تابستانی می جنگد و دژهای بسیاری از سرزمین روم را می گشاید.

حملات اعراب و قرمطیان

* قرمطیان در حالی که اعراب نیز با آنان هستند، راه را برحاجیان می بندند، اموالشان را غارت کرده، آنان را می کشند و یا به اسارت می برند.

درگذشتگان

* ابن منده (محمد)* ابوزرعه ثقفی* ابوسعید جنّابی* احمد سامانی

* راسبی

* فریابی

ابن منده (محمد)

ابوعبدالله، محمد بن یحیی بن منده عبدی اصفهانی، از ثقات بزرگ و مورد اعتماد مذهب شافعی و پدر بزرگ محمد بن اسحاق بن منده، محدث و مجتهد (متوفای 395ق) بود. کتاب تاریخ اصفهان از آثار اوست.(2)

ابوزرعه ثقفی

ابوزرعه، محمد بن عثمان بن ابراهیم بن زرعه بن ابراهیم شافعی دمشقی، هم پیمان ثقفیان بود. قاضی شام بود و سپس در سال 284ق در امارت هارون بن خمّارویه طولونی، قاضی مصر شد. او نخستین کسی بود که در شام طبق مذهب شافعی حکم کرد و آن را در آن خطه گسترش داد. پیش از آن، شامیان پیرو مذهب اوزاعی بودند. او مردی ثقه، عادل و از بزرگان قضات بود. گفته می شود که نیای بزرگش ابراهیم یهودی بود و سپس مسلمان شد.(3)

ابوسعید جنّابی

ابوسعید، حسن بن بهرام جنّابی از اهالی جنّابه (گناوه) کنار خلیج فارس و بدان جا منسوب و رهبر قرمطیان بود. به عنوان بازرگان در بحرین ساکن شد و با قومی قرمطی وصلت کرد. گفته می شود که با حمدان بن قرمط همنشین شد و این کیش را از او فراگرفت و مردم را به آن فراخواند و بسیاری از جمله بردگان سیاهی که برای اصلاح شوره زارها به آن جا آورده شده بودند و دزدان و راهزنان را جذب کرد. هنگامی که کارش بالا گرفت معتضد عباسی برای نبرد با او سپاهی فرستاد. ابوسعید این سپاه را شکست داد و اسیران را کشت؛ بجز عباس بن عمر و غنوی (فرمانده سپاه) که او را آزاد کرد و با پیامی بدین مضمون به بغداد فرستاد: «]به معتضد بگو![ دست از ما بردارد و احترام خود را حفظ کند!؛ من به بیابان و صحرا قانعم و متعرض او نخواهم شد.» پس از آن، ابوسعید بر یمامه مسلط شد، به عمان حمله کرد و بر هَجَر و قطیف دست انداخت.

او مردی دلاور و زیرک بود و پیروانش او را سید لقب داده بودند. یکی از خادمان سیسیلی او در حمام، ارباب را کشت و پس از آن، خودش نیز کشته شد. پس از مرگ، از ابوسعید تجلیل بسیاری شد و پیروانش معتقد شدند او دوباره زنده می شود و به این جهان بازمی گردد، لذا اسبی زین کرده، بر گورش آماده نگه داشته بودند تا او هنگام بازگشت بر آن سوار شود. ابوسعید درزمان حیاتش بزرگ ترین پسرش سعید را به ولایت عهدی خود گماشته بود، اما او از پس این کار برنیامد و برادر کوچک ترش ابوطاهر سلیمان بر او چیره شد و رهبری قرمطیان را پس از برادرش به عهده گرفت. ابوسعید شانزده سال حکومت کرد.(4)

احمد سامانی

ابونصر، احمد بن اسماعیل بن احمد بن نصر سامانی از امیران سامانی ای بود که طبق منشور خلفای عباسی بر ماوراءالنهر حکم می راندند. در سال 295ق پس از مرگ پدرش امیر گردید و منشور ولایت او از طرف خلیفه صادر شد. بلندپرواز و بلندهمت بود. با سپاهی از بخارا حرکت کرد، از هرات و ری گذشت و بر سیستان چیره شد. عادتش آن بود که هنگام بیتوته در خارج شهر، شیری بر در خیمه خود نگه می داشت. یک شب، این کار را فراموش کرد و عدّه ای از خادمانش وارد خیمه او شدند و بر تخت خوابش سر او را بریدند، جسدش را به بخارا حمل و در آن جا دفن کردند و به او لقب شهید دادند.(5)

راسبی

علی بن احمد راسبی امیر جندی شاپور و سوس بود. مسئول گردآوری خراج از حدود واسط تا شهر زور شد. خراج آن خطه سالانه 000/400/1 دینار بود. هنگامی که درگذشت، یک میلیون دینار، ظروف طلا و نقره معادل یکصد هزار دینار، هزار رأس اسب و استر، هزار پیراهن خز از خود به جا گذاشت. او هشتاد دوزنده و طراح لباس داشت که لباس هایش را تزئین می کردند.

راسبی منسوب به قبیله بنی راسب (ساکن بصره) بود. او در سال 301ق در دوران خلافت مقتدر درگذشت و خلیفه از دارایی او یک میلیون دینار برگرفت.(6)

فریابی

ابوبکر، جعفر بن محمد بن حسین بن مستفاض فریابی ترک، قاضی «دینور» بود. او از حافظان حدیث، پیشوایان فقه و از ناقدان بود.