5. کمک به نوجوانان در انتخاب دوست

نقش دوست در زندگي انسان به‌ويژه در سنين نوجواني، بسيار روشن و با اهميت است، زيرا نوجوانان با توجّه به اين‌که بيش‌تر تمايل به بروز شخصيت مستقل خود دارند و نمي‌خواهند تابع محض ديگران باشند، علاقمند هستند با پيوستن به گروه‌هاي همسال، ابراز وجود نمايند. انتخاب دوست و حضور در جمع‌هاي دوستانه و گروه‌هاي همسال براي تربيت اجتماