی 192

سال 52 ق ‌ 672م(2) 193

فتوحات 193

ابوبَکَره ثقفی 193

زیاد عِجلی 193

عمران بن حصین 193

معاویة بن حدیج 193

سال 53 ق ‌ 672 ـ 673م(2) 194

رویدادها 194

وقایع نظامی 194

جنگ‌ها و فتوحات 194

ربیع بن زیاد حارثی 194

زیاد بن ابیه 194

عبدالله حارثی 195

عبدالرحمان بن ابی‌بکر 195

فضالة بن عبید انصاری 195

سال 54 ق ‌ 673 ـ 674م(2) 196

رویدادها 196

وقایع نظامی 196

فتوحات 196

ابوایوب انصاری 196

ابو قتاده انصاری 196

أسامة بن زید 197

جویریه دختر ابوسفیان 197

حسان بن ثابت 197

حکیم بن حزام 197

سُحبان بن وائل 198

سفیان بن عوف 198

سهم بن غالب 198

معن بن یزید 198

سال 55 ق ‌ 674 ـ 675 م(1) 199

رویدادها 199

وقایع نظامی 199

فتوحات 199

دریای مدیترانه: فتح جزیره کریت. 199

أرقم بن عبد مناف 199

سجاح دختر حارث 199

سعد بن ابی‌وقاص 199

مالک السّرایا 199

سال 56 ق ‌ 675 ـ 676م(2) 200

رویدادها 200

وقایع نظامی 200

جنگ‌ها و فتوحات 200

سرزمین روم: یزید بن شجره رهاوی از راه دریا به روم حمله کرد. 200

جویریه دختر حارث 200

رویفع بن ثابت 200

قثم بن عباس 200

سال 57 ق ‌ 676 ـ 677م(1) 201

رویدادها 201

وقایع نظامی 201

جنگ‌ها و فتوحات 201

ام سلمه مخزومی 201

سال 58 ق ‌ 677 ـ 678م(4) 201

رویدادها 201

وقایع نظامی 201

جنگ‌ها و فتوحات 201

صفوان بن معطّل 201

عروة بن حدیر 202

عقبة بن عامر جهنی 202

یزید رهاوی 202

سال 59 ق ‌ 678 ـ 679م(1) 203

رویدادها 203

وقایع نظامی 203

فتوحات 203

ابومحذوره 203

ابوهریره 203

سعید بن عاص 203

شیبة بن عثمان 203

عبدالله بن عامر 203

سال 60 ق ‌ 679 ـ 680م(2) 204

رویدادها 204

وقایع نظامی 204

جنگ‌ها و فتوحات 204

زرقاء همدانی 204

سلمی دختر حفصه 204

سمرة بن جندب 204

عقیل بن ابی‌طالب 205

عمرو بن منتفق 205

قیس بن سعد 205

مسلم بن عقیل 206

معاویة بن ابی‌سفیان 206

هانی بن عروه 207

رویدادهای تاریخ اسلام از 61 ـ 70 ق 208

سال 61 ق ‌ 680 ـ 681م(1) 208

رویدادها 208

وقایع نظامی 208

جنگ بر سر خلافت 208

حبیب بن مظاهر 209

حرّ تمیمی 209

حسین بن علی 209

حمزه اسلمی 210

عباد بن علقمه مازنی 210

علی بن حسین 210

مرداس بن حدیر 210

ولید بن عقبه 211

سال 62 ق ‌ 681 ـ 682م(4) 211

رویدادها 211

وقایع نظامی 211

فتوحات 211

قیام‌ها 211

اسماء بن خارجه 212

رباب دختر امرؤ القیس 212

زینب دختر علی بن ابی‌طالب 212

سعید بن عثمان بن عفان 212

علقمة بن قیس 212

مسلمة بن مخلد 212

سال 63 ق ‌ 682 ـ 683م(2) 213

رویدادها 213

وقایع نظامی 213

فتوحات 213

سائب خاثر 213

عبدالله بن حنظله 213

معقل بن سنان 213

سال 64 ق ‌ 683 ـ 684م(1) 214

رویدادها 214

وقایع نظامی 214

جنگ بر سر خلافت 214

ابوالمهاجر 214

عُقبة بن نافع 215

مسلم بن عقبه مرّی 215

مسوّر بن مخرمه 215

مصعب زهری 215

معاویة بن یزید 216

ولید بن عتبه 216

یزید بن معاویه 216

سال 65 ق ‌ 684 ـ 685م(2) 217

رویدادها 217

وقایع نظامی 217

جنگ بر سر خلافت 217

قیام‌ها 218

ابن بجدل 218

حبیش بن دلجه 218

سلیمان بن صُرد 218

صخر مزنی 218

عبدالله ازدی 218

عبدالله بن عمرو بن عاص 218

عبدالله بن مسعده 219

کنستانتین چهارم 219

مالک بن هبیره 219

مروان بن حکم 219

نافع بن ازرق 220

نابغه جعدی 220

ولید بن عُصیر 221

سال 66 ق ‌ 685 ـ 686م(3) 221

رویدادها 221

وقایع نظامی 221

حصین بن نمیر 222

شمر بن ذی الجوشن 222

عبیدالله بن زیاد 222

عمر بن سعد بن ابی‌وقاص 222

یزید بن انس 222

سال 67 ق ‌ 686 ـ 687م(1) 223

رویدادها 223

وقایع نظامی 223

احنف بن قیس 223

شرحبیل بن ذی الکلاع 223

شریک بن حدیر 223

عَمره دختر نعمان 224

محمد بن اشعث 224

مختار ثقفی 224

سال 68 ق ‌ 687 ـ 688م(2) 225

رویدادها 225

وقایع نظامی 225

ابن ماحوز 225

عبدالله بن عباس 225

