گشوده می شود.

هنگامی که برای حل مشکلات، عزم استوار می کند، با کوشش اندک، مشکل حل و بخشایش او گره گشا می شود.

از بخشش های گذشته و حال و آینده عبیدالله سپاسگزارم.

هنگامی که دیگران از پرداخت حقوق افراد و بخشندگی خودداری می کنند،

او چون تیر از کمان رها می شود و چونان اسبِ تیزتک به پیش می تازد و نه مال، که حتی جان خود را می بخشد.

هرکه از ابوالحسن امید نیکی دارد، به بهترین کس امید بسته است و خواسته اش برآورده می شود.»(2)

پی نوشت ها:

[1] دوشنبه اول محرم سال 263 = 24 سپتامبر سال 876؛ سه شنبه یازدهم ربیع الاول سال 263 = اول ژانویه سال 877.

[2] تاریخ طبری، ج 9، ص 532؛ تاریخ، ابن اثیر، ج 7، ص 310؛شذرات الذهب، ج 2، ص 163؛ البدایة و النهایة، ج 11، ص 36؛ دائرة المعارف الاسلامیه، ج 1، ص 265.

سال 264 ق = 877ـ878 م(1)

رویدادها

حاکمان سرزمین ها

* دمشق: مرگ اماجور، فرمانروای دمشق و جانشینی پسرش علی بن اماجور.

* سیسیل: کشته شدن جعفر بن محمد بن خفاجه، امیر سیسیل و امیر شدن حسین بن ریاح به جای او.

حوادث و بلایای طبیعی

* طاعون در خراسان و قومس(2) بسیاری از مردم را هلاک می کند.

وقایع نظامی

نبردهای دریایی

* جعفر بن محمد بن خفاجه، امیر سیسیل پس از نه ماه محاصره دریایی و خشکی سرقوسه (سیراکوزه) پایتخت جزیره بر آن جا چیره می شود و ناوگان بیزانسی را که امپراتور باسیل اول برای شکستن حلقه محاصره فرستاده بود شکست می دهد.

قیام ها

زنگیان: زنگیان به شهر «واسط» شبیخون زده، پس از کشتن افراد، اموال آنان را غارت می کنند.

* اندلس: بنی موسی که عرب نژاد نبودند، ولی میان عرب ها زاده شده و عرب تلقی می شدند، در «سرقسطه» قیام کرده، اهالی آن جا را سرکوب می کنند. سپس مردمِ آن سامان با بنی موسی مصالحه می کنند و محمد بن لبّ بن موسی امیر آن شهر می شود.

درگذشتگان

* ابوزرعه رازی* حسن بن مخلد* قبیحه

* مزنی

* یونس صدفی

ابوزرعه رازی

ابوزرعه، عبیدالله بن عبدالکریم بن یزید بن فرّوخ رازی، از حافظان مشهور حدیث، از اهالی ری و منسوب بدان جا است. با مخزومیان هم پیمان شد. او فقیهی پرهیزکار و فروتن بود. به بغداد سفر کرده، به دیدار احمد بن حنبل رفته، با او گفت وگو و مجالست داشت. می گویند: هنگامی که ابوزرعه نزد احمد بن حنبل می رفت، احمد برای گفت وگویِ بیشتر با ابوزرعه، فقط نمازهای واجب را به جا می آورد و از نمازهای مستحب صرف نظر می کرد و می گفت: «کسی حافظ تر از ابوزرعه از پل بغداد نگذشته است.»

ابوزرعه یکصد هزار حدیث از حفظ داشت و درباره اش می گفتند: «هر حدیثی که ابوزرعه آن را نداند، بی اساس است.» ابوزرعه در ری و در 64 سالگی درگذشت.(3)

حسن بن مَخْلد

ابومحمد، حسن بن مخلد بن جراح، کاتبی بود که در زمان متوکل سرپرستی امور ضیاع (اموال غیرمنقول) را تا پایان خلافت معتز به عهده داشت. هنگامی که معتز در سال 255ق کشته شد، صالح بن وصیف، سردار ترک، حسن و دیگر کاتبان را دستگیر کرده، به خیانت متهم کرد و همه اموال آنان را گرفت. سپس حسن را با شفاعت و پادرمیانی مهتدی (خلیفه پس از معتز) آزاد کرد. آن گاه حسن وزیر مهتدی شد و پس از برکناری مهتدی از خلافت در سال 256ق ، وزیر معتمد و مسئول نامه نگاری های محرمانه برادر خلیفه، ابواحمد الموفق بالله شد.

او در سال 265ق پس از برکناری، اموالش مصادره، خانه اش غارت و مهدورالدم شد و به ناچار گریخت. سپس بخشیده شد و در سال 263ق نیز دوباره وزیر شد. دوباره معتمد، خلیفه عباسی بر او خشمگین شده، اموالش را مصادره کرد. او گریخت و پنهان شد تا آن که در سال 264ق درگذشت.(4) (5)