روز سیزدهم رمضان سال 480ق، و ابن عماد در شذرات الذهب در جمعه اول رمضان 479ق نوشته است.

12. زلاقه نام عربی جایی است که جنگ در آن رخ داد و به معنای دشت است. منابع تاریخی مسیحی آن را «سکرالیاس» می نامند.

13. یوم العروبه، همان جمعه ای است که در آن، جنگ زلاقه روی داد (ر.ک: لسان العرب و تاج العروس: عرب).

14. ماءالسماء لقب عامر بن حارثه، امیر غسانی است و به سبب جود و بخشش او را بدین لقب خوانده اند و فرزندانش را «بنی ماءالسماء» می نامند.

15. وفیات الاعیان، ج 5، ص 21؛ نفح الطیب، ج 1، ص 414؛ تاریخ ابن اثیر، ج 10، ص 86؛ العبر، ج 6، ص 187؛ مراکشی، المعجب، ص 70 و 73؛ البیان المغرب، ج 3، ص 257؛ شذرات الذهب، ج 3، ص 286؛ العبر، ج 2، ص 321؛ الحلّة السیراء، ج 2، ص 52؛ فجر الاندلس، ص 87 و 107؛ مذکرات الامیر عبدالله، ص 147 و 160؛ الأعلام ، ج 5، ص 70؛ النجوم الزاهره، ج 5، ص 157؛ فرّوخ، تاریخ الادب العربی، ج 4، ص 713؛ تاریخ الاندلس فی عهد المرابطین و الموحدین، ص 49 به بعد؛ مقدمه دیوان ابن عبّاد.

سال 489 ق = 1095-1096 م(1)

رویدادها

پاپ به جنگ صلیبی دعوت می کند.

* دعوت پاپ در گردهمایی کلیسا در «کلیرمون فرّان» احساسات همه مسیحیان را تحریک می کند. بیشتر آنان فقیرایی هستند که گرسنگی و وبا میان آنان کشتار می کند. اسقف پطرس عابد، از این وضع بهره می برد و گروه بسیاری از آنان را از شهرکولونیا به بالکان می آورد و بیشتر آنان در راه از گرسنگی می میرند و بقیه نیز هنگام عبور از آناتولی توسط سلجوقیان نابود می شوند.

موصل:

* سلطان برکیاروق، قوام الدوله ابوسعید کربوقا را بر موصل حاکم و مسلم عقیلی را از آن بیرون و امیر تاج الدوله تتش را در سال 486ق فرمانروای آن می کند.

وقایع نظامی

حمله اول صلیبی

* پادشاهان اروپا دعوت پاپ را می پذیرند و جنگ های میان خود را متوقف می کنند و آماده یک جنگ صلیبی مشترک می شوند. حاکمان همدست در این جنگ عبارتند از: گادفری ده بویون، امیر استان لورن سفلی و برادرانش بالدوین و ریمون، امیر تولوز و بروفانس و بوهمند نورماندی، امیر تارانت و خواهر زاده اش تانکردو روپیر فرزند ویلیام، فاتح، امیر نورماندی و دامادش إیتان، امیر استان بلوا و شارتر.

استیلای پادشاهان اسپانیایی بر شهرهای اسلامی

* پطرس اول، پادشاه آراگون بر شهر وشقه دست می یابد.

درگذشتگان

* سمعانی.

* شهرزوری.

سمعانی

ابوالمظفر، منصور بن محمد بن احمد بن عبدالجبار تمیمی سمعانی، منسوب به سمعان شاخه ای از قبیله تمیم و معروف به ابن سمعانی، امامی زاهد، دانا و پرهیزکار بود. سبکی درباره او می گوید:

یکی از رهبران دنیای اسلام و از اهالی مرو بود. در آن شهر به دنیا آمد و فقه آموخت. پدرش از امامان حنفی مذهب بود و در این مذهب دانش آموخت و سرآمد همگنان شد. در سال 461ق به بغداد رفت و با فقها مناظره کرد و سپس به حجاز رفت. اعراب بادیه نشین راه را بر او و دوستانش گرفتند و ایشان را اسیر کردند و به بادیه بردند. سپس او را رها و تا مکه همراهی کردند.

هنگامی که سمعانی مناسک حج را به پایان برد، به خراسان بازگشت و در سال 468ق به مرو رسید و از مذهب ابوحنیفه برگشت و از شافعی پیروی کرد. رو به سوی نیشابور نهاد و نظام الملک از او استقبال کرد و او را گرامی داشت و بر دیگران برتری داد. سپس به مرو رفت و در آن جا در مدرسه پیروان شافعی، یک کرسی تدریس در اختیار او قرار دادند.

کتاب های منهاج اهل السنة، الانتصار، الرّدّ علی ابن الراوندی، و در اصول فقه نیز کتاب القواطع که انسان را از همه کتاب های این رشته بی نیاز می کند، کتاب البرهان در اختلافات میان مذاهب از آثار اوست. وی در 63 سالگی درگذشت. او جّد عبدالکریم بن محمد بن منصور، نویسند کتاب الانساب است.(2)

شهرزوری

ابواحمد، قاسم بن مظفر بن علی شهرزوری، پادشاه شهر اربل بود و فرمانروایی و حکومت شهر شنجار را نیز به دست گرفت. او از خاندان شهرزوری، قاضیان شام، موصل و جزیره بود و همه آنان به او منسوبند. از فرزندان و نوادگان اوعالمان و بزرگان و بخشندگانی پدید آمدند که به مقامات بالا رسیدند و نزدپادشاهان مرتبت یافتند. وی در موصل درگذشت.(3)

پی نوشت ها:

[1] دوشنبه اول محرم سال 489 = 31 دسامبر سال 1095؛ سه شنبه دوم محرم سال 489 = اول ژانویه سال 1096.

[2] طبقات الشافعیة، ج 5، ص 235؛ البدایة و النهایه، ج 12، ص 253؛ شذرات الذهب، ج 3، ص 393؛ العبر، ج 3، ص 328؛ النجوم الزاهره، ج 5، ص 160؛ وفیات الاعیان، ج 3،ص 211؛ سیر اعلام النبلاء، ج 11، ص 282؛ الأعلام ، ج 8، ص 243.

[3] وفیات الاعیان، ج 4، ص 68؛ و الأعلام ، ج 6، ص 20.