رویدادهای اسلام از 341 ـ 350 ق

سال 341 ق = 952ـ953 م(1)

رویدادها

بغداد

* در بغداد، گروهی سر برآوردند که مدعی تناسخ بودند. میان آنان مردی ـ که بصری نام داشت ـ مدعی بود روح علی بن ابی طالب در وی حلول کرده است. و زنی از آن جمع نیز ادعا داشت روح فاطمه زهرا در وی حلول کرده است. و سومین شخص آن گروه، خود را جبرئیل خواند. این گروه دستگیر شدند و آنان خود را به اهل بیت نسبت دادند. معزالدوله نیز دستور آزادی آنان را داد.

دولت عبیدیان

* منصور اسماعیل عبیدی پسر قائم درگذشت و با پسرش ابوتمیم معدّبعیت شد و او به معزلدین الله ملقّب شد. معزّلدین الله، کوه های اوراس را پیمود و بربرها به او تمایل نشان دادند. آنان در پاسخ به نیکی و احسان او، سر به فرمانش نهادند.

سیسیل

* فرمانروایی احمد بن حسن کلبی به جای پدرش بر سیسیل.

مغرب دور

* موسی بن ابی العافیه درگذشت و پسرش ابراهیم به جای پدر بر اطراف فاس امیر شد.

حج

* مصریان و عراقیان در مکه با یکدیگر مخاصمه کردند. مصریان به نام خلیفه فاطمی و عراقیان به نام معزالدوله دیلمیخطبه خواندند.

وقایع نظامی

جنگ میان سیف الدوله و رومیان

* رومیان شهر «سروج» را تسخیر و آن جا را غارت و مساجدش را تخریب کردند. سیف الدوله، رومیان را تعقیب کرد و بر آنان یورش برد و خرابی های به جا مانده را آباد و شهر مرعش را تجدید بنا کرد. دیلمیان سلطنت خود را گسترش می دهند.

* رکن الدوله دیلمی حاکم و سلطان ری بر جرجان و طبرستان استیلا می یابد.

درگذشتگان

* موسی بن ابی العافیه

* منصور فاطمی

موسی بن ابی العافیه

از رهبران بربر و بزرگ قبیله مکناسه (در مغرب دور) است که به مکناسی معروف است. در سال 305ق به کمک پسر عمویش مصّالة بن حبّوس مکناسی (کارگزار عبیدیان در تاهرت و مغرب میانی) شتافت و در پی جنگی که نزدیک مکناسه، میان مصاله و یحیی بن ادریس حاکم ادریسی رخ داد، مغرب دور از سلطه یحیی خارج شد. یحیی شکست خورد و به فاس رفت و در آن جا پناه گرفت. مصّاله، او را محاصره کرد و یحیی ناچار به تسلیم و پذیرش طاعت عبیدیان و بیعت با عبیدالله مهدی شد. مصّاله، وی را در امارت فاس ابقا کرد و پسر عمویش موسی را بر همه مغرب دورـ که به تازگی تحت سیطره عبیدالله در آمده بود ـ گماشت و سپس موسی، فاس را تسخیر و ادریسیان را از آن جا بیرون راند. آنان به قلعه ای به نام «حجر النسر» پناه بردند. آن گاه موسی «تلمسان» را که حسن بن ابی العیش ادریسیبرآن فرمان می راند، تصرف کرد.

بعدها موسی از فرمان عبیدیان سر باز زد و طاعت عبدالرحمان ناصر، حاکم اندلسی را پذیرفت و به نام او خطبه خواند. در سال 321ق. عبیدالله مهدی عبیدی، سپاهی به فرماندهی حمید مکناسی، به جنگ با موسی فرستاد و او را شکست داد و شهر فاس را از او باز پس گرفت.

چون عبیدالله مهدی در سال 322ق درگذشت، موسی موّفق شد فاس را دوباره از عبیدیان باز پس گیرد و برای عبدالرحمان ناصر دعوت کند.

قائم بامرالله فاطمی سپاهی به فرماندهی میسور خصیّ (اخته) به جنگ موسی فرستاد و او شکست خورد و دوباره فاس را از دست داد. در کیفیت مرگش، اختلاف است؛ گفته شده است که او به صحرا پناه برد و در سال 341ق درگذشت، اما عده ای بر آنند که او کشته شد.(2)

منصور فاطمی

ابوطاهر منصور، اسماعیل بن محمد بن ابی القاسم، قائم بامرالله بن عبیدالله ابومحمد، مهدی فاطمی، سوّمین حاکم و خلیفه فاطمیان عبیدی در مغرب بود. او در قیروان زاده شد. پس از مرگ پدرش در سال 333ق در مهدیه (از شهرهای افریقیه) به زمامداری رسید و در سال 336ق پس از جنگ با ابویزید مخلد بن کیداد و کشتن او، جانشین پدر شد؛ مرگ پدرش زمانی رخ دادکه او در حال جنگ بود. او مرگ پدر را مخفی نگاه داشت و پس از پایان جنگ، آن را اعلام کرد و همه به عنوان جانشین با او بیعت کردند. نزدیک قیروان، شهری به نام «منصوریه» بنا کرد و در آن جا پیروزی اش را بر مخلد بن کیداد، اثبات