سال و سال بعد به ناوگان مسلمانان در طول سواحل آناتولی و کناره افریقای شمالی وارد می کنند و به بندرهای آن حمله می برند. در این هجوم ها، مزدوران اسکاندیناوی به رهبری هارولد هاردرادای نورماندی آنان را یاری می رساند.

حملات اعراب

* اعراب راهزن به بخش غربی بغداد حمله و اموال را چپاول می کنند و راه را برکاروان ها می بندند و از ا سیران، سربَها می گیرند.

درگذشتگان

* ابن السمح غرناطی.* ابن شهید (ابوعامر).* ابن الصفّار.

* رومانوس سوم.* میمون طبرانی.

ابن السمح غرناطی

ابوالقاسم، اصبغ بن محمد بن السمح غرناطی، از مردم غرناطه و از مفاخر اندلس و به علم حساب، هندسه و اخترشناسی آگاه بود و به طب نیز توجه خاصی داشت. المدخل الی الهندسه، ثمار العدد معروف به المعاملات، تفسیر کتاب اقلیدس، کتابی در هندسه، کتابی در اسطرلاب و کتابی در تاریخ از آثار اوست. او «زیجی» براساس یکی از روش های نجوم هندی معروف به «سند هند» تألیف کرد. سرانجام در 56 سالگی وفات یافت.(2)

ابن شهید (ابوعامر)

ابوعامر، احمد بن ابی مروان عبدالملک بن مروان بن احمد بن شهید اندلسی قرطبی، از خاندان دانش و ریاست بود و پدربزرگ پدرش، وزیر خلیفه اموی عبدالرحمان ناصر و نخستین کسی بود که در اندلس، ذوالوزارتین نامیده شد. پدرش، ابومروان عبدالملک از وزرای دولت عامری بود و نزد منصور بن ابی عامر و دو فرزندش عبدالملک و عبدالرحمان مقامی ارجمند داشت. ابن شهید پس از فروپاشی دولت عامر، به آل حمّود ادریسی پیوست. او با آشوب 25 ساله در اندلس زیست. ابن شهید از بزرگان و نوابغ اندلس و دوست ابن حزم ظاهری بود و با وی مکاتبه داشت. ابن حیان، نویسندگی او را به عبدالحمید کاتب و جاحظ تشبیه کرده و ابن بسّام در ذخیره او را ستوده است. ابن شهید بسیار بخشنده بود و داستان ها و شگفتی هایی در این مورد از او نقل می کنند. رساله التوابع و الزّوابع که سفر خیالی خود به بهشت را تصویر کرده است و شبیه رساله الغفران معری است، کتاب ایضاح الشک، کتاب حانوت العطّار و دیوان شعر از جمله آثار اوست. این چندبیت، از اشعار لطیف و جالب اوست:

«و چون از مستی به حد کافی بهره برد، او خُفت و چشمان عسس ها نیز خفتند.

با آن که دور بود، بدو نزدیک شدم؛ همانند نزدیک شدن دوستی که می داند در پی چیست.

خزیدم به سوی او؛ چون خزیدن خواب و چون برآمدن نَفَس، بالای او رفتم.

و شبم را با او مخمور و خواب آلوده گذراندم، تا این که سحر خندید و سپیده دمید.

و در این مدت، دندان های سپیدش را می بوسیدم و لب های کبودش را می مکیدم.»

و این قسمتی از شعرش است که در آن تغزّل کرده است:

«برای او نوشتم: من شیفته آن چشمانِ بوسه فرست هستم.

با چشمان سیاهی که سرزندگی آن حیرت انگیز است، عاشقانه پاسخ داد:

نرم تنی که با پلک هایش سخن می گوید؛ و بر لطافت خیال راهنمایی می کند.

گویا قلبم، هنگام رخ نمایی معشوق، در چنگال پرنده ای، اسیر افتاده است.»

در اواخر عمرش به بیماری نقرس گرفتار شد و در 44 سالگی در قرطبه درگذشت.(3)

ابن الصفّار

ابوالقاسم، احمد بن محمد بن عبدالله بن عمر بن صفار، اهل قرطبه و در علم حساب و هندسه و نجوم بر همگنانش پیشی گرفت و در قرطبه، تعلیم آن علوم را عهده دار شد. او زیج مختصری نیز طبق شیوه سند هند و هم چنین کتابی به نام العمل بالاسطرلاب دارد که با عباراتی نیکو و آسان نگاشته شده است. او سرانجام در دانیه درگذشت.(4)

رومانوس سوم

رومانوس ارجیروس سردار و نجیب زاده بیزانسی بود که امپراتور کنستانتین هشتم، او را به طلاق زنش واداشت و دخترش زوی (zoe) را در سال 1028م و اندکی پیش از وفاتش به رومانوس تزویج کرد و رومانوس پس از درگذشت پدرزنش (کنستانتین هشتم)، سلطنت را همراه همسرش زوی، به عهده گرفت و پس از آن به رومانوس سوم شهرت یافت.