پی نوشت ها:

[1] چهارشنبه اول محرم سال 443 = پانزدهم مـه سال 1051؛ چهارشنبه 25 شعبان سال 443= اول ژوئن سال 1052.

[2] البیان المغرب، ج 3، ص 167؛ وفیات الاعیان، ج 5، ص 30؛ تاریخ ابن اثیر، ج 5، ص 224؛ تاریخ بغداد، ج 13، ص 235؛ العبر، ج4، ص 162؛ اعمال الاعلام، ص 190 و 217؛ الذخیره، ج 1، ص 237 و 239؛ الأعلام ، ج 8، ص 193؛ عنان، دولة الطوائف، ص160.

سال 444ق = 1052-1053 م.(1)

رویدادها

غزنه:

* طغرل، حاجب امیر عبدالرشید غزنوی بر عبدالرشید شوریده، بر غزنه چیره می شود، ولی پس از چهل روز کشته می شود و فرّخزادبن مسعود به فرمانروایی غزنه رسیده، جمال الدوله لقب می گیرد.

بصره:

* بساسیری وزیر، بر بصره چیره می شود.

خدشه در نسب عبیدیان

* نوشتن منشوری مبنی بر نفی نسبت عبیدیان به فاطمه و علی بن ابی طالب و امضای آن توسط همه سادات (عباسیان و علویان).

بغداد و آشوب های مذهبی

* جنگ و نزاع میان شیعیان و سنیان بغداد.

بلایای طبیعی

* زلزله ای بزرگ در اهواز و أرّجان رخ می دهد و دامنه آن تا خراسان گسترش می یابد.

* کم شدن آب نیل و افزایش گرانی.

وقایع نظامی

نورماندی ها

ادامه حمله های نورماندی ها به جزیره سیسیل حملات فرمانروایان فرنگ بر سرزمین های اسلامی

* فرناندوی اول، پادشاه قشتاله، به طلیطله حمله می برد و آن را ویران می سازد. مأمون بن ذی النون، حاکم طلیطله، ناگزیر می شود با او صلح کند و به او خراج بپردازد.

درگذشتگان

* ابن صیرفی.

* آمدی.

* سمنانی.

* عبدالرشید غزنوی.* قرواش عقیلی.* هارون صابی.* مهدی حمّودی.

ابن صیرفی

ابوعمرو، عثمان بن سعید بن عثمان بن سعید اموی دانی قرطبی، معروف به ابن صیرفی، در دانیه به دنیا آمد و در قرطبه دانش آموخت و از بسیاری از دانشمندان آن روزگار درس گرفت. به مشرق رفت و در قیروان و مصر استماع حدیث کرد و به حج رفت و سپس به اندلس بازگشت. از پیشوایان علوم قرآنی، و روایات مربوط به آن و تفسیر معانی و اعراب قرآن بود و نیز با حدیث و رجال آشنایی داشت و علم قرائت های و اتقان آن به او می رسد.

التیسیر فی القراءات السبع، المقنّع فی رسم المصاحف، المحکم فی نقط المصاحف، الإ مالات، الإهتداء فی الوقف و الابتداء و طبقات القرّاء از آثار اوست. او سرانجام در 73 سالگی درگذشت.(2)

آمدی

ابوعلی حسین بن مسعود بن حسین آمدی، لغوی و از شاعران برجسته عصر خود بود. در «آمد» به دنیا آمد و به بغداد و شام رفت، سپس اصفهان را برای ماندن برگزید و در آن جا درگذشت.(3)

سمنانی

ابوجعفر، محمد بن احمد بن محمد سمنانی، قاضی حنفی، اصالتاً از سمنان عراق بود و او را بدان جا نسبت داده اند. در بغداد پرورش یافت و قاضی موصل شد و در همان جا بود تا این که درگذشت. در زمان خود، بزرگِ مکتبِ اشاعره بود. روضة القضاة فی آداب القضاء از جمله آثار اوست. او سرانجام در 85 سالگی درگذشت.(4)

عبدالرشید غزنوی

عبدالرشید بن محمود بن سبکتکین، معروف به عزالدوله پدر مجدالدوله، از پادشاهان غزنوی بود که برادر زاده اش سلطان مودود بن مسعود او را در قلعه مَیدِین در مسیر بَست زندانی کرد. مودود در سال 440ق درگذشت و پسرش مسعود دوم که کودکی بیش نبود، به جایش نشست. او نیز چند هفته پس از سال 444ق درگذشت. گروهی از مردم به سوی قلعه آمدند و عبدالرشید را از زندان رها ساخته، با او بیعت کردند و او را به غزنه آوردند. وی خود را شمس الدین، سیف الدوله و جمال الدوله نامید. او در تدبیر امور حکومتی، ضعیف بود و دورانش چندان به درازا نکشید. رئیس حاجبان او فردی به نام طغرل که غلام پدرش، محمود بود، عبدالرشید را کشت و چهل روز قدرت را در دست گرفت، امّا او نیز کشته شد و سرانجام فرخزاد، پسر مسعود اول فرزند محمود بن سبکتکین غزنوی به جایش نشست.(5)