تاریخ الاسلام السیاسی، ج 3، ص 164.

5. معجم الادباء، ج 6، ص 193؛ احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، ص 4؛تاریخ الادب الجغرافی، ج 1، ص 187؛ الفهرست، ص 198؛ الفکر الجغرافی فی التراث الاسلامی، ص 65.

6. موسوعة تاریخ العالم، ج 2، ص 493؛ موسوعة لاروس؛ الروم و صلاتهم بالعرب، ج 2، ص 37و 39.

7. تاریخ ابن اثیر، ج 8، ص 471، 492 و 556؛ الاعلام، ج 2، ص 217؛ سیاسة الفاطمیین الخارجیه، ص 233 و 235؛ العرب فی صقلیه، ص 44.

8. وفیات الاعیان، ج 2، ص 124؛ تجارب الامم، ج 2، ص 123 و 197؛ یتیمة الدهره، ج 2، ص 264؛ العبر، ج 2، ص294؛ الاعلام، ج 2، ص 230؛ فوات الوفیات، ج 1، ص 256؛ الحضارة الاسلامیة فی القرن الرابع الهجری؛ مجلة العربی، سال 1970م ، شماره 142، ص145.

سال 353 ق = 964ـ965 م(1)

رویدادها

بغداد: آشوب های مذهبی

* معزالدوله دیلمی دستور داد در روز هجدهم ذی الحجه (روز عید غدیر) بازارها را آذین ببندند و آتش برافروزند و موسیقی بنوازند. و نیز دستور داد تا در روز دهم محرم (عاشورا) روز سوگواری، بازارها بسته و خرید و فروش تعطیل شود و مردم نوحه خوانی و عزاداری کنند و لباس سیاه بپوشند. زنان با موهای پریشان و صورت های سیاه از خانه بیرون آمدند و زنان با پاره کردن لباس های خود در شهرها نوحه خوانی و عزاداری می کردند و در سوگ حسین بن علی به سر و صورت می زدند. این اقدام معزالدوله، درگیری بزرگی میان شیعیان و سنّیان برانگیخت که در آن، اموال مردم غارت شد. و این فتنه ها سال های بعد نیز ادامه داشت.

اندلس

* امپراتور روم مقدار 320 قنطار(2) کتیبه و کاشی های رنگی همراه با کارگران برای به کار بردن در مسجد جامع قرطبه به حَکَم مستنصرهدیه کرد.

دولت آل باوند در مازندران

* رهبر دولت آل باوند، قارن بن شهریار بود. وی در سال 227ق اسلام آورد و پس از او، پسرش رستم اول پسر سرخاب پسر قارون به جای وی نشست و پس از او، شروین پسر رستم حکومت را به دست گرفت و دولت آل باوند تا سال 400ق دوام یافت.

وقایع نظامی

حمله رومیان

* رومیان بر مصیصه و طرسوس یورش بردند. اهالی آن جا به مقابله برخاستند و یکی از فرماندهان بزرگ آنان را اسیر کردند و جلو تهاجم رومیان را گرفتند.

جنگ های دریایی عبیدیان و بیزانسیان

* اهالی رانیا و طبرمین علیه امیر سیسیل، احمد بن حسن کلبیشوریدند و از امپراتور بیزانس، ناکفورفوکاس کمک خواستند. امپراتور با لشکر بزرگی آنان را یاری کرد. از سوی دیگر، المعزلدین الله فاطمی نیز لشکری به فرماندهی حسن بن عمّار کلبیبرای کمک به امیر سیسیل فرستاد. در نتیجه، امیر سیسیل در جنگی تعیین کننده بر بیزانسیان غلبه یافت و سپاه بیزانس شکست سختی خورد. ناوگان جنگی بیزانس پراکنده شدند و این جنگ به نام «المجاز» شناخته شد، زیرا تنگه نزدیک مسنّا به تنگه المجاز معروف است.

پی نوشت ها:

[1] سه شنبه اول محرم سال 353 = نوزدهم ژانویه سال 964؛ یک شنبه 24 ذی الحجـه سال 353 = اول ژانویه سال 965.

[2] واحد وزن معادل 120 رطل است.

سال 354 ق = 965 م(1)

رویدادها

بغداد: ریاست طالبیان

* حسین بن موسی طالبی پدر دو شخصیت برجسته شیعی (سیدرضی و سیدمرتضی) ریاست علویان و امارت حج را به دست گرفت.

وقایع نظامی

حمله رومیان

* دمستوک ناکفورفوکاس، به شهر مصیصه و طرسوس یورش برد و آن دو شهر را تصرف کرد بسیاری از مردم را از دم شمشیر گذراند و اهالی طرسوس را اخراج و به انطاکیه کوچ داد و مسجد آن جا را به طویله چارپایان خود تبدیل کرد. او شهر طرسوس را بازسازی کرد و باقی مانده اهالی شهر سر به فرمان رومیان نهادند و بعضی از آنان هم به کیش مسیحیت در آمدند.

جنگ میان خوارج شراة و قرمطیان

* بروز جنگ میان خوارج (شراة) و قرمطیان در عمّال و پیروزی خوارج بر قرمطیان.

درگذشتگان

* ابوبکر عطار* ابوحاتم بستی* متنبّی