که خود را تسلیم کرده بود.

چون کارهای او از حد گذشت، گروهی از امیران به بیشه پناهگاه او رفتند. برجمی با آنان رویارو شد و گفت: تعجب می کنم با این که من هر شب نزد شما بودم، از شهر بیرون آمده اید! اگر بخواهید، می توانید برگردید، من نزد شما می آیم و اگر خواستید، داخل شوید. هیچ کس جرأت نکرد داخل شود؛ به ناچار همگی بازگشتند و چون سردار بساسیری در سال 425ق عهده دار تأمین امنیت بغداد شد، او را دستگیر و در دجله غرق کرد.(4)

رقیق قیروانی

ابواسحاق، ابراهیم بن قاسم، معروف به رقیق (ابن رقین یا ابن رقیق) ندیم، تاریخ نگار و ادیبی از مردم قیروان و پنجاه سال دبیر دولت صنهاجه بود. آن گاه در سال 388ق با هدیه ای از طرف بادیس بن زیری برای الحاکم بامرالله فاطمی به مصر سفر کرد و سپس به وطنش بازگشت.

ابن رشیق قیروانی، نویسنده العمده، او را چنین وصف می کند: «او شاعری با زبانی روان، گفتاری استوار و طبعی لطیف بود، امّا چیرگی اش در نویسندگی و علم تاریخ و جمع آوری اخبار بر شاعری او غلبه یافته و در این فنون چیره دست ترین مردم بود.» یاقوت حموی در معجم الادباء به شعر و هنر شاعری اش اشاره می کند و در ادامه، شعری از او می آورد که از ذوق هنری و درک عمیق او از شعر حکایت می کند. یاقوت هم چنین از زندگی خصوصی او در شب نشینی ها و بزم ادیبان و دانشمندان یاد کرده است. موسیقی او جذاب، ادبش دلپذیر، در گزینش واژه هایِ درست و لطافت طبع، در نواختن چنگ و سایر دستگاه های موسیقی و ساختن آهنگ سرآمد همگنان خود بود. در مقدمه ابن خلدون آمده است: «ابن رقیق، تاریخ نگار شمال افریقا و دولت های موجود در قیروان بود و افراد پس از او، به تقلید از او پرداخته اند.»

تاریخ افریقیة و المغرب، کتاب النساء، نظم السلوک فی مسامرة الملوک و قطب السرور فی وصف الأنبذة و الخمور از آثار اوست. خبر مرجح این است که رقیق در قیروان درگذشت.(5)

قفال مروزی

ابوبکر، عبدالله بن احمد بن عبدالله مروزی، به قفّال صغیر معروف بود. او را صغیر خوانده اند تا از محمد بن علی بن اسماعیل، معروف به قفّال کبیر باز شناخته شود. او در مروزاده و بدان جا منسوب شد. در فقه، حفظ احادیث و زهد، یگانه عصر خویش بود. در مذهب شافعی رتبه ای داشت که دیگر معاصرانش نداشتند. جوانی اش را در به قفل سازی گذرانده بود، امّا با این حال در ایام کهولت به تحصیل علم پرداخت. او در شغل قفل سازی، بر دیگران پیشی گرفت، لذا به قفّال مشهور شد. او سرانجام در سیستان وفات یافت.(6)

پی نوشت ها:

[1] دوشنبه اول محرم سال 425 = 26 نوامبر سال 1033؛ سه شنبه هفتم صفر سال 425 = اول ژانویه سال 1034.

[2] البیان المغرب، ج 3، ص 149، 150، 151، 152 و 187؛ الاعلام ، ج 1، ص 363.

[3] تاریخ ابن اثیر، ج 9، ص 365 و 396؛ الأعلام ، ج 2، ص 13.

[4] العبر، ج 3، ص 158؛ تاریخ ابن اثیر، ج 9، ص 432 و 438؛ البدایة و النهایه، ج 12، ص 36.

[5] معجم الادباء، ج1، ص 287؛ الاعلان بالتوبیخ لمن ذم التاریخ، ص 122؛ خطط مقریزی، ص 370؛ مقدمه قطب السرور فی اوصاف الخمور بروکلمان، تاریخ الادب العربی، ج 3، ص 143؛ الأعلام ، ج 1، ص 51؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج 4، ص 451.

[6] وفیات الاعیان، ج 3، ص 46؛ طبقات السبکی، ج 3، ص 198؛ العبر، ج 2، ص 126؛ شذرات الذهب، ج 3، ص 207؛ النجوم الزاهره، ج 4، ص 265؛ البدایة و النهایه، ج 12، ص 21؛ الأعلام ، ج 4، ص 190.

سال 426ق = 1034- 1035 م.(1)

رویدادها

سلجوقیان

* سلجوقیان، به خلیفه عباسی اعلام وفاداری می کنند.

روم:

* زوی، امپراتوریس بیزانس همسرش رومانوس ارجیروس را کشته، با میخائیل چهارم ازدواج می کند و با همدستی او بر تخت امپراتوری می نشیند.

وقایع نظامی

قیام ها

* هند: ینالتکین، امیر هند و جانشین سلطان مسعود غزنوی در آن جا، برضد مسعود غزنوی شورش می کند. سلطان مسعود غزنوی لشکری به سوی اومی فرستد و بر او چیره می شود و آن گاه او را می کشد.

حملات رومیان

* حملات زمینی: رومیان در صدد استیلای بر حلب برمی آیند، ولی شبل الدوله نصر بن صالح بن مرداس، امیر آن سامان آن ها را به عقب می راند و تا اعزاز در شمال حلب تعقیبشان می کند و غنایم بسیاری به دست می آورد.

* حملات دریایی: ناوهای بیزانس شکست های مکرری را در این