عبیدالله بن حر 226

عبیدالله بن علی 226

عدی بن حاتم 226

عمران بن حذیفه 226

لبنی دختر حباب 227

لیلی عامری 227

مجنون لیلی 227

سال 69 ق ‌ 688 ـ 689م(1) 228

رویدادها 228

وقایع نظامی 228

ابوالاسود دؤلی 228

حارث کذاب 228

زهیر بلوی 229

قبیصة بن جابر 229

نجده حروری 229

سال 70 ق ‌ 689 ـ 690م(1) 230

رویدادها 230

وقایع نظامی 230

جنگ بر سر خلافت 230

زفر بن حارث 230

شُعَیث تغلبی 230

عاصم بن عمر 230

عمیر بن حباب 231

مقنع کندی 231

رویدادهای تاریخ اسلام از 71 ـ 80 ق 232

سال 71 ق ‌ 690 ـ 691م(2) 232

رویدادها 232

وقایع نظامی 232

جنگ میان بنی امیّه و ابن زبیر 232

ابراهیم بن اشتر 232

براء بن عازب 233

مصعب بن زبیر 233

سال 72 ق ‌ 691 ـ 692م(4) 233

رویدادها 233

وقایع نظامی 233

بیان تمیمی 233

طارق مکی 234

سال 73 ق ‌ 692 ـ 693م(3) 234

رویدادها 234

وقایع نظامی 234

ابو فدیک 235

اسماء دخترابوبکر 235

سلم بن زیاد 235

عبدالله بن خازم 235

عبدالله بن زبیر 236

عبدالله بن صفوان 236

عبدالله بن عمر 236

عبدالله بن مطیع 237

عمارة بن عمرو انصاری 237

مالک بن مسمع 237

منذر بن زبیر 237

سال 74 ق ‌ 693 ـ 694م(1) 238

رویدادها 238

وقایع نظامی 238

لشکرکشی‌ها 238

ابوسعید خدری 238

هند دختر نعمان 238

سال 75 ق ‌ 694 ـ 695م(1) 239

رویدادها 239

وقایع نظامی 239

ام کلثوم دختر علی بن ابی‌طالب 239

بشر بن مروان 239

عبدالرحمان بن مخنف 239

عطیة بن اسود 239

سال 76 ق ‌ 695 ـ 696م(2) 240

رویدادها 240

وقایع نظامی 240

ابن جارود عبدی 240

صالح بن مسرّح 240

عثمان بن قطن 240

محمد بن موسی 241

سال 77 ق ‌ 696 ـ 697م(3) 241

وقایع نظامی 241

فتوحات 241

ابن ورقای ریاحی 241

جهیره 242

خالد بن عتّاب ریاحی 242

زهرة بن حویّه 242

شبیب خارجی 242

غزاله حروریّه 242

قطری بن فجاءَه 243

مصّاد بن یزید شیبانی 243

مطرّف بن مغیره 243

سال 78 ق ‌ 697 ـ 698م(1) 244

رویدادها 244

وقایع نظامی 244

شُریح کندی 244

عبدالرحمان بن غَنْم 244

سال 79 ق ‌ 698 ـ 699م(4) 244

رویدادها 244

وقایع نظامی 244

کشمکش با ترک‌ها 244

ابن ابی بکره 244

سال 80 ق ‌ 699 ـ 700م(2) 245

رویدادها 245

وقایع نظامی 245

فتوحات 245

ابوادریس خولانی "الاستیعاب، ج4، ص 1354. 245

ابوصخر هُذلی 245

جنادة بن ابی امیه 246

حارث مخزومی 246

صلتان عبدی 246

عبدالله بن جعفر 246

لیلی اُخیلیه 247

معبد جهنی 247

میسون دختر بجدل 247

رویدادهای تاریخ اسلام از 81 ـ 90 ق 248

سال 81 ق ‌ 700 ـ 701م(1) 248

رویدادها 248

وقایع نظامی 248

ابوامامه باهلی 248

محمد بن حنفیه 248

هُجَیمه دختر حیّیّ 249

سال 82 ق ‌ 701 ـ 702م(3) 249

رویدادها 249

وقایع نظامی 249

ابن ابی لیلی 250

ابو البختری 250

بثینه عذریه 250

جمیل بثینه 250

کاهنه 250

کُمیل بن زیاد نخعی 251

مهلب بن ابی صفره 251

سال 83 ق ‌ 702 ـ 703 م(4) 251

وقایع نظامی 251

قیام‌ها 251

اعشی همدانی 251

سفیان بن وهب 251

مُعاذه عدویه 252

سال 84 ق ‌ 703 ـ 704 م(3) 252

رویدادها 252

وقایع نظامی 252

فتوحات و غزوات 252

ابن قریّه 252

عبدالله بن حارث هاشمی 253

عمران بن حطّان 253

صُفریّه 253

سال 85 ق ‌ 704 ـ 705 م(5) 253

رویدادها 253

وقایع نظامی 254

فتوحات و غزوات 254

ابن قیس رُقیّات 254

توبة بن حُمَیّر 254

خالد بن یزید اموی 255

عبدالرحمان بن اشعث 255

عبدالعزیز بن مروان 256

عزه ضمریه 256

قیس بن عبّاد 256

سال 86 ق ‌ 705م(6) 256

رویدادها 256

وقایع نظامی 257

فتوحات و لشکرکشی‌ها 257

ابن مسجح 257

بسر بن ارطاة 257

عبدالله بن اباض 257

عبدالملک بن مروان 258

قبیصة بن ذؤیب

258 سال 87 ق ‌ 705 ـ 706 م(1) 259 وقایع نظامی

رویدادها

259 259 حسّان بن نعمان

فتوحات و غزوات

259 259 رویدادها

سال 88 ق ‌ 706 ـ 707م(2)

