ابن قتیبه در ده جلد نوشت و این همان است که آن را (به نام صاحبش) مظفری می نامند. ابن عذاری می گوید: مظفر در نگارش کتابش از کسی جز منشی خود ابوعثمان بن خیره کمک نگرفت. وی افزون بر اثر یاد شده، تفسیری بر قرآن کریم نوشته است. پس از درگذشت او، پسرش ابوحفص عمر بن محمد ملقب به متوکل به جای او نشست.(7)

معصومی

ابوعبدالله، محمد بن عبدالله بن احمد معصومی، حکیم و از شاگردان ابن سینا بود. المفارقات و اعداد العقول و الافلاک و ترتیب المبدعات از آثار اوست. بیهقی درباره این کتاب می گوید: «این کتاب معشوق همه حکیمان است.» ابن سینا به معصومی می گفت: «تو نزد من، به منزله ارسطو نزد افلاطون هستی.»(8)

یحیی بن ثابت رفاعی

یحیی بن ثابت بن حازم رفاعی حسینی مکّی، نقیب الاشراف طالبیانِ بصره، واسط، بطائح و مناطق اطراف آن، جدّ امام رفاعی، از زاهدان، عابدان، خردمندان و دوراندیشان بود. در مغرب به دنیا آمد و پرورش یافت. در سال 450ق به بصره آمد و نخستین کسی از رفاعیان است که در عراق مسکن گزید. خلیفه القائم بامرالله عباسی، نقابت اشراف را در سال 450ق به او داد. در عراق، فتنه ای میان سنی و شیعه افتاده بود که آن را خاموش کرد و آن ها را آشتی داد. یحیی در بصره درگذشت.(9)

پی نوشت ها:

[1] یک شنبه اول محرم سال 460 = یازدهم نوامبر سال 1067؛ سه شنبه 22 صفر سال 460 = اول ژانویه سال 1068.

[2] فوات الوفیات، ج 2، ص 415؛ الوافی بالوفیات، ج 2، ص 97؛ معجم الادباء، ج 7، ص 96؛ الأعلام ، ج 7، ص 10؛ فرّوخ، تاریخ الادب العربی، ج 4، ص 565؛ مجلة العربی، سال 1965، شماره 84، ص 48.

[3] اخبار العلماء باخبار الحکماء، ص 152؛ ابن ابی اصیبعه، طبقات الاطباء، ص 496؛ کشف الظنون، ج 1، ص 51.

[4] محمد باقر موسوی، روضات الجنان، ص 580؛ النجوم الزاهره، ج 5، ص 82؛ البدایة و النهایه، ج 12، ص 97.

[5] المغرب فی حلی المغرب، ج 1، ص 224؛ نفح الطیب، ج 2، ص 93؛ الذخیره، ج 2، ص 81؛ فرّوخ، تاریخ الادب العربی، ج 4، ص 570؛ الأعلام، ج 5، ص 201.

[6] البیان المغرب، ج 3، ص 218؛ نفح الطیب، ج 1، ص 206؛ الأعلام ، ج 6، ص 251.

[7] البیان المغرب، ج 3، ص 220 و 236؛ الوافی بالوفیات، ج 3، ص 323؛ الصله، ج 2، ص 453؛ نفح الطیب، ج 1، ص 417؛ همان، ج 4، ص 353؛ العبر، ج 6، ص 160؛ فرّوخ، تاریخ الادب العربی، ج 4، ص 580.

[8] الأعلام ، ج 7، ص 301؛ تاریخ الحکماء، ص 102.

[9] الأعلام ، ج 9، ص 169.

رویدادهای اسلام از 461 ـ 470 ق

سال 461 ق = 1068-1069 م.(1)

رویدادها

درگذشت امیر اشبیلیه

* درگذشت معتضد بن عباد، فرمانروای اشبیلیه و جانشینی پسرش ابوالقاسم محمد و ملقب شدن او به المعتمد علی الله.دمشق:

ولایت یافتن حصن الدوله معلی بن حیدرة بن منزو کتامی بر دمشق.

نیشابور: آبادانی

* نظام الملک در نیشابور، مدرسه نظامیه می سازد و امام الحرمین جوینی را متولی آن می سازد و روستاها و اموال فراوانی را برآن وقف می کند.

دمشق: آتش سوزی در مسجد اموی

* دارالاماره دمشق که به مسجد جامع اموی دمشق چسبید است، طعمه حریق می شود و آتش به مسجد می رسد. در نتیجه سقف های آن می ریزد و تزیینات و طلا کاری های آن پراکنده می شود. کاشی های زمین و دیوارهای آن از بین می رود.

وقایع نظامی

استیلای نورماندی ها بر سیسیل

* چیرگان مسلمان با نورماندی ها متحد می شوند. علی بن حواس که بر دو شهر قصریانه و جرجنت و ابن ثمنه که بر سرقوسه و قطاینه چیره شده اند، سپاهیان خود را گردمی آورند و به تحریک نورماندی ها با امیر ایوب بن تمیم بن معزّ می جنگند. ایوب از جزیره عقب می نشیند و به مهدیه باز می گردد. وی در سال 455ق با ناوگانش برای جنگ با «نورماندی»ها به سیسیل آمده بود.

* پایان مقاومت اسلامی در جزیره و پیشروی نورماندی ها برای اشغال باقی مانده جزیره.

درگذشتگان

* ابن بشران.

* ابن القارح.

* معتضد بن عباد.

ابن بشران

ابوغالب، احمد بن سهل، به ابن بشران (نسبت به جدّ مادری او) معروف است. در یکی از روستاهای واسط به دنیا آمد و چون به سن جوانی رسید، به واسط رفت و حدیث، لغت و ادب را از بسیاری از علمای