537 ق / 1142 ـ 1143م1

رویدادها

دولت بنی دانشمند در سیواس و ملطیه: درگذشت ابوالمظفر محمد ناصرالدین پسر کمشتکین. پسرش عمادالدین در سیواس و پسر دیگرش عین الدین در ملطیه به جای پدر نشستند.

دولت مرابطون: درگذشت ابوالحسن بن یوسف بن تاشفین و جانشینی پسرش تاشفین بن علی.

سرزمین بیت المقدس: درگذشت فولک، پادشاه بیت المقدس. پسرش به نام بالدوین سوم در سیزده سالگی جانشین پدر شد و [به علت خردسال بودن] مادرش ملیسند، دختر بالدوین دوم، قیمومت او را بر عهده گرفت.

دولت روم: درگذشت حنا کومنن دوم و جانشینی مانوئل اول.

وقایع نظامی

حمله نورمان ها به طرابلس غربی: 2 کشتی های نورمان ها از سیسیل روانه طرابلس غربی شدند و مردم آن سامان از نفوذ و پیشروی آنان جلوگیری کردند. آنان از آنجا منصرف شده، به «جیجل» رفتند. اهالی آنجا به کوه ها گریختند. نورمان ها به هر کس دست می یافتند، او را به اسارت می گرفتند.

درگذشتگان

ابن خلف البیری؛

داوود پسر محمود ملک شاه؛

علی بن یوسف بن تاشفین؛

نسفی (ابوحفص)؛

هروی.

ابن خلف البیری

ابوعبداللّه محمدبن خلف بن موسی انصاری اندلسی. وی ساکن قرطبه بود. اصل او از البیره و بدانجا منسوب است. البیری از متکلمان و از پیروان مکتب ابوالحسن اشعری و یارانش به شمار می رود. وی آثاری دارد؛ از جمله :: کتاب النکت و الامالی فی النقض علی الغزالی، رساله الانتصار فی الرد علی مذاهب ائمه الاخبار، البیان عن حقیقه الایمان و شرح مشکل ما فی الموطا و صحیح البخاری. از اشعار اوست:

«هیچ سودایی، زیانبارتر از عالمی نیست که دنیا او را با نادانان به بازی گرفته باشد. او دین خود را به هر سو پراکنده می کند، و آن را با حرص و آز به فراهم آوردن مال پایمال می کند. در کسب حرام هیچ خیری نیست و کمتر امیدی هست که کاسبِ طالب حلال از آن رهایی یابد.

به کفاف بسنده کن و از زیادی بپرهیز؛ چراکه درباره زیادی ها [در روز قیامت] سخت سؤال می شود». 3

داوود پسر محمود شاه سلجوقی

داوود پسر سلطان محمود پسر سلطان محمد پسر سلطان ملک شاه پسر آلب ارسلان. پدرش او را ولیعهد خود کرده بود و او بعد از مرگ پدر در سال 525ق بر تخت سلطنت نشست. مسعود، عموی او، با او بر سر سلطنت به منازعه برخاست و میان آن دو بر سر قدرت، نبردهایی به وقوع پیوست که به تقسیم سلطنت میان آن دو منجر شد. داوود، پادشاهی دلاور بود و با رعیت به عدالت رفتار می کرد. او مستقیما جنگ ها را رهبری می کرد. وی در بازار تبریز، درحالی که سوار بر اسب بود، به همراه گروهی از نزدیکان و ملازمان خود به دست باطنیان کشته شدند. 4

علی بن یوسف بن تاشفین

او فرزند یوسف بن تاشفین، مؤسس دولت مرابطون نقاب دار بود. علی بسیار باسخاوت و به فقرا و نیازمندان بسیار مهربان و نیکوکار بود. وی نخستین حکمران افریقیه است که در شهرها، مسیحیان را به استخدام گرفت و سوارانی از آنان را جزو پاسداران ویژه خود قرار داد و مناصبی را در قصر به آنان واگذار کرد. تمایل او به استخدام و یاری خواستن از مسیحیان از دو عامل نشئت می گیرد: نخست اینکه مادرش به نام قمر که فاض الحسن نیز به او می گفتند، مسیحی بود. دوم، هم پیمان بودن مسیحیان با او. مسیحیان از مردم دیگر شهرها، کمتر در معرض [اتهام] تحریک و تدارک توطئه بودند. با این وضع، وجود مسیحیان در دربار او، مانع لشکر کشی وی در نبرد با مسیحیان در اسپانیا نشد. در سال 501ق (1107 ـ 1108م) به اندلس لشکر کشید و برای آنکه بتواند به قشتاله تاخت وتاز کند، دژ استوار و تسخیرنشدنی «اقلیش» را محاصره کرد. آلفونسوی ششم، پادشاه قشتاله، سپاهی را به فرماندهی پسر یازده ساله اش، سانچو، به همراه مربی وی، کنت گارسیا، گسیل داشت تا اینکه حلقه محاصره دژ را درهم شکنند. در نبردی که میان مرابطون و قشتالیان در اطراف قلعه رخ داد، سپاه قشتالیان شکست خورد و سانچو، وارث مملکت قشتاله، به همراه مربی خود کشته شد. در میدان جنگ، جسد هزاران تن از قشتالیان افتاده بود و مرابطون بر قلعه اقلیش و بعضی از شهرهای مجاور آن چیره شدند. 5

نسفی (ابوحفص)

ابوحفص، عمربن محمدبن احمد ابن اسماعیل نجم الدین نسفی. وی در