رویدادهای اسلام از 471 ـ 480 ق

سال 471ق = 1078-1079 م(1)

رویدادها

روم:

* میخائیل هفتم، امپراتور روم پس از ناتوانی از رویارویی با سلجوقیان و استیلای آنان بر نیقیه، که فرماندهی آنان را سلیمان بن قتلمش برعهده داشت، از قدرت کناره گرفت و ناکفور بوتانیاس با نام ناکفور سوم به عنوان امپراتور بر اریکه قدرت نشست.

وقایع نظامی

گسترش قلمرو بنی عقیل در شام

* مسلم بن عقیل، امیر موصل، پس از استیلای بر حلب در سال 470ق بر شیزر، حماة و حمص نیز دست می یابد و بیشتر سرزمین های بنی کلاب در شام را تصرف می کند.

تأسیس دولت ارمنستان در جنوب شرقی آسیای صغیر

* پس از استیلای سلجوقیان بر ارمنستان شرقی و ویران کردن «آنی» مرکز آن، در سال 456ق(1064م) مهاجرت های ارمنیان به «کلیکیا» در جنوب شرقی آسیا آغاز شد. آن ها در دژهای کوهستانی آن جای گرفتند و آن را به عنوان وطن جایگزین پذیرفتند.

جنگ های میان امیران مسلمان اندلس

* معتمد بن عباد، سپاهی به فرماندهی وزیرش ابوبکر بن عمّار آماده می سازد و او را برای گرفتن شهر مرسیه گسیل می دارد. ابن عمار از کنت برنجیه، امیر برشلونه کمک می خواهد و در عوض، وعده پرداخت ده هزار مثقال طلا به او می دهد. او عبدالرحمان بن رشیق، فرمانروای دژ «بلج» را نیز به کمک می خواند و شهر مرسیه را می گیرد و خود به رتق و فتق امور شهر می پردازد.

* دیری نمی پاید که ابن عمار بر معتمد شوریده، از او و همسر رمیکی او خرده می گیرد. سپس ابن رشیق بر ابن عمار می شورد و او را از مرسیه بیرون می کند. ابن عمار به آلفونسوی ششم، پادشاه قشتاله پناه می برد و سپس آهنگ سرقسطه می کند و به ابن هود، امیر آن پناه می برد.

* ابن رشیق به تنهایی بر مرسیه حکومت می کند تا آن که مرابطون در سال 483ق آن را تصرف می کنند.

درگذشتگان

* اَتسِز ترک.* عبدالقاهر جرجانی.* عبدالرحیم تمیمی.* میخائیل هفتم.

اَتسِز ترکمان

اَتسِز بن اوق ترکمان، از فرمانداران سلطان ملک شاه بود. در سال 468ق بر دمشق دست یافت و به حکومت فاطمیان و نیز تشیع را برچید و دستور داد خشنودی خود را درباره صحابه اعلام کنند. در دمشق به جای یکی از دروازه ها قلعه ای ساخت. هنگامی که مصریان خواستند دمشق را پس بگیرند، اَتسِز از ملک شاه کمک خواست و او سپاهی به فرماندهی برادرش تتش به یاری او فرستاد.زمانی که به دمشق رسیدند، اَتسِز به استقبال آنان نرفت. تتش او را سرزنش کرد. اَتسِز بهانه هایی آورد که پذیرفته نشد و تتش او را دستگیر کرد و کشت.(2)

جرجانی (عبدالقاهر)

ابوبکر عبدالقاهر بن عبدالرحمان بن محمد جرجانی، ایرانی تبار و از شهر «جرجان» (گرگان فعلی) و به همان جا منسوب است. در آن شهر به دنیا آمد و دانش آموخت و از آن جا بیرون نرفت و در همان جا عهده دار تدریس شد. از پیشوایان لغت، نحو و ادب بود و در این رشته ها دانش گسترده ای داشت. می گویند: علم معانی، بیان و اسرارالبلاغه را او بنیان نهاد و نظم و ترتیب منطقی داد. شاعری بود که کوشید از راه شعر خود، نان بخورد، ولی نتوانست از ممدوحان خود بهره ببرد، بر آنان حمله برد و آنان را به خاطر بخلشان نکوهش کرد. وی نظام الملک، وزیر سلجوقیان را نیز ستود، ولی به خواسته اش از او دست نیافت.

در باره بخل ممدوحانش می گوید:

«از شعر شاعران تا زنده و سالم و گویا هستند ایمن مباش!

آن کس که به دروغ تو را می ستاید، می تواند به راستی تو را هجو کند.»

دلائل الاعجاز، اسرار البلاغه، المختار، (که در آن نمونه هایی از کار نام آورترین شاعران برگزیده و متنبّی، ابوتمّام و بحتری را در صدر آنان قرار داده است) و کتاب المغنی فی النحو از تصنیفات اوست.(3)

عبدالرحیم تمیمی

ابوزکریا، عبدالرحیم بن احمد بن نصر بن اسحاق تمیمی بخاری، در بخارا به دنیا آمد و نزد عالمان بزرگ آن جا و بیکند دانش آموخت و به شام و یمن و مصر رفت و نزد بزرگان آن درس خواند، سپس از راه