دوستی می کردند تا آن که نصر بن احمد سامانی در سال 301ق به قدرت رسید. ابن سهل به دلیلی از او ناراحت شد و نام نصر را از خطبه خود انداخت و بر گرگان و خراسان چیره شد و در شهر مرو پناه گرفت. نصر برای پیکار با او سپاهی فرستاد و طی نبردی یاران ابن سهل شکست خوردند و خود او نزدیک مرورود اسیر و به بخارا فرستاده شد و در زندان آن شهر درگذشت.(2)

سعید بن غالب

ابوعثمان، سعید بن غالب پزشکی بود که به خدمت معتضدبالله عباسیدرآمد و نزدش جایگاه والایی یافت و در روزگارش نامدار شد. او در بغداد از دنیا رفت.(3)

پی نوشت ها:

[1] پنج شنبه اول محرم سال 307 = سوم ژوئـن سال 919؛ شنبه ششم شعبان سال 306 = اول ژانویه سال 920.

[2] تاریخ ابن اثیر، ج 8، ص 117؛ الاعلام، ج 1، ص 130.

[3] طبقات الاطباء، ج 1، ص 231؛ الاعلام، ج 3، ص 152.

سال 308 ق = 920ـ921 م(1)

رویدادها

بنی حمدان

* مقتدر عباسی به ابوالهیجاء پسر حمدان خلعت می بخشد و راهداری راه میان خراسان و دینور را به او می سپارد.

دیلمیان

* علی، احمد و حسن فرزندان بویه وارد سپاه ماکان بن کالی می شوند و کارشان بالا می گیرد و ستاره بختشان می درخشد.

وقایع نظامی

درگیری حاکمان ایالت ها

* گرگان: حسن بن قاسم علوی (نواده اطروش) امیر طبرستان، سپاهی به فرماندهی سردار خود، لیلی بن نعمان گسیل می کند و بر گرگان که تابع سامانیان بود، مسلط می شود. پادشاه سامانی، نصر بن احمد در رأس سپاهی برای مقابله با لیلی حرکت می کند و با او می جنگد. لیلی در نبرد کشته می شود و سردار ما کان بن کالی جای او را گرفته، بر سپاه سامانی پیروز می شود و گرگان و خراسان را به چنگ می آورد.

درگیری مسلمانان و فرانک ها در اندلس

* عبدالرحمان ناصر سپاهی به فرماندهی خود فراهم کرده، در نبردی تعیین کننده بر سپاه شاهان لیون و ناوار پیروز می شود و انتقام خون سردار خود، احمد بن عبده را که در سال 305ق در نبرد شنت اشتبن کشته شده بود، می گیرد و قلعه و دژهای آن جا را ویران می کند.

پی نوشت ها:

[1] سه شنبه اول محرم سال 308 = 23 مــه سال 920؛ دوشنبه هفتم شعبان سال 308 = اول ژانویه سال 921.

سال 309 ق = 921ـ922 م(1)

رویدادها

مصر

* تکین خزری از امارت مصر برکنار و هلال بن بدر به امارت آن جا گماشته می شود.

موصل

* خلیفه مقتدر، حاجب خود، محمد بن نصر را امیر موصل می کند.

مغرب دور

* موسی بن ابی العافیه، کارگزار مهدی فاطمی در مغرب دور بر شهر فاس و توابع آن مسلط می شود و یحیای ادریسی را از آن جا می راند و ریحان کتامی را به جای او می گمارد. پادشاه اسلاوها گروهی را برای آموزش مبانی اسلام به ملت خود دعوت می کند.

* پادشاه اسلاوها در سرزمین روسیه و خزر از مقتدر عباسی ارسال گروهی برای تعلیم اسلام به ملت خود درخواست می کند. خلیفه گروهی به ریاست احمد بن فضلان برای انجام این مأموریت اعزام می کند. این گروه سفر خود را یازدهم صفر 309ق (21 ژوئن 921م) آغازکرد و در دوازدهم محرم 310ق (یازدهم مه 922م) به آن سرزمین رسید.

محاکمه و محکومیت حلاّج

* دادگاه، حکم قتل حلاج را صادر می کند و پس از آن که اعضای بدنش را قطع کرده، او را می کشند.

وقایع نظامی

قیام ها

* موصل: محمد بن نصر امیر موصل قیام کُردها را سرکوب کرده، جماعتی از آنان را اسیر کرده، به بغداد می فرستد.

درگذشتگان

* ابن زهرون (ابراهیم)* ابن مرزبان (ابوبکر)* حلاّج

ابن زهرون (ابراهیم بن زهرون)

ابراهیم پزشکی مشهور و در زمینه پزشکی بسیار آگاه و جد ابراهیم بن هلال بن ابراهیم بن زهرون صابی پزشک بود.(2)