سال 466 ق = 1073-1074 م(1)

رویدادها

ملک شاه سلجوقی

* خلیفه عباسی، ملک شاه را به عنوان سلطان تعیین می کند.

دمشق

* مستنصر فاطمی، سردار سپاهیان ابوالنجم بدر جمالی را وزیر خود می سازد. او در آغاز کارگزار مستنصر در دمشق بود.

* پس از او چند تن از کارگزاران فاطمیان بر دمشق دست یافتند تا این که سلجوقیان در سال 468ق و پایان گرفتن حکومت فاطمیان، دمشق را تصرف در کردند.

حوران:

* امیر حسان کلبی، قلعه صرخد حوران را می سازد.

بلایای طبیعی

* طغیان دجله و غرق شدن بغداد و تلفات انسانی و دامی و ویرانی خانه ها و خسارت مالی.

وقایع نظامی

جنگ هایی میان سلجوقیان

* قاروت بیگ برادر سلطان آلب ارسلان به منظور دست یابی بر سرزمین های تحت امر برادرش آلب ارسلان با سپاهی گران حرکت می کند و ملک شاه در ناحیه همدان با او روبه رو می شود و سپاه او را شکست داده، قاروت را اسیر می کند و می کشد.

درگذشتگان

* ابن سنان خفاجی.

ابن سنان خفاجی

ابومحمد، عبدالله بن محمد بن سعید بن سنان خفاجی حلبی، شاعری برجسته، ادیبی ستوده و پیرو مذهب تشیع بود. از ابوالعلاء معرّی و دیگران درس آموخت. رشیدالدوله محمود مرداسی، فرمانروای حلب او را بر قلعه اعزاز، در شمال حلب گماشت و او بر رشیدالدوله شورید و رشیدالدوله نیز کسی را فرستاد تا او را مسموم کند. او در اثر سم مُرد و به حلب منتقل و به خاک سپرده شد.

سرّ الفصحاحة (دیوان شعر) از کتاب های اوست.

از جمله اشعار وصفی او درباره کبوتر این است: پرنده نغمه خوانی بر شاخه درختِ بان عشق و دلباختگی خویش را به ما القا می کند.

گویا از فرط شیدایی نوشته هایی پیش روی خویش را می خواند.

ناله او دل های عاشقان را اندوهناک می کند؛ در حالی که حرفی از نغمه خوانی های او نمی فهمند.

از این پرنده عاشق در شگفتم که از روی نادانی، شکوه فراق بر زبان می راند؛ در حالی که در هر گوشه ای معشوقی برای خود برگزیده است.

اگر او در اندوه و رنجی که می گوید صادق بود، هیچ گاه این طوق زیبا بر گردن نمی انداخت و این گونه کف خویش را حنا نمی بست.

ای همسایه! (پرنده نغمه خوان) ما را به یاد معشوق فراموش شده افکندی و آتش عشق را بر افروختی.»

و نیز می گوید:

«گفتند روزگار دگرگون شده است و از این بابت حق ها ضایع شد.

سوگند به خدا که روزگار، کهنه ای را نو نکرده است و دشمنی روزگار عادت دیرینه اوست.»

ابن سنان، هنگام مرگ 43 سال داشت.(2)

پی نوشت ها:

[1] جمعه اول محرم سال 466= ششم سپتامبر سال 1073؛ چهارشنبه 29 ربیع الثانی سال 466 = اول ژانویه سال 1074.

[2] فوات الوفیات، ج 1، ص 489؛ النجوم الزاهره، ج 5، ص 96؛ اعلام النبلاء، ج 4، ص 201؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج 3، ص 168.

سال 467 ق = 1074-1075 م(1)

رویدادها

خلافت عباسی

* خلیفه القائم بامرالله می میرد و با نوه اش عبدالله بن محمد بن القائم بامرالله بیعت و به المقتدی بامرالله ملقب می شود.

* خلیفه محمد بن جهیر(دوم) را به وزارت برگزیده، او را عمید الدوله می نامد.

بغداد: تصمیم های خلیفه

* خلیفه المقتدی بامرالله دستور می دهد زنان خطاکار را از بغداد بیرون و فاحشه خانه ها و شراب فروشی ها را ویران کنند.

خلافت فاطمیان

* پس از آن که چهار سال پیاپی در مکه به نام خلیفه عباسی خطبه خوانده می شد، بدر جمالی دوباره خواندن خطبه به نام مستنصر فاطمی را جایگزین کرد.

نیشابور: بنای رصدخانه

* ملک شاه رصدخانه ای در نیشابور می سازد.

حلب:

* درگذشت محمود بن نصر بن صالح بن مرداس، امیر «حلب» و جانشینی پسرش نصر جلال الدوله.

طلیطله:

* درگذشت یحیی مأمون پسر ذوالنون و جانشینی نوه اش یحیی دوم،