محبت ما قرار می گیرد و ما به زمان به خاطر آنان علاقه مند می شویم.»

«بدان! باران اگر در موسم خود نبارد، برای مردم سودی نخواهد داشت.»(7)

پی نوشت ها:

[1] سه شنبه اول محرم سال 284 = هشتم فوریه سال 897؛ یکشنبه سوم ذی حجه سال 284 = اول ژانویه سال 898.

[2] الحلّة السیّرا، ص 278؛ المقتبس، ص 29، 31-57 و 123؛ البیان المغرب، ج 2، ص 134؛ فرّوخ،تاریخ الادب العربی، ج 4، ص144.

[3] قَبْقَ: کوهی در مرزهای ارمنستان و پیوسته به دربند «ولان» در آذربایجان.

[4] «خِلاط»: قصبه ای در ارمنستان مرکزی.

[5] «مَکس»: جایی در ارمنستان، نزدیک قالیقلا است.

[6] «جرماز»: کاخ بزرگی که کنار مدائن بود و ویران شد و از بین رفت.

[7] وفیات الاعیان، ج 6، ص 21؛ تاریخ بغداد، ج 13، ص 446؛ الاغانی، ج 8، ص 167 و 175؛ العبر، ج 2، ص 73؛ معجم الادباء، ج 7، ص226؛ شذرات الذهب، ج 2، ص 186؛ البدایة و النهایه، ج 11، ص 76؛ المرشحّ، ص 330؛ المثل السائر، ص 471؛ اعلام النبلاء، ج 4، ص6 و 14؛ ذیل کشف الظنون، ج 3، ص 506؛ الاعلام، ج 9، ص 141؛ دائرة المعارف الاسلامیه، ج5، ص 242؛ بروکلمان، تاریخ الادب العربی، ج 2، ص48؛ فروخ،تاریخ الادب العربی، ج 2، ص 357؛ العصر العباسی الثانی، ص270 و 296؛ مجلة العربی، (سال 1970، شماره 141)ص 104.

سال 285 ق = 898ـ899 م(1)

رویدادها

حکام ایالت ها

* المعتضدبالله عباسی، اسماعیل بن احمد سامانی را از امارت ماوراءالنهر عزل، و عمرو بن لیث صفاری را به جای او می گمارد.

* خلیفه، فرمانروایی محمد بن ابی الساج را که با قهر و زور بر ارمنستان مسلط شده بود، بر آن خطه به رسمیت می شناسد و او را تثبیت می کند.

* احمد بن عیسی الشیخ امیر دیاربکر از دنیا می رود و پسرش محمد خود را جانشین درگیری خلیفه باحکام پدر می خواند و با زور بر اطراف آن سرزمین چیره می شود.

بلایای طبیعی

* گرسنگیِ عظیمی اندلس و عدوه (بخش مرتفع) مغربی را فرامی گیرد و در پی آن، وبا بسیاری را از بین می برد.

وقایع نظامی

جنگ ها

* سرزمین روم: غالب، بندع آزاد شده الموفق عباسی امیرطرسوس به جنگ دریایی با رومیان می رود و اموال و مرکب های بسیاری به غنیمت می گیرد و سه هزار تن را اسیر کرده، گردن می زند.

درگیری خلیفه با حکام

* دیاربکر: معتضد عباسی برای جنگ با محمد بن احمد بن عیسی الشیخ رهسپار می شود و پسرش علی که بعدها المکتفی بالله لقب می گیرد، نیز او را همراهی می کند. خلیفه دیاربکر را محاصره می کند، و ابن الشیخ تسلیم شده، از او امان می خواهد. خلیفه وارد دیاربکر می شود، دیوارها و قلعه های آن سامان را ویران می کند و ابن الشیخ را می بخشد و او را برکنار و فرزند خود علی را امیر دیاربکر می کند.

چپاول اعرب ها

* اعراب قبیله طی به رهبری صالح بن مدرک طائی بر کاروان حجّاج عراق حمله می کنند، اموال و دارایی مردم را می دزدند و زنان، کنیزکان و بندگان را اسیر کرده، با خود می برند.

درگذشتگان

* ابراهیم حربی* ابن فرتون (لبّ)* احمد بن وهب

ابراهیم حربی

ابواسحاق، ابراهیم بن اسحاق بن ابراهیم بن بشیر بغدادی حربی، یکی از پیشوایان حدیث و فقه و اصل او از مرو بود. در بغداد مشهور شد و در محله «حربی» سکونت گزید، لذا بدان جا منسوب شد. فقهِ احمد بن حنبل را نقل می کرد و در پارسایی و تقوا و دانش با او مقایسه و مانند او شمرده می شد. معتضد عباسی هزار دینار برایش فرستاد، ولی او نپذیرفت و پول ها را رد کرد. فرستاده خلیفه دوباره نزدش آمد و گفت: «خلیفه می گوید پول ها را بر همسایه های فقیرت و هر که از فقیران می شناسی توزیع کن!»

ابراهیم پاسخ داد: «این چیزی است که نه آن را جمع می کنیم و نه درباره توزیع آن از ما سؤال می شود. به امیرالمؤمنین بگو: «یا ما را رها کند و به خود واگذارد و یا آن که شهرش را رها می کنیم و به جای دیگری می رویم.»

ابراهیم از بسیاری از علما نقل کرد و از ادیبان، ابوبکر انبارینحوی از او روایت کرده است. ابراهیم درباره خودش می گفت: «مادرش تغلبی است و دایی هایش مسیحی اند.»

کتاب های بسیاری نوشت؛ از جمله: کتاب غریب الحدیث (که بزرگ ترین و ارزشمندترین کتاب در نوع خودش است)؛ مناسک الحج؛ دلائل النبوة و کتابی درباره مغازی پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله).

ابراهیم در 86 سالگی درگذشت و در خانه اش در بغداد دفن شد.(2)