260 260 فتوحات و کشورگشایی‌ها

وقایع نظامی

260 260 سال 89 ق ‌ 707 ـ 708م(4)

عبدالله بن بسرمازنی

260 260 وقایع نظامی

رویدادها

260 260 نصر بن عاصم

فتوحات و لشکرکشی‌ها

260 260 رویدادها

سال 90 ق ‌ 708 ـ 709م(1)

261 261 فتوحات و لشکرکشی‌ها

وقایع نظامی

261 261 مسکین دارمی

حسن مثنّی

261 261 رویدادهای تاریخ اسلام از 91 ـ 100 ق

وضّاح الیمن

261 262 رویدادها

سال 91 ق ‌ 709 ـ 710م

262 262 فتوحات و لشکرکشی‌ها

وقایع نظامی

262 262 سهل بن سعد ساعدی

شورش‌ها (قیام‌ها)

262 262 سال 92 ق ‌ 710 ـ 711م

محمد بن یوسف ثقفی

262 262 وقایع نظامی

رویدادها

262 263 طویس

فتوحات و لشکرکشی‌ها

263 263 رویدادها

سال 93 ق ‌ 711 ـ 712م(2)

263 263 فتوحات و لشکرکشی‌ها

وقایع نظامی

263 263 انس بن مالک

ابن مهران ریاحی

264 264 عمر بن ابی ربیعه

ژوستینین دوّم Justinienus II

264 264 رویدادها

سال 94 ق ‌ 712 ـ 713م(2)

265 265 فتوحات و لشکرکشی‌ها

وقایع نظامی

266 266 ابو بیهس

ابوبکر مخزومی

266 266 سعید بن مسیّب

سعید بن جبیر

266 266 عروة بن زبیر

طلق عنزی

267 267 علی [ بن الحسین ] زین العابدین

عطاء بن یسار

267 267 رویدادها

سال 95 ق ‌ 713 ـ 714م(2)

268 268 فتوحات و لشکرکشی‌ها

وقایع نظامی

268 268 حجّاج ثقفی

اخطل

269 269 غریض

عُدیّ بن رقّاع

270 270 رویدادها

سال 96 ق ‌ 714 ـ 715م(1)

271 271 فتوحات و لشکرکشی‌ها

وقایع نظامی

271 271 جابر بن زید

ابراهیم نخعی

271 271 قرّة بن شریک

قتیبة بن مسلم

271 272 سال 97 ق ‌ 715 ـ 716م(1)

ولید بن عبدالملک

272 273 وقایع نظامی

رویدادها

273 273 عبدالعزیز بن موسی بن نصیر

فتوحات و لشکرکشی‌ها

273 273 رویدادها

سال 98 ق ‌ 716 ـ 717م(3)

273 273 فتوحات و لشکرکشی‌ها

وقایع نظامی

273 273 ابن سُریج

نواحی دریای خزر:

273 274 عبیدالله هُذلی

عبدالله هاشمی

274 274 موسی بن نُصَیر

محمد بن قاسم ثقفی

274 275 رویدادها

سال 99 ق ‌ 717 ـ 718م(2)

276 276 فتوحات و لشکرکشی‌ها

وقایع نظامی

276 276 خارجة بن زید

شبیخون خزرها

276 277 عمره نجاری

سلیمان بن عبدالملک

277 277 رویدادها

سال 100 ق ‌ 718 ـ 719م(5)

277 277 ابن عایشه

وقایع نظامی

277 278 حنش صنعانی

حکم بن عبدل

278 278 عدیل بن فرخ

عبّاد بن زیاد

279 279 مسلم بن یسار

مخلّد بن یزید مهلّبی

279 280 میمون بن عمران

هیثم بن اسود

280 280 سال 101 ق ‌ 719 ـ 720م(1)

رویدادهای تاریخ اسلام از 101 ـ 110 ق

281 281 وقایع نظامی

رویدادها

281 281 ابن ابجر کنانی

فتوحات و لشکرکشی‌ها

281 281 شوذب شیبانی

ابن انعم (زیاد)

281 281 عمر بن عبدالعزیز

عایشه دختر طلحه

281 282 سال 102 ق ‌ 720 ـ 721م(1)

محمد بن مروان

283 284 وقایع نظامی

رویدادها

284 284 انستاس دوم Anistas II

فتوحات و لشکرکشی‌ها

284 284 سمح بن مالک

حبیب بن مهلب

284 285 عبدالملک بن مهلب

طارق بن زیاد

285 286 عدیّ بن ارطاة

عبدالله بن عتبه هذلی

286 286 یزید بن ابی مسلم ثقفی

هلال بن احوز

286 286 سال 103 ق ‌ 721 ـ 722م(1)

