ابن فلاح کتامی

ابوالحسن، علی بن جعفر بن فلاح کتامی، از وزیران بزرگ فاطمیان مصر که در سال 405ق. وزیر الحاکم بامرالله شد و خلیفه، لقب های: وزیرالوزرا، قطب الدین، سیف الدوله و ذوالریاستین را بدو بخشید. وزارت او تا سال 411ق و هنگام قتل الحاکم ادامه یافت. الحاکم پیش از آن، حکومت اسکندریه، تنّیس و دمیاط را به او سپرده بود. سرانجام دو سوار ناشناس، او را در قاهره کشتند.(2)

فاطمه کرجی

امّ فَرَج، فاطمه دختر علال بن احمد کرجی است. او از ابوعمرو سمّاک و ابوبکر شافعی و دیگر محدّثان استماع حدیث کرده و دیگران نیز از او استماع کرده اند. آنچه مسلم است آن که او پس از سال 409ق وفات یافته است.(3)

مرتضی اموی

عبدالرحمان بن محمد بن عبدالله بن عبدالرحمان (ناصر) از سوی جوانان عامر به رهبری خیران عامری، فرمانروای المریه، نامزد خلافت اموی شد. در سال 408ق پس از اطمینان به مرگ هشام بن حکم (المؤید)، او را به خلافت برگزیدند و با او بیعت کردند و آن گاه المرتضی خوانده شد. المرتضی در سال 409ق با سپاهی مرکب از جنگجویان عامری و دیگران، برای اشغال قرطبه که در آن زمان تحت فرمان قاسم بن حمّود بود، رهسپار آن سامان شد. او بیرون شهر غرناطه فرود آمد و خواست آن را تسخیر کند، امّا در نبردی سخت با زاوی بن زیری، حاکم شهر و دسته ای از بربرها، المرتضی کشته شد.(4)

پی نوشت ها:

[1] سه شنبه اول محرم سال 409 = بیستم مــه سال 1018؛ پنج شنبه دوم شعبان سال 409 = اول ژانویه سال 1019.

[2] الأعلام ، ج 5، ص 76؛ الحاکم بأمرالله، ص 101، 330.

[3] تاریخ بغداد، ج 14، ص 445.

[4] البیان المغرب، ج 3، ص 121 و 125؛ الذخیره، ج 1، ص 397.

سال 410 ق = 1019-1020 م.(1)

رویدادها

اندلس: غرناطه

* زاوی بن زیری اندلس را رهاکرده، به قیروان نزد خانواده خود باز می گردد و پسر برادرش حبّوس بن ماکسن بن زیری صنّهاجی را جانشین خود می کند.

سرقسطه:

* تأسیس حکومت بنی تجیب به ریاست منذر اول، منصور بن یحیی بن تجیب.

صقلیه:

* احمد (الاکحل) بن یوسف کلبی، اداره امور صقلیه را به عنوان حکمران به دست می گیرد.

وقایع نظامی

جنگ ها

* هند: سلطان محمود غزنوی به نبرد خود در هند ادامه می دهد و بر تعدادی از استحکامات و قلعه های دشمن دست می یابد. او به نابودی بت ها مبادرت میورزد.

درگذشتگان

* ابن بابک.* ابن مردویه.* محمد کرخی.

ابن بابک

ابوالقاسم، عبدالصمد بن منصور بن حسین بن بابک، شاعری نوآور، نیک سرا و پرگو بود که شعرش فخامت شعر قدیم و حلاوت شعر جدید را به هم آمیخته است. شعرهایش دارای سبکی نیکو، با الفاظی شیرین و ترکیبی ساده بود. ابن بابک با صاحب بن عبّاد ارتباط داشت. روزی به محضر او وارد شد، صاحب از او پرسید: «تو بابکی؟» او گفت: من پسر بابکم. (در این جا ایهامی به کار رفته و آن این که صاحب می پرسد تو بابک هستی؟ و او پاسخ می دهد: من فرزند بابک و نماینده تو هستم). حاضر جوابی ابن بابک او را خوش آمد. او دیوان شعری دارد که بروکلمان در کتاب تاریخ الادب العربی بدان اشاره کرده است.

از جمله اشعار او که در تغزّل سروده این است:

«نرم تنی شیرین حرکات و خوش خرام، هنگامی که ستارگان یکی یکی آشکار می شدند، هراسان و ترسان به دیدنم آمد.

هنگامی که چون سپیده دم جلوه گر شد، گفتم: این سپیده بامدادی است یا انگشت آفتاب؟!

تا آن که با چشمانی سحرانگیز و هراسان به من نزدیک شد؛ گویا آهویی در نیمه شب هنگام چَرا ناگهان هراسان شده باشد.

شبی تیره که اندکی سرد بود و «نسر واقع»(2) می درخشید، جام های خود را مبادله کردیم.

باده ای که از خون عاشق و اشک های کشنده دلباخته، نشان ها داشت و با آن ها آمیخته شده بود.