پس جان های دیگر بلاگردان تو بادا! و از عمرهای دیگران کاسته و برعمر تو افزوده شود!»(8)

پی نوشت ها:

[1] جمعه اول محرم سال 256 = نهم دسامبر سال 869؛ یک شنبه 24 محرم سال 256 = اول ژانویه سال 870.

[2] تاریخ ابن اثیر، ج 7، ص 190؛ انباه الرواة، ج 2، ص 209 و 211؛ بغیة الوعاة، ص 314؛ الوافی بالوفیات، ج 6، ص 94؛ الاعلام ، ج4، ص 309؛ دائرة ا لمعارف الاسلامیه، ماده: «ابن قطن».

[3] برخی علما، پاره ای از احادیث صحیح بخاری را ضعیف دانسته، کسانی را که بخاری از آنان روایت نقل کرده است، «مطعون» اعلام کرده اند. پیشگامانِ این گروه، عبارتند از: ابوالحسن دارقطنی و حافظ ابن حجر عسقلانی. دارقطنی، دویست حدیث از صحیح بخاری را ضعیف دانسته است و حافظ عسقلانی، درباره 110 حدیث، بر بخاری خرده گرفته است. برخی محدثان معاصر نیز درباره ضعیف دانستن شماری از احادیث بخاری، دیدگاه قدما را پذیرفته اند؛ شیخ محمد ابوزهره، از این گروه است؛ او در مقاله ای در مجله «العربی» که در کویت منتشرمی شود، نوشته است: «... تنها سی حدیث از صحیح بخاری را ضعیف شمرده است و شصت تن از رجال سند احادیث این کتاب، «مطعون» شده اند.»

استاد احمد امین مصری نیز در کتاب خود «ضحی الاسلام می گوید: «به حق، کتاب بخاری، صحیح ترین کتاب حدیثی شمرده شده است؛ ولی معنای این سخن، نقدناپذیری آن نیست؛ زیرا محدثان و حافظان بزرگ و سخن سنج، آزادانه و باصراحت این کتاب را از جنبه های گوناگون نقد کرده اند و 110 حدیث از این کتاب را ضعیف دانسته اند؛ که 22 حدیث از این تعداد را مسلم نیز در صحیح خود آورده است و 68 حدیث دیگر را تنها بخاری نقل کرده است.»

(بخشی از مقاله دکتر احمد عبدالمنعم البهی، استاد دانشکده شریعت در دانشگاه الأزهر که در مجله «العربی» کویت، شماره 89، ص 12، سال 1966 چاپ شده است).

[4] وفیات الاعیان، ج 4، ص 188؛ طبقات الشافعیه، ج 2، ص 2-19؛ تذکرة الحفاظ، ج 2، ص 122؛ البدایة و النهایه، ج 11، ص 34؛ تاریخ بغداد، ج 2، ص 4؛ مقدمه فتح الباری؛ دائرة المعارف الاسلامیه، مادة: «بخاری»؛ العبر، ج 2، ص 12؛ الاعلام، ج 6، ص 258؛ سیر مُلهمه، ص 229.

[5] طبقات الأطباء، ص 201؛ اخبار العلماء بأخبار الحکماء، ص 72؛ الفهرست، ص 413؛ دائرة المعارف الاسلامیه، ماده: بختیشوع بن جبرائیل.

[6] تاریخ ابن اثیر، ج 7، ص 217؛ وفیات الاعیان، ج 2، ص 311؛ تاریخ بغداد، ج 8، ص 467؛ البدایة و النهایه، ج 11، ص 24؛ معجم الأدباء، ج 4، ص 218؛ شذرات الذهب، ج 2، ص 133؛ العبر، ج 2، ص 12؛ الفهرست، ص 160؛ بروکلمان، تاریخ الادب العربی، ج 3، ص 40.

[7] تاریخ طبری، ج 9، ص 440-454؛ تاریخ ابن اثیر، ج 7، ص 219 به بعد؛ مروج الذهب، ج 4، ص 81، 86، 91 و 92؛ البدایة و النهایه، ج 11، ص 17-22.

[8] الاعلام، ج 7، ص 351؛ تاریخ طبری، ج 9، ص 390-392 و 456-468؛ تاریخ ابن اثیر، ج 7، ص 64-77؛ فوات الوفیات، ج 2، ص 534؛ البدایة و النهایه، ج 11، ص 22؛ تاریخ الخلفاء، ص 361-363؛ مروج الذهب، ج 4، ص 96 و ابن العبری، ص 256.

سال 257 ق = 870ـ871م(1)

رویدادها

خلیفه

* خلیفه عباسی، المعتمدعلی الله فرزندش جعفر را به ولایت عهدی برمی گزیند و به او لقب المفوض الی الله می دهد و برادر خود ابواحمد الی الله می دهد و برادر خود، ابواحمد کرده، قلمرو خلافت را میان آن دو تقسیم می کند؛ به برادرش الموفق علاوه بر مشرق، بغداد، بصره، عراق، حجاز، یمن و فارس تا سند و سیستان را می دهد. و مغرب، شام، ناحیه جزیره و ارمنستان را به فرزندش می دهد. در این باره، سَنَدی می نویسد و آن را در کعبه نگه می دارد.

حکام مناطق

* دمشق: امیر شام ،اماجورِ ترک، امیر نعمان بن عامر ارسلانی را به امارت بیروت، صیدا و مناطق کوهستانی اطراف آن دو می گمارد.

* سیسیل: امیر سیسیل، محمد بن خفاجه، غافل گیرانه کشته، و احمد بن یعقوب به جای او گماشته می شود.

وقایع نظامی

قیام ها

* قیام زنگیان: زنگیان همراه قبایل بادیه نشین که به آنان پیوسته اند، روز جمعه ضمن حمله به بصره، بر مردم نمازگزار یورش برده، آنان را از دم تیغ می گذرانند و شهر را غارت کرده، به هرعالمی که دست می یافتند، او را می کشند؛ که از جمله آنان، امام ریاشی است.

درگذشتگان

* ابن عبدالحکم

* ریاشی

* سلیمان تاجر* فضل عبدیه* محمد بن خفاجه

ابن عبدالحکم (ابوالقاسم)

ابوالقاسم عبدالرحمان بن عبدالله بن عبدالحکم بن اعین مصری، تاریخ نگار معاصر طبری و بلاذری و از فقیهان و محدثان بود. شماری از اندلسیان و مغربیان نزد او دانش آموختند. مذهب مالکی در مصر به او ختم می شود. امام شافعی میان خاندان او اقامت کرد و در آرامگاه های آنان دفن شد.

فتوح مصر و المغرب و الاندلس از آثار اوست این کتاب از معتبرترین آثاری است که به دور از افسانه سرایی درباره