پی نوشت ها:

[1] پنج شنبه اول محرم سال 299 = 29 اگوست سال 911؛ چهارشنبه هشتم جمادی الاول سال 299 = اول ژانویه سال 912.

[2] نفح الطیب، ج 3، ص 130؛ هدیة العارفین، ج 1، ص 4؛ الاعلام، ج 1، ص 22.

[3] المنتظم، ج 6، ص 116؛ البدایة و النهایه، ج 11، ص 118.

[4] الحلّة السیراء، ج 1، ص 175؛ تاریخ ابن اثیر، ج 8، ص 20، 23، 40 و 47؛ البیان المغرب، ج 1، ص 134 و 136.

[5] تاریخ ابن اثیر، ج 8، ص 60؛الاعلام، ج 8، ص 182.

[6] العبر (مقدمه) ص 137 به بعد؛ تاریخ الفکر الاندلسی، ص 153؛ معجم البلدان، «قبره»؛ فروخ،تاریخ الادب العربی، ج 4، ص 155؛ تراث الاسلام، ص 65، 273 و 274.

سال 300 ق = 912ـ913 م(1)

رویدادها

وزارت

* مقتدر عباسی، ابن خاقان را از وزارت برکنار و علی بن عیسی بن داوود بن جراح را به آن منصب می گمارد.

امیران عبیدیان

* سیسیل: اهالی سیسیل ـ که سُنّی اند ـ برضد عمر بن علی بلوی شیعیامیر سیسیل می شورند و احمد بن زیادة الله بن قرهب سُنّی را که هواخواه خلیفه بغداد و از خویشان اغلبیان است، به امیری خود انتخاب می کنند. مقتدر عباسی با فرستادن منشوری برای احمد، انتخاب او را تأیید می کند.

امپراتوران روم

* امپراتور لئون ششم، ملقب به خردمند می میرد و فرزند خردسالش کنستانتین هفتم را به جانشینی خود می گمارد و مادرش زوی را به عنوان نایب امپراتوری تعیین می کند و فرمانده رومانوس لیکابینوس، شریک او در حکومت و قدرت می شود.

بلایای طبیعی

* گسترش وبا و بیماری ها در بغداد.

وقایع نظامی

نبردها

* ایتالیا: احمد بن قرهب امیر سیسیل از راه دریا به «گلوریا» در جنوب ایتالیا حمله می کند و با غنایمی بازمی گردد.

قیام ها

* افریقیه: اهالی طرابلس غرب برضد عبیدالله مهدی می شورند. او نیز فرزندش ابوالقاسم را در رأس نیروهای دریایی، به جنگ آنان می فرستد. اهالی طرابلس با کشتی های خود به سوی او حرکت و با او پیکار می کنند، اما ابوالقاسم بر آنان پیروز شده، آتش قیامشان را خاموش می کند و از آنان اموال زیادی به عنوان غرامت می گیرد.

* سیسیل: احمد بن قرهب از طاعت عبیدالله مهدی خارج می شود و قیام خود را برضدش آشکار کرده، دیگران را به اطاعت از المقتدربالله عباسی دعوت می کند و به نام او خطبه می خواند و خواندن خطبه به نام مهدی را قطع می کند. او با ناوگانی برای جنگ با مهدی به سوی ساحل افریقیه حرکت می کند. ناوگان مهدی بر او دست یافته، کشتی هایش را تصاحب می کند. هنگامی که ابن قرهب به سیسیل بازگشت، اهالی آن، از او رویگردان شده بودند، لذا او را دستگیر کردند و نزد مهدی فرستادند. مهدی نیز او را کشت. امیران متعددی جای یکدیگر را در سیسیل می گیرند تا آن که در سال 336ق کلبیان بر آن جا امیر می شوند.

درگذشتگان

* ابن خیاط

* ابن منجم (یحیی)* عبدوس بن زید* عبدالله بن محمد اموی

* عبیدالله بن طاهر* قسطا پسر لوقا* قمی (سعد)* لئون ششم

ابن خیاط

ابوالحسن عبدالرحمان بن محمد بن عثمان، معروف به ابن خیاط، پیشوای معتزلیان در بغداد بود. فرقه ای از معتزله به نام خیّاطیه به او منسوبند. کتاب هایی دارد؛ از جمله: الانتصار در رد عقاید ابن راوندی و کتاب الاستدلال.(2)

ابن منجم (یحیی)

ابواحمد، یحیی بن علی بن یحیی بن ابی منصور، معروف به ابن منجم، ادیب و متکلم و همنشین الموفق بالله عباسی و عده ای از خلفای بنی عباس تا المکتفی بالله بود. نیای بزرگش ابومنصور، زرتشتی بود و فرزندش یحیی به دست مأمون مسلمان شد و از فاضلان معتزله بود. آل منجّم از خاندان های علم در عراق بودند. رساله ای در موسیقی دارد و کتاب البارع در اخبار شاعران مولّد (دو رگه) و کتاب الباهر در احوال شاعرانی که دو سلسله اموی و عباسی را درک کردند، از او است.(3)

عبدوس بن زید

طبیبی نامور در بغداد بود که معتضدبالله عباسی را معالجه کرد. سرگذشتنامه ای در طب دارد. او سرانجام حدود سال 300ق درگذشت.(4)