یزید بن مهلب

287 288 وقایع نظامی

رویدادها

288 288 سعید خُذینه

فتوحات و لشکرکشی‌ها

288 288 مجاهد بن جبیر

صالح کاتب

288 289 یحیی بن وثّاب

محمد بن یزید

289 289 رویدادها

سال 104 ق ‌ 722 ـ 723م(1)

290 290 فتوحات و لشکرکشی‌ها

وقایع نظامی

290 290 رویدادها

سال 105 ق ‌ 723 ـ 724م(2)

290 290 فتوحات و لشکرکشی‌ها

وقایع نظامی

290 290 حبّابه

ابان بن عثمان بن عفان

290 291 غیلان قدری

عکرمه مدنی

291 291 مغیرة بن ابی برده

کُثیّر عزّة

292 292 سال 106 ق ‌ 724 ـ 725م(1)

یزید بن حکم ثقفی

293 294 وقایع نظامی

رویدادها

294 294 حرّ ثقفی

فتوحات و لشکرکشی‌ها

294 294 طاووس بن کیسان

سالم بن عبدالله بن عمر

294 294 سال 107 ق ‌ 725 ـ 726م(3)

مسیّب بن بشر ریاحی

295 295 وقایع نظامی

رویدادها

295 296 سلیمان بن یسار

فتوحات و لشکرکشی‌ها

296 296 قاسم بن محمد

عنبسة بن سُحَیْم

296 296 رویدادها

سال 108 ق ‌ 726 ـ 727م(1)

297 297 فتوحات و لشکرکشی‌ها

وقایع نظامی

297 297 سال 109 ق ‌ 727 ـ 728م(3)

نصیب بن رباح

297 297 وقایع نظامی

رویدادها

297 297 بشر بن صفوان

فتوحات و لشکرکشی‌ها

297 297 رویدادها

سال 110 ق ‌ 728 ـ 729م(1)

298 298 فتوحات و لشکرکشی‌ها

وقایع نظامی

298 298 ابن هبیره

ابن سیرین

298 298 جریر

ثابت قطنه

298 299 حُنَین حیری

حسن بصری

300 300 معاویه طالبی

فاطمه دختر حسین

300 301 رویدادهای تاریخ اسلام از 111 ـ 120 ق

هذلی

301 302 رویدادها

سال 111 ق ‌ 729 ـ 730 م(2)

302 302 فتوحات و لشکرکشی‌ها

وقایع نظامی

302 302 سال 112 ق ‌ 730 ـ 731 م(1)

عطیه عوفی

302 303 وقایع نظامی

رویدادها

303 303 اشرس سلمی

فتوحات و لشکرکشی‌ها

303 303 رجاء بن حیوة

جرّاح حکمی

303 304 سورة بن حرّ

سعید حرشی

304 304 سال 113 ق ‌ 731 ـ 732م(1)

مکحول شامی

304 305 وقایع نظامی

رویدادها

305 305 عبدالرحمان تنوخی

فتوحات و لشکرکشی‌ها

305 305 رویدادها

سال 114 ق ‌ 732 ـ 733م(3)

305 305 فتوحات و لشکرکشی‌ها

وقایع نظامی

305 305 حرّ اموی

محمدِ باقر

305 306 عبدالرحمان غافقی

عبیده سلمی

306 306 یحیی بن عروه

عطاء بن ابی رباح

306 307 رویدادها

سال 115 ق ‌ 733 ـ 734م(3)

307 307 فتوحات و لشکرکشی‌ها

وقایع نظامی

307 307 سال 116 ق ‌ 734 ـ 735م(2)

عزّة المیلاء

308 308 وقایع نظامی

رویدادها

308 308 سال 117 ق ‌ 735 ـ 736م(4)

جنید مرّی

308 308 وقایع نظامی

رویدادها

308 309 ذوالرّمه

فتوحات و لشکرکشی‌ها

309 309 میمون بن مهران

سکینه، دختر حسین

309 310 سال 118 ق ‌ 736 ـ 737م(4)

نافع، مولای ابن عمر

310 310 وقایع نظامی

رویدادها

310 310 ابن عامر یحقبی

فتوحات و لشکرکشی‌ها

310 310 علی عباسی

جعد بن درهم

311 311 قتاده سدوسی

عمّار بن بُدَیل

311 311 رویدادها

سال 119 ق ‌ 237م(1)

312 312 فتوحات و لشکرکشی‌ها

وقایع نظامی

312 312 بهلول شیبانی

ابو منصور بجلی

312 312 صحاری بن شبیب

سلیمان اشدق

313 313 سال 120 ق ‌ 737 ـ 738م(5)

معاویة بن هشام

313 313 وقایع نظامی

رویدادها

313 313 ابن حزم انصاری

فتوحات و لشکرکشی‌ها

313 314 حمّاد اشعری

اسد قسری

314 314 عبدالله بن کثیر

سلیمان دارانی

314 314 مسلمة بن عبدالملک

عَرجی

314 314 سال 121 ق ‌ 738 ـ 739م(2)

رویدادهای تاریخ اسلام از 121 ـ 130 ق

315 315 وقایع نظامی

رویدادها

315 315 سال 122 ق ‌ 739 ـ 740م(3)

فتوحات و لشکرکشی‌ها

315 315 وقایع نظامی

رویدادها

315 316 ایاس مزنی

لشکرکشی‌ها

316 316 عبدالله بطّال

زید بن علی طالبی

316 317 سال 123 ق ‌ 740 ـ 741م(2)

مسیره مدغری

317 318 وقایع نظامی

رویدادها

318 318 عقبه سلولی

عبیدالله بن حبحاب

319 319 لئون سوم ( Leon III)

کلثوم بن عیاض

319 319 سال 124 ق ‌ 741 ـ 742م(2)

مغیث رومی

319 320 وقایع نظامی

رویدادها

320 320 زهری

بلج قشیری

321 321 شارل مارتل ( Charles Martel)

سالم بن وابصه اسدی

321 321 عکاشه فزاری

عبدالملک بن قطن

322 322 رویدادها

سال 125 ق ‌ 742 ـ 743م(1)

323 323 فتوحات و لشکرکشی‌ها

وقایع نظامی

323 323 طرمّاح

جمیله سلمی

323 323 هشام بن عبدالملک

محمد بن علی عباسی

323 324 سال 126 ق ‌ 743 ـ 744م(1)

یحیی بن زید طالبی

324 325 وقایع نظامی

رویدادها

325 325 عمرو بن دینار

خالد قسری

325 326 معبد بن وهب

کمیت اسدی

326 326 یزید بن طثریه

ولید بن یزید

326 326 سال 127 ق ‌ 744 ـ 745م(2)

یزید ناقص

326 327 وقایع نظامی

رویدادها

327 327 سعید بن بهدل شیبانی

بُکیر بن ماهان

328 328 یوسف ثقفی

عاصم مقری

328 328 رویدادها

سال 128 ق ‌ 745 ـ 746م(5)

328 328 حملات رومیان علیه اعراب

وقایع نظامی

328 329 جهم بن صفوان

ابوالنجم عجلی

329 329 حُیَیّ معافری

حارث بن سریج

330 330 ضحاک شیبانی

سدیّ

330 330 سال 129 ق ‌ 746 ـ 747م(1)

عثمان بن عاصم اسدی

330 331 وقایع نظامی

رویدادها

331 331 ابن یعمر عدوانی

حملات رومیان

331 331 سال 130 ق ‌ 747 ـ 748م(2)

ثعلبة بن سلامه عاملی

331 332 بلایای طبیعی

رویدادها

332 332 جنگ قبیله‌ای در اندلس

وقایع نظامی

332 332 ابن عطیّه سعدی

ابن دمینه

333 333 ابوالخطّار

ابو حمزه مختار

333 334 سلاّمة القسّ

حنظله کلبی

334 334 طالب الحق

شیبان بن سلمه خارجی

334 334 عروة بن اُذینه

عبدالله طالبی

335 335 نباتة بن حنظله

قطامی

336 336 سال 131 ق ‌ 748 ـ 749 م(1)

رویدادهای اسلام از 131 ـ 140 ق

337 337 وقایع نظامی

رویدادها

337 337 سال 132 ق ‌ 749 ـ 750 م(2)

درگذشتگان

337 340 وقایع نظامی

رویدادها

340 340 سال 133 ق ‌ 750 ـ 751 م(2)

درگذشتگان

341 344 وقایع نظامی

رویدادها

344 344 سال 134 ق ‌ سال 751 ـ 752 م(3)

درگذشتگان

345 345 وقایع نظامی

رویدادها

345 345 سال 135 ق ‌ 752 ـ 753 م(4)

درگذشتگان

345 346 وقایع نظامی

رویدادها

346 346 سال 136 ق ‌ 753 ـ 754 م(1)

درگذشتگان

346 348 وقایع نظامی

رویدادها

348 348 سال 137 ق ‌ 754 ـ 755 م(3)

درگذشتگان

348 349 وقایع نظامی

رویدادها

349 349 سال 138 ق ‌ 755 ـ 756 م(4)

درگذشتگان

349 352 وقایع نظامی

رویدادها

352 353 سال 139 ق ‌ 756 ـ 757 م(1)

درگذشتگان

353 354 وقایع نظامی

رویدادها

354 354 سال 140 ق ‌ 757 ـ 758 م(3)

درگذشتگان

354 354 وقایع نظامی

رویدادها

354 354 یادداشت ها:

درگذشتگان

354 356 سال 141 ق ‌ 758 ـ 759 م(3)

رویدادهای اسلام از 141 ـ 150 ق

356 356 وقایع نظامی

رویدادها

356 356 سال 142 ق ‌ 759 ـ 760 م(2)

درگذشتگان

356 357 وقایع نظامی

رویدادها

357 357 سال 143 ق ‌ 760 ـ 761 م(6)

درگذشتگان

357 358 وقایع نظامی

رویدادها

358 359 سال 144 ق ‌ 761 ـ 762 م(2)

درگذشتگان

359 360 وقایع نظامی

رویدادها

360 360 سال 145 ق ‌ 762 ـ 763 م(3)

درگذشتگان

360 361 وقایع نظامی

رویدادها

361 361 سال 146 ق ‌ 763 ـ 764 م(1)

درگذشتگان

361 364 وقایع نظامی

رویدادها

364 364 سال 147 ق ‌ 764 ـ 765 م(1)

درگذشتگان

364 365 وقایع نظامی

رویدادها

365 365 سال 148 ق ‌ 765 ـ 766 م(4)

درگذشتگان

365 365 وقایع نظامی

رویدادها

365 365 سال 149 ق ‌ 766 ـ 767 م(5)

درگذشتگان

365 366 وقایع نظامی

رویدادها

366 367 سال 150 ق ‌ 767 ـ 768 م(3)

درگذشتگان

367 368 وقایع نظامی

رویدادها

368 368 یادداشت ها:

درگذشتگان

368 371 سال 151 ق ‌ 768 ـ 769 م(1)

رویدادهای اسلام از 151 ـ 160 ق

372 372 وقایع نظامی

رویدادها

372 372 سال 152 ق ‌ 769 ـ 770 م(2)

درگذشتگان

372 373 وقایع نظامی

رویدادها

373 373 سال 153 ق ‌ 770 م(1)

درگذشتگان

373 374 وقایع نظامی

رویدادها

374 374 سال 154 ق ‌ 770 ـ 771 م(3)

درگذشتگان

374 374 وقایع نظامی

رویدادها

374 374 سال 155 ق ‌ 771 ـ 772 م(5)

درگذشتگان

374 375 وقایع نظامی

رویدادها

375 375 سال 156 ق ‌ 772 ـ 773 م(1)

درگذشتگان

376 377 وقایع نظامی

رویدادها

377 377 سال 157 ق ‌ 773 ـ 774 م(4)

درگذشتگان

377 377 وقایع نظامی

رویدادها

377 377 سال 158 ق ‌ 774 ـ 775 م(2)

درگذشتگان

377 378 وقایع نظامی

رویدادها

378 378 سال 159 ق ‌ 775 ـ 776 م(5)

درگذشتگان

378 380 وقایع نظامی

رویدادها

380 381 سال 160 ق ‌ 776 ـ 777 م(3)

درگذشتگان

381 381 وقایع نظامی

رویدادها

381 381 یادداشت ها:

درگذشتگان

382 383 سال 161 ق ‌ 777 ـ 778 م(2)

رویدادهای اسلام از 161 ـ 170 ق

383 383 وقایع نظامی

رویدادها

383 383 سال 162 ق ‌ 778 ـ 779 م(1)

درگذشتگان

384 385 وقایع نظامی

رویدادها

385 385 سال 163 ق ‌ 779 ـ 780 م(2)

درگذشتگان

385 386 وقایع نظامی

رویدادها

386 386 سال 164 ق ‌ 780 ـ 781 م(3)

درگذشتگان

386 387 وقایع نظامی

رویدادها

387 388 سال 165 ق ‌ 781 ـ 782 م(4)

درگذشتگان

388 388 وقایع نظامی

رویدادها

388 388 سال 166 ق ‌ 782 ـ 783 م(1)

درگذشتگان

389 390 وقایع نظامی

رویدادها

390 390 سال 167 ق ‌ 783 ـ 784 م(1)

درگذشتگان

390 391 بلایای طبیعی

رویدادها

391 391 درگذشتگان

وقایع نظامی

391 391 رویدادها

سال 168 ق ‌ 784 ـ 785 م(5)

392 392 درگذشتگان

وقایع نظامی

392 393 رویدادها

سال 169 ق ‌ 785 ـ 786 م(4)

393 393 درگذشتگان

وقایع نظامی

394 394 رویدادها

سال 170 ق ‌ 786 ـ 787 م(2)

396 396 درگذشتگان

وقایع نظامی

396 396 رویدادهای اسلام از 171 ـ 180 ق

یادداشت ها:

398 399 رویدادها

سال 171 ق ‌ 787 ـ 788 م(1)

399 399 درگذشتگان

وقایع نظامی

399 399 رویدادها

سال 172 ق ‌ 788 ـ 789 م(4)

399 399 درگذشتگان

وقایع نظامی

399 399 رویدادها

سال 173 ق ‌ 788 ـ 789 م(1)

401 401 درگذشتگان

وقایع نظامی

401 401 رویدادها

سال 174 ق ‌ 790 ـ 791 م(1)

402 402 درگذشتگان

وقایع نظامی

402 402 رویدادها

سال175 ق ‌ 791 ـ 792 م(3)

403 403 درگذشتگان

وقایع نظامی

403 403 رویدادها

سال 176 ق ‌ 792 ـ 793 م(3)

405 405 درگذشتگان

وقایع نظامی

405 406 رویدادها

سال 177 ق ‌ 793 ـ 794 م(3)

407 407 درگذشتگان

وقایع نظامی

407 407 رویدادها

سال 178 ق ‌ 794 ـ 795 م(2)

409 409 درگذشتگان

وقایع نظامی

409 410 رویدادها

سال 179 ق ‌ 795 ـ 796 م(4)

410 410 درگذشتگان

وقایع نظامی

411 411 رویدادها

سال 180 ق ‌ 796 ـ 797 م(1)

412 412 درگذشتگان

وقایع نظامی

412 412 رویدادهای اسلام از 181 ـ 190 ق

یادداشت ها:

415 415 رویدادها

سال 181 ق ‌ 797 ـ 798 م(2)

415 415 درگذشتگان

وقایع نظامی

415 415 رویدادها

سال 182 ق ‌ 798 ـ 799 م(3)

416 416 درگذشتگان

وقایع نظامی

416 417 رویدادها

سال 183 ق ‌ 799ـ800 م(3)

419 419 درگذشتگان

وقایع نظامی

419 420 رویدادها

سال 184 ق ‌ 800 ـ 801 م(1)

421 421 درگذشتگان

وقایع نظامی

421 421 رویدادها

سال 185 ق ‌ 801 ـ 802 م(3)

422 422 درگذشتگان

وقایع نظامی

422 422 رویدادها

سال 186 ق ‌ 802ـ 803 م(2)

423 423 درگذشتگان

وقایع نظامی

423 423 رویدادها

سال 187 ق ‌ 803 ـ 804 م(2)

425 425 درگذشتگان

وقایع نظامی

425 425 رویدادها

سال 188 ق ‌ 803 ـ 804 م(1)

428 428 درگذشتگان

وقایع نظامی

428 428 رویدادها

سال 189 ق ‌ 804 ـ 805 م(3)

429 429 درگذشتگان

وقایع نظامی

429 429 رویدادها

سال 190 ق ‌ 805 ـ 806 م(2)

430 430 درگذشتگان

وقایع نظامی

430 431 رویدادهای اسلام از 191 ـ 200 ق

یادداشت ها:

432 432 رویدادها

سال 191 ق ‌ 806 ـ 807 م(2)

432 432 درگذشتگان

وقایع نظامی

432 432 رویدادها

سال 192 ق ‌ 807 ـ 808 م(2)

433 433 درگذشتگان

وقایع نظامی

434 434 رویدادها

سال 193 ق ‌ 808 ـ 809 م(1)

436 436 درگذشتگان

وقایع نظامی

436 436 رویدادها

سال 194 ق ‌ 809 ـ 810 م(2)

438 438 درگذشتگان

وقایع نظامی

438 438 رویدادها

سال 195 ق ‌ 810 ـ 811 م(2)

439 439 درگذشتگان

وقایع نظامی

439 439 رویدادها

سال 196 ق ‌ 811 ـ 812 م(5)

440 440 درگذشتگان

وقایع نظامی

441 441 رویدادها

سال 197 ق ‌ 812 ـ 813 م(1)

443 443 درگذشتگان

وقایع نظامی

443 443 رویدادها

سال 198 ق ‌ 813 ـ 814 م(1)

444 444 درگذشتگان

وقایع نظامی

444 444 رویدادها

سال 199 ق ‌ 814 ـ 815 م(1)

449 449 درگذشتگان

وقایع نظامی

449 449 رویدادها

سال 200 ق ‌ 815 ـ 816 م(6)

450 450 درگذشتگان

وقایع نظامی

450 450 رویدادهای اسلام از 201 ـ 210 ق

یادداشت ها:

454 454 رویدادها

سال 201 ق ‌ 816 ـ 817 م(1)

454 454 وقایع نظامی

حوادث طبیعی

454 454 سال 202 ق ‌ 817 ـ 818 م(4)

درگذشتگان

454 455 وقایع نظامی

رویدادها

455 455 سال 203 ق ‌ 818 ـ 819 م(2)

درگذشتگان

455 456 وقایع نظامی

رویدادها

456 456 سال 204 ق ‌ 818 ـ 819 م(4)

درگذشتگان

456 457 وقایع نظامی

رویدادها

457 457 سال 205 ق ‌ 819 ـ 820 م(1)

درگذشتگان

458 460 وقایع نظامی

رویدادها

460 460 سال 206 ق ‌ 820 ـ 821 م(4)

درگذشتگان

460 462 وقایع نظامی

رویدادها

462 462 سال 207 ق ‌ 821 ـ 822 م(2)

درگذشتگان

462 464 وقایع نظامی

رویدادها

464 464 سال 208 ق ‌ 822 ـ 823 م(2)

درگذشتگان

464 466 وقایع نظامی

رویدادها

466 466 سال 209 ق ‌ 823 ـ 824 م(2)

درگذشتگان

466 469 وقایع نظامی

رویدادها

469 469 سال 210 ق ‌ 824 ـ 825 م(1)

درگذشتگان

469 470 وقایع نظامی

رویدادها

470 470 یادداشت ها:

درگذشتگان

470 472 سال 211 ق ‌ 825 ـ 826 م(2)

رویدادهای اسلام از 211 ـ 220 ق

472 472 وقایع نظامی

رویدادها

472 472 سال 212 ق ‌ 826 ـ 827 م(5)

درگذشتگان

472 474 وقایع نظامی

رویدادها

474 474 سال 213 ق ‌ 827 ـ 828 م(4)

درگذشتگان

475 475 وقایع نظامی

رویدادها

475 475 سال 214 ق ‌ 828 ـ 829 م(1)

درگذشتگان

476 479 وقایع نظامی

رویدادها

479 479 سال 215 ق ‌ 829 ـ 830 م(5)

درگذشتگان

479 480 وقایع نظامی

رویدادها

480 480 سال 216 ق ‌ 830 ـ 831 م(2)

درگذشتگان

481 482 وقایع نظامی

رویدادها

482 482 سال 217 ق ‌ 831 ـ 832 م(4)

درگذشتگان

482 483 وقایع نظامی

رویدادها

483 484 سال 218 ق ‌ 832 ـ 833 م(3)

درگذشتگان

484 484 وقایع نظامی

رویدادها

484 484 سال 219 ق ‌ 833 ـ 834 م(1)

درگذشتگان

485 486 وقایع نظامی

رویدادها

486 486 سال 220 ق ‌ 835 م(2)

درگذشتگان

486 487 وقایع نظامی

رویدادها

487 487 یادداشت ها:

درگذشتگان

487 489 سال 221 ق ‌ 835 ـ 836 م(3)

رویدادهای اسلام از 221 ـ 230 ق

489 489 وقایع نظامی

رویدادها

489 489 سال 222 ق ‌ 836 ـ 837 م(3)

درگذشتگان

489 490 بلایای طبیعی

رویدادها

490 490 سال 223 ق ‌ 837 ـ 838 م(4)

وقایع نظامی

490 490 بلایای طبیعی

رویدادها

490 491 درگذشتگان

وقایع نظامی

491 491 رویدادها

سال 224 ق ‌ 838 ـ 839 م(1)

493 493 درگذشتگان

وقایع نظامی

493 493 رویدادها

سال 225 ق ‌ 839 ـ 840 م(2)

494 494 وقایع نظامی

بلایای طبیعی

494 494 سال 226 ق ‌ 840 ـ 841 م(4)

درگذشتگان

494 496 وقایع نظامی

رویدادها

496 496 سال 227 ق ‌ 841 ـ 842 م(1)

درگذشتگان

497 499 وقایع نظامی

رویدادها

499 499 سال 228 ق ‌ 842 ـ 843 م(1)

درگذشتگان

499 501 وقایع نظامی

رویدادها

501 501 سال 229 ق ‌ 843 ـ 844 م(1)

درگذشتگان

501 502 بلایای طبیعی

رویدادها

502 502 درگذشتگان

وقایع نظامی

502 502 رویداها

سال 230 ق ‌ 844 ـ 845 م(3)

502 502 درگذشتگان

وقایع نظامی

502 502 رویدادهای اسلام از 231 ـ 240 ق

یادداشت ها:

504 504 رویدادها

سال 231 ق ‌ 845 ـ 846 م(3)

504 504 درگذشتگان

وقایع نظامی

504 505 رویدادها

سال 232 ق ‌ 846 ـ 847 م(3)

507 507 وقایع نظامی

بلایای طبیعی

507 507 سال 233 ق ‌ 847 ـ 848 م(2)

درگذشتگان

508 509 وقایع نظامی

رویدادها

509 509 سال 234 ق ‌ 848 ـ 849 م(4)

درگذشتگان

509 510 وقایع نظامی

رویدادها

510 511 سال 235 ق ‌ 849 ـ 850 م(1)

درگذشتگان

511 512 بلایای طبیعی

رویدادها

512 512 درگذشتگان

وقایع نظامی

512 512 رویدادها

سال 236 ق ‌ 850 ـ 851 م(4)

515 515 درگذشتگان

وقایع نظامی

515 516 رویدادها

سال 237 ق ‌ 851 ـ 852 م(6)

516 516 درگذشتگان

وقایع نظامی

517 517 رویدادها

سال 238 ق ‌ 852 ـ 853 م(2)

517 517 درگذشتگان

وقایع نظامی

517 517 رویدادها

سال 239 ق ‌ 853 ـ 854 م(5)

519 519 سال 240 ق ‌ 854 ـ 855 م(1)

وقایع نظامی

519 520 وقایع نظامی

رویدادها

520 520 یادداشت ها:

درگذشتگان

520 522 سال 241 ق ‌ 855 ـ 856 م(2)

رویدادهای اسلام از 241 ـ 250 ق

522 522 بلایای طبیعی

رویدادها

522 522 درگذشتگان

وقایع نظامی

522 522 رویدادها

سال 242 ق ‌ 856 ـ 857 م(3)

523 523 وقایع نظامی

بلایای طبیعی

523 523 سال 243 ق ‌ 857 ـ 858 م(3)

درگذشتگان

523 524 وقایع نظامی

رویدادها

524 524 سال 244 ق ‌ 858 ـ 859 م(1)

درگذشتگان

524 526 وقایع نظامی

رویدادها

526 526 سال 245 ق ‌ 859 ـ 860 م(5)

درگذشتگان

526 526 بلایای طبیعی

رویدادها

526 527 درگذشتگان

وقایع نظامی

527 527 رویدادها

سال 246 ق ‌ 860 ـ 861 م(1)

529 529 درگذشتگان

وقایع نظامی

529 529 رویدادها

سال 247 ق ‌ 861 ـ 862 م(3)

530 530 درگذشتگان

وقایع نظامی

530 530 رویدادها

سال 248 ق ‌ 862 ـ 863 م(1)

533 533 درگذشتگان

وقایع نظامی

533 533 رویدادها

سال 249 ق ‌ 863 ـ 864 م(2)

534 534 وقایع نظامی

بلایای طبیعی

534 534 سال 250 ق ‌ سال 864 ـ 865 م(3)

درگذشتگان

534 536 وقایع نظامی

رویدادها

536 536 مدت خلافت خلفا و عمر ایشان

درگذشتگان

536 550 2 ـ خلفای اموی

1 ـ خلفای راشدین

550 550 4 ـ خلفای امویِ حاکم بر اندلس

3 ـ خلفای بنی العباس

550 550 1ـ خلفای راشدین

نام مادران خلفا

551 551 3 ـ خلفای عباسی

2 ـ خلفای اموی

551 551 شهـرهـا

4 ـ امویان اندلس

551 552 ب

الف

552 556 ت

پ

561 561 ج

ث

562 563 خ

ح

565 567 ذ

د

567 569 ز

ر

569 570 ش

س

571 573 ط

ص

574 575 غ

ع

576 578 ق

ف

578 579 ل

ک

582 583 ن

م

584 587 هـ

و

590 591

ی

591