رویدادهای اسلام از 371 ـ 380 ق

سال 371 ق = 981ـ982 م(1)

رویدادها

بغداد

* گشایش بیمارستان عضدی پس از تکمیل بنای آن، و تجهیز آن به ادوات و تجهیزات و داروها. همین طور واگذاری امر درمان بیماران آن بیمارستان به عهده 24 پزشک مصر. عزیز فاطمیکتابخانه سلطنتی را بنا می کند. این کتابخانه دویست هزار جلد کتاب داشت که دوهزار و چهارصد قرآن تزیین شده و نفیس جزء این کتابخانه بود. هم چنین در آن کتابخانه نسخه ای از تاریخ طبری به خط مؤلف آن بود. در سال 461ق این کتابخانه غارت شد و کتاب های ارزشمند و قیمتی آن برای سوخت استفاده شد.

دمشق

* سردار البتکین پس از رهانیدن دمشق از دست قسّام تراب به حکومت آن جا گماشته می شود.

اندلس

* برای ابن ابی عامر خطبه خوانده شده، به نامش سکه می زنند و او با جلال و شکوه شاهان در مجامع حاضر می شود.

خراسان

* محمد بن سیمجور از حکومت خراسان عزل می شود و حسام الدوله ابوالعباس تاش به عنوان کارگزار نوح بن منصور سامانی به حکومت آن جا گماشته می شود.

وقایع نظامی

چیرگی آل بویه برگرگان و طبرستان:

* عضدالدوله بر گرگان و طبرستان مستولی می شود و قابوس بن وشمگیر را طی جنگی که به شکست قابوس می انجامد، از آن دو ناحیه می راند.

استیلای فاطمیان بر دمشق

* البتکین پس از استیلای بر فلسطین و اردن، به سمت دمشق رفته، آن را از دست قسّام تراب آزاد می کند. البتکین قسام را دستگیر کرده، دست بسته به مصر می فرستد، ولی عزیز او را آزاد می کند.

جنگ های ابن ابی عامر

* ابن ابی عامر منصور، رقیبش غالب ناصری، امیر شهر سالم و مناطق مرزی شمالی را از صحنه دور می کند و طی نبردی مقابل دژ شنت بجنت، نزدیک انتیسه واقع در شمال وادی حجاره و غرب شهر سالم، وی را شکست می دهد. غالب در جنگ با منصور، از مسیحیان یاری گرفته بود. ابن ابی عامر پس از جنگ با غالب، برای جنگ با رامیروی سوم پادشاه لیون که غالب ناصری را علیه او یاری داده بود، به آن سامان روانه می شود. رامیرو برای رویارویی با ابن ابی عامر، از شاهان قشتاله و نافار کمک می خواهد. آنان به یاری وی شتافته، در جنوب غربی شنت منکش با لشکر ابن ابی عامر درگیر می شوند. این جنگ به پیروزی بزرگ ابن ابی عامر می انجامد و از همین زمان او را منصور خواندند.

درگذشتگان

* جمیله حمدانی* خالدی (سعید)* غالب ناصری

جمیله حمدانی

جمیله دختر ناصرالدوله حسن بن عبدالله بن حمدانی امیر موصل، مادرش فاطمه کُرد دختر احمد بود. وی از جمله زنانی است که در ارجمندی و پاکدامنی و زیبایی شهرت داشت. از آن جا که نمی خواست زیر فرمان شوهر باشد، هرگز تن به ازدواج نداد. در سال 366ق در حالی که چهارصد کنیز او را همراهی می کرد، حج گزارد و در آن جا ده هزار دینار بر کعبه پاشید. در این سفر، برادرش ابراهیم او را همراهی می کرد. ابراهیم وقتی میان یاران جمیله و حجاج خراسان بر سر آب نزاعی در گرفت، با تیر کشته شد.

عضدالدوله حاکم عراق بر برادر جمیله (ابی تغلب) چیره شد و امارت موصل را در سال 369ق از چنگ وی خارج ساخت. ابوتغلب نیز به رمله گریخت و خواهرش جمیله نیز با گروهی از ندیمانش همراه او رفت، اما میان راه، دغفل بن مفرج طائی آنها را غافلگیر کرد و پس از کشتن ابوتغلب، جمیله را نخست به حلب و سپس به بغداد بُرد. در آن جا عضدالدوله او را بازداشت کرد. آن گاه دستور داد وی را بر شتر سوار کردند و در شهر گرداندند. سپس وی را به درون دجله انداختند تا غرق شد.

ابن تغری بردی، مؤلف النجوم الزاهره نقل می کند: «عضدالدوله، پیش از این واقعه از وی خواستگاری کرده بود، اما جمیله نپذیرفت و عضدالدوله، به همین خاطر به خشم آمد و چون بر برادرش ابوتغلب امیر موصل پیروز و جمیله در دست وی اسیر شد و اموالش را تصاحب کرد، هیچ چیز برایش باقی نگذاشت؛ تا جائی که محتاج و فقیر شد.» در روایت دیگری آمده است: عضدالدوله، نخست جابرانه از وی مطالبه مال می کرد، امّا بعد وی را کاملا هتک