وقایع نظامی

بازگشت قرمطیان برای حمله به مصر

* قرمطیان به فرماندهی رهبرشان حسن بن احمد (اعصم) بار دیگر به سوی مصر حرکت می کنند و حسان بن جراح طائی رهبر طی به آنان ملحق می شود و در سرزمین مصر نفوذ می کنند و به سوی قاهره پیش می روند. معزلدین الله مخفیانه با حسان بن جرّاح توافق می کند صد هزار دینار به وی بدهد و او پیش روی سپاه فاطمیان به شکست تظاهر کند، و او این چنین می کند و همین امر به شکست و عقب نشینی قرمطیان به شام می انجامد. المعزلدین الله لشکری به فرماندهی ظالم بن موهوب عقیلی تجهیز می کند و آنان به تعقیب می پردازند که به استیلای او بر دمشق می انجامد و او قرمطیان را از شهر بیرون می راند، و آنان ناچار به رمله می روند. سپس معزلدین الله لشکر دیگری به فرماندهی سردار ابومحمود، ابراهیم بن جعفر بن فلاح برای جنگ با قرمطیان به رمله می فرستد، او قرمطیان را به شکست واداشت و تعقیبشان کرد، و قرمطیان، در بیابان پراکنده و روانه سرزمین خود «احساء» شدند.

حملات رومیان

*زیمسکس امپراتور بیزانس حمله ای را به فرماندهی سردار ارمنی(ملیح) برای تصرف بلندی های فرات و تسلط بردیار بکر و دیار ربیعه تدارک می بیند. (هزار مرد) امیر دیار بکر و غلام ابی تغلب بن حمدان امیر موصل به مصاف او می روند و در جنگی کنار رود دجله نزدیک (میّافارقین) در ژوئیه 973م میان آنان، لشکر بیزانس، شکست خورده و فرمانده سپاه روم همراه بسیاری دیگر از فرماندهان رومی اسیر و دست بسته به موصل منتقل شدند و امیر موصل آنان را بسیار احترام کرد و ملیح فرمانده سپاه بیزانسی به دلیل زخم فراوان درگذشت، و مسلمانان تمام سرزمین های تحت اشغال رومیان را باز پس گرفتند.

درگذشتگان

* ابن ابی العافیه (محمد)* ابوبکر نابلسی* سبکتکین

* قاضی نعمان* مطیعلله

ابن ابی العافیه (محمد)

محمد بن عبدالله بن ابراهیم، چهارمین امیر سلطنت خاندان ابی العافیه در نواحی مغرب دور است. پس از درگذشت پدرش عبدالله، با وی بیعت شد و با در گذشتش، سلسله دولت آل ابی العافیه منقرض شد. در کتاب الإستقصاء لأخبار المغرب الأقصی به نقل از پاره ای از مورخان می گوید: یکی از فرزندان محمد بن عبدالله به نام قاسم، پس از پدرش به سلطنت رسید. سپس یوسف بن تاشفین او را کشت و بدین ترتیب، طومار حکومت خاندان موسی بن ابی العافیه در مغرب دور، در هم پیچیده شد.(2)

ابوبکر نابلسی

محمد بن احمد بن سهل رملی نابلسی، فقیهی زاهد بود. معزلدین الله فاطمی از وی پرسید: «آیا تو گفتی اگر من ده تیر داشته باشم، هر آینه روم را با یک تیر و عبیدیان را با نه تیر خواهم زد؟» ابوبکر نابلسیگفت: «من این را نگفته ام، بلکه من گفته ام: اگر من ده تیر داشته باشم نه تیر به عبیدیان می زنم و دهم را نیز به سوی آنان پرتاب می کنم.» المعزبالله باشنیدن این سخن فرمان داد او را زنده پوست بکنند و این وظیفه را به یک یهودی سپرد. آن یهودی، کار خود را آغاز کرد و نابلسی در حالی که پوستش کنده می شد، قرآن می خواند. دژخیم، بر او دل سوزاند و برای این که او را از شکنجه و آزار برهاند، با آلت کشنده ضربه ای به قلب او وارد کرد و در نتیجه، زندگی را وداع گفت.(3)

سبکتکین

وی ترک و از غلامان معزالدوله دیلمی بود و نزد او موقعیت والایی داشت. معزالدوله او را به نیابت از خود، به حکومت بغداد گماشت. سبکتکین، در عهد عزالدوله بختیار پسر معز الدوله نیز در بغداد بود.

در سال 363ق و در حالی که عزالدوله برای تأمین آذوقه لشکریان خود به واسط رفت، جنگی میان ترکان و دیلمیان در گرفت. در این جنگ سبکتکین از ترک های سنی برابر دیلمیان شیعی مذهب مورد حمایت عز الدوله، حمایت کرد و آنان به خانه های شیعیان یورش برده، خون های بسیار ریختند و منازل و مناطق بسیاری را در آتش سوزاندند. سبکتکین، مستقلاً بر بغداد تسلط یافت و از خلیفه المطیع لله خواست به سبب ابتلا به فلج، از خلافت کناره گیرد. المطیع لله، از خلافت کناره گرفت و پسرش عبدالکریم را، به جایش برگزید، با وی بیعت و به الطائع لله ملقب شد. وی پرچم لشکر را به سبکتکین داد و او را به فرماندهی کل سپاه برگزید و بدو خلعت داد و او را به نور الدوله ملقب ساخت.

پس از آن، سبکتکین برای جنگ با عزالدوله، همراه الطائع لله و پدرش المطیعلله مخلوع، به واسط رفت و چون به دیر عاقول رسیدند، المطیعلله و سبکتکین درگذشتند و جنازه آن دو به بغداد حمل شد، و