پی نوشت ها:

[1] سه شنبه اول محرم سال 385= پنجم فوریه سال 995؛ چهارشنبه ششم ذی الحجه سال 385= اول ژانویه سال 996.

[2] یتیمة الدهر، ج 3، ص 3 و 25؛ وفیات الاعیان، ج 2، ص 361؛ الوافی بالوفیات، ج 3، ص 308؛ تاریخ بغداد، ج 5، ص 465؛ شذرات الذهب، ج 3، ص 127؛ الأعلام ، ج 7، ص 99؛ نساء الخلفاء، ص 106؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج 2، ص 565 و بروکلمان، تاریخ الادب العربی، ج 1، ص 131.

[3] طبقات الاطباء، ص 546؛ عیون التواریخ، حوادث سال 385ق.

[4] وفیات الاعیان، ص 297؛ تاریخ بغداد، ج 12، ص 34؛ شذرات الذهب، ج 3، ص 116؛ العبر، ج 3، ص 30؛ البدایة و النهایه، ج11، ص317؛ النجوم الزاهره، ج 4، ص 172؛ طبقات الشافعیة، ج 3، ص 462؛ تذکرة الحفاظ، ص 991؛ الأعلام، ج 5، ص 130؛ بروکلمان، تاریخ الادب العربی، ج 3، ص 210؛ دائرة المعارف الاسلامیة، ماده: «الدارقطنی».

[5] به نظر می رسد زادگاه صاحب بن عباد طالقان اصفهان باشد و این طالقان با طالقان میان بلخ و مرورود بر نویسنده، مشتبه شده است؛ ر.ک: اعلام المنجد، ماده: «طالقان».

[6] معجم الادباء، ج 2، ص 243، 273؛ یتیمة الدهر، ج 3، ص 225؛ وفیات الاعیان، ج1، ص 228؛ الفهرست، ص 194؛ المنتظم، ج 7، ص179؛ شذرات الذهب، ج 3، ص 113 و 116؛ تاریخ ابن اثیر، ج 9، ص 110؛ دائرة المعارف الاسلامیه، ماده: «صاحب بن عباد»؛ البدایة و النهایه، ج 11، ص 314؛ النجوم الزاهره، ج 4، ص 169؛ إنباه الرواة، ج 1، ص 201؛ کشف الظنون، ج 2، ص1469؛ الحضارة الاسلامیة فی القرن الرابع الهجری، ج 1، ص 171، 178؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج 2، ص 561؛ الأعلام ، ج 1، ص 312؛ العبر، ج 3، ص 30.

[7] اخبارالحکماء، ص187؛ الوافی بالوفیات، ج3، ص293؛الأعلام، ج7، ص98.

[8] یتیمة الدهر، ج 1، ص 334؛ فوات الوفیات، ج 2، ص 185، 281؛ الأعلام، ج 6، ص 204.

سال 386 ق = 996-997 م.(1)

رویدادها

مصر:

* درگذشت عزیز فاطمی و بیعت با پسرش ابوعلی منصور و ملقب شدن وی به الحاکم بامرالله. او در آن زمان، شش ماهه بود. برجوان حاجب و حسن بن عمّار کتامیِ وزیر، نیابت وی در اداره امور حکومتی را به عهده گرفتند. رقابت میان برجوان حاجب و حسن بن عمار وزیر که باعث اختلاف و آشوب شد و به برکناری ابن عمار و مستقل شدن برجوان در قدرت انجامید.

اندلس:

* منصور بن ابی عامر، فرزندش عبدالملک مظفر را پس از شکست زیری بن عطیه، به حکومت مغرب دور گماشت.

افریقیه (مغرب میانه):

* درگذشت منصور بن یوسف بلکین بن زیری، امیر افریقیه و حاکمیت پسر دوازده ساله اش بادیس و ملقب شدن وی به ناصرالدوله.

ناحیه جزیره:

* ترور ابوعلی حسن، امیر دولت مروانیان در دیار بکر و میّافارقین و جانشینی برادرش سعید بن مروان.موصل:

* درگذشت ابوالذوّاد، محمدبن مسیّب عقیلی، امیر «موصل» و جانشینی برادرش حسام الدوله، ابوالحسن مقلّد به جای او.

وقایع نظامی

حملات ناوگان فاطمیان

* ناوگان فاطمی به ساحل «بیزانس» حمله کرده، با غنایمی بازمی گردد.

شورش ها

مغرب دور:

زیری بن عطیه، بر منصور بن ابی عامر خروج کرد و منصور، سپاه بزرگی به فرماندهی غلام خود، واضح، مهیّا کرد و قبایل صنّهاجه که با زیری دشمنی داشتند، به او می پیوندند. دو لشکر در دره منی نزدیک طنجه با هم درگیر می شوند که به اشغال شهر فاس و شکست زیری و پناه بردن وی به سرزمین صنّهاجه در مغرب دور می انجامد. او تا زمان وفاتش در سال 391ق به ماجراجویی هایی دست زد.

درگذشتگان

* ابن ابی زید قیروانی.

* ابوالذوّاد عقیلی.

* عزیز فاطمی.* منصور بن بلکین.

ابن ابی زید قیروانی

ابومحمد، عبدالله بن ابی زید عبدالرحمان نفزاوی قیروانی، اصل او از قبیله «نفزه» بود و بدان جا منسوب شد. او از بزرگان «قیروان» بود و در آن جا زاده شد و بالید. قیروانی، در زمان خویش، شیخ «مغرب» و پیشوای مذهب مالکیان بود. او گرد آورنده آرای مالک، شارح اقوال وی و مدافع مکتب وی شمرده می شود و نخستین کسی است که اصول فقه را به وضوح، بسط داده است. او به قطب المذهب و مالک اصغر ملقب بود. وی و علمای هم طبقه او، واپسین افراد متقدمین و اولِ جماعت متأخرین هستند، لذا تاریخ این طبقه، حد فاصل میان دو تاریخ فقه است.

کتاب النوادر و کتاب الزیادات علی المدوّنه از آثار اوست. کتاب