توجه کرد و زبان عربی را نیکو آموخت و در علم حساب و هندسه و نجوم سرآمد شد و در موسیقی نیز اطلاعات گسترده ای داشت. علم منطق را خوب فراگرفت و به علوم طبیعی پرداخت. او درباره طب نظریاتی داشت. نیای او حسدای بن شبروط (در گذشته 380ق) است. وی در سال 458ق درگذشت.(7)

فرناندوی اوّل

او را فردیناند اوّل نیز می خواندند. او پسر سانچوی سوم، بزرگ و جانشین او در سرزمین قشتاله، لیون و جلّیقه بود. او می خواست پادشاهان ملوک الطوایف مسلمان را زیر فرمان آورد، از این رو در سال 449ق (1057م) بر بعضی از دژهای شمال بطلیوس، وابسته به بنی افطس دست یافت. در سال 454ق (1062م) برخی از شهرهای طلیطله؛ مانند سالم، اوسیدا، طلمنکه و وادی الحجاره و در سال 455ق (1063م) اشبیلیه را تصرف کرد. در هر حمله ای خراج های سنگینی بر پادشاهان و امیران این شهرها وضع می کرد. در سال 457ق(1064م) شهر المریه پس از چند ماه محاصره و مقاومت سخت، در برابر او تسلیم شد.

در سال 458ق(1065م) کوشید بر شهر بلنسیه دست یابد، ولی احساس بیماری کرد و از آن جا عقب نشست و اندکی بعد در پنجاه سالگی درگذشت. او اندکی پیش از درگذشت، کشورش را میان سه فرزندش تقسیم کرد؛ پسر بزرگش سانچو را بر قشتاله و گرفتن خراج سرقسطه و پسرش آلفونسو را بر استان لیون و اشتوریس و گرفتن خراج طلیطله و گارسیا، کوچک ترین پسرش را بر استان جلّیقه و پرتغال که هر دو یک کشور شده بودند، و گرفتن جزیه اشبیلیه و بطلیوس گماشت. این تقسیم قدرت، آتش جنگ را میان برادران شعلهور ساخت. فردیناند از بزرگ ترین پادشاهان مسیحی اسپانیا بود و در زمان او این کشور از نظر نظامی بر اسپانیای مسلمان برتری یافت و کشور بزرگی شد و مرزهای خود را از چهار سو به زیان دولت اسلامی گسترش داد.(8)

پی نوشت ها:

[1] شنبه اول محرم سال 458 = 3 دسامبر سال 1065؛ یک شنبه سی ام محرم سال 458 = اول ژانویه سال 1066.

[2] طبقات الاطباء، ص 325 و 328؛ اخبار العلماء، ص 192؛ التراث الیونانی فی الحضارة الاسلامیه، ص 94؛ اعلام النبلاء بتاریخ حلب الشهباء، ج 4، ص 191؛ الادب الجغرافی، ج 1، ص 312؛ الأعلام ، ج 8، ص 69؛ دائرة المعارف الاسلامیه، ماده: «ابن بطلان»؛ تراث الاسلام، ص 126؛ شمس العرب تسطع علی الغرب، ص 287 و 347؛ تاریخ مختصر الدول، ص 330.

[3] البیان المغرب، ج 3، ص 273؛ الأعلام ، ج 6، ص 346.

[4] البدایة و النهایه، ج 12، ص 95؛ شذرات الذهب، ج 3، ص 205؛ وفیات الاعیان، ج 3، ص 330؛ نفح الطیب، ج 4، ص 351؛ العبر، ج 3، ص 243؛ معجم الادباء، ج 5، ص 84؛ دائرة المعارف الاسلامیة، ماده: «ابن سیده»؛ إنباه الرواة، ج 2، ص 225؛ الأعلام ، ج 5، ص69؛ بروکلمان، تاریخ الادب العربی، ج 1، ص 276؛ فرّوخ، تاریخ الادب العربی، ج 4، ص 56.

[5] طبقات الحنابله، ج 2، ص 193 و 230؛ تاریخ بغداد، ج 2، ص 256؛ شذرات الذهب، ج 2، ص 306؛ العبر، ج 3، ص 243؛ النجوم الزاهره، ج5، ص 78؛ البدایة و النهایه، ج 12، ص 94.

[6] شذرات الذهب، ج 3، ص 304؛ طبقات الشافعیة، ج 4، ص 8؛ معجم البلدان، ج 2، ص 246؛ العبر، ج 3، ص 244؛ وفیات الاعیان، ج 1، ص75؛ البدایة و النهایه، ج 12، ص 94؛ النجوم الزاهره، ج 5، ص 73؛ دائرة المعارف الاسلامیة، ماده: «بیهقی».

[7] طبقات الاطباء، ص 499.

[8] الحلل السندسیه، ج 3، ص 59؛ دول طوائف الملوک، ص 367 و 373؛ تاریخ الاندلس فی عهد المرابطین، ص 13 و 14.

سال 459ق = 1066-1067 م(1)

رویدادها

غرناطه: شورش بر ضد یهود

* مردم غرناطه بر یهودیان می شورند و یوسف بن نغراله، وزیر بادیس بن حبّوس صنّهاجی صنّهاجی، امیر غرناطه را می کشند و بر محله یهودیان حمله برده، آنان را شدیداً آزردند.

بغداد: آبادانی

* سعید بن نجاح حبشی، علی بن محمد صلیحی را ترور می کند و بر زبید دست می یابد.

* گشایش مدرسه نظامیه در بغداد و تولیت ابواسحاق شیرازیبر آن.

* ساختن ضریح ابوحنیفه و مدرسه ای کنار آن، به فرمان عماد الدین، ابوسعد شرف الملک محمد بن منصور خوارزمی، ضامن خراج «بصره».

وقایع نظامی

جنگ های سلجوقیان و رومیان

* سلجوقیان راه های کوهستانی أمانوس را اشغال کرده، بر قیصریه شهر مهم منطقه کاپادوکیا حمله می برند و سپاهیان بیزانس را در ملطیه و سیواس شکست می دهند و حاکمیت کامل ارمنستان را به دست می آورند.

درگذشتگان

* ابن البر قیروانی.

* ابن نغراله.

* ابواسحاق البیری.

* نیشابوری (عبدالرحمان).