«خشنودی تو، جوانی ای است که پیری در پی نداشته باشد. و خشم و ناراحتی تو، دردی است که طبیب و درمانی ندارد؛ گویا وجودت از تمام جان ها آمیخته تر است، لذا محبوب همه جان هایی.»

و از اشعار او در وصف شراب است:

«شرابی که از خورشید به دست آمده است و در جامی به روشنی روز، برای تو ظاهر می شود.

چونان هوا است، ولی ساکن، و همانند آب است، اما راکد.

اگر در ظرف شراب بنگری، نوری مشاهده خواهی کرد، که آتش را فراگرفته است.

شراب در اوج سفیدی و جام در نهایت قرمزی است.

گویا ساقی که از چپ و راست جام تو را پر می کند، صراحی ]چنان است که گویا[ لباسی از گل یاس پوشیده که آستینی از گلنار دارد.»(4)

پی نوشت ها:

[1] چهارشنبه اول محرم سال 342 = هیجدهم مـه سال 953؛ یک شنبه 22 شعبان سال 342 = اول ژانویه سال 954.

[2] طبقات الاطباء، ص 489؛ طبقات الامم، ص 78، 79؛ بغیة الملتمس، ص 293؛ طبقات الاطباء و الحکماء، ص 105؛ فجر الاندلس، ص 156؛ الاعلام، ج 3، ص 150؛ تاریخ الفکر الاندلسی، ص 156 و 463.

[3] قبیله ای عربی و مسیحی الأصل که در حیره عراق سکونت دارد. م.

[4] وفیات الاعیان، ج 3، ص 366، 368؛ معجم الادباء، ج 14، ص 163؛ یتیمة الدهر، ج 2، ص 394؛ معاهد التنصیص، ج 3، ص11؛ العبر، ج2، ص 260؛ النجوم الزاهره، ج 3، ص 310؛ البدایة و النهایه، ج 11، ص 227؛ المنتظم، ج 6، ص 372؛ الاعلام، ج 5، ص 142؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج 2، ص 446، 448.

سال 343 ق = 954 ـ 955 م(1)

رویدادها

اندلس

* عبدالرحمان ناصر بر بخش اعظم نواحی شمال مغرب دور از تاهرت تا طنجه چیره می شود و ابوالعیش احمد بن کنّون که می بیند جایی در حکومت برایش نمانده، با اجازه ناصر همراه خانواده اش به قرطبه می رود و در جنگ با مسیحیان شرکت می کند و در یکی از غزوات در سال 348ق کشته می شود و برادرش حسن کنّون جانشین او می شود.

سامانیان

* مرگ نوح بن نصر سامانی حاکم ماوراءالنهر و جانشینی پسرش عبدالملک (مؤید).

وقایع نظامی

جنگ های سیف الدوله با رومیان

* سیف الدوله حمدانی به روم حمله می کند و جنگی سخت میان دو گروه در «حدث» رخ می دهد که به اسارت دمستوک کنستانتین پسر فوکاس، داماد، نوه دختری اش و بسیاری از پطرهای روم می انجامد. کنستانتین پسر فوکاس به حلب منتقل می شود و بر اثر جراحات زیاد می میرد.

حملات

* کردها: گروهی از کردها به قافله ای از حجاج در ناحیه سماوه (عراق) یورش برده، اموال آنان را غارت می کنند.

* عرب ها: عرب های بنی کلاب در بادیه حلب به بالس یورش می برند. سیف الدوله بر آنان تاخته، آنان را شکست داده، دارایی هایشان را مصادره می کند. آنان با شفاعت متنبّی با قصیده ای که در این زمینه سرود، مورد عفو سیف الدوله قرار می گیرند (ر.ک: شرح حال متنبی).

درگذشتگان

* اسحاق اسرائیلی* حمید سامانی

اسحاق اسرائیلی

اسحاق بن سلیمان، طبیب یهودی، در مصر متولد شد و به قیروان سفر کرد. وی پزشک امیران فاطمی بود. نخستین کتاب های عربی ترجمه شده به زبان لاتین، از آثار او است. وی بیشترین تأثیر را بر طبّ اروپا در قرون وسطی گذاشته است، تا جائی که تا قرن هفدهم نیز، آثار او در زمینه طبّ، در اروپا خوانده و تدریس می شد.

از تألیفات او است: رساله در «بول»؛ کتابی درباره نوش دارو؛ کتابی درباره انواع تب ها؛ کتاب مرشد الأطباء (البته این کتاب فقط با ترجمه عبری موجود است) که در آن اسحاق، با نصایحی که به پزشکان کرده، ادراک و بینش وسیع خود را در زمینه طبّ آشکار ساخته است.

وی حدود صد سال زیست.(2)

حمید سامانی

ابومحمد حمید، نوح بن نصر بن احمد سامانی، در سال 331ق بعد از مرگ پدر، حکومت ماوراءالنهر را به دست گرفت و در بخارا مرکز حکومت، اقامت گزید. در روزگار حکومت وی، فتنه و آشوب به قدری زیاد بود که او حکومت و قدرتش را از دست داد، ولی دوباره زمام حکومت را به دست گرفت. شرح حال او بیانگر این است که وی فردی بردبار در برابر مشکلات و سختی ها بود. در بخاری درگذشت و پسرش عبدالملک به قدرت رسید.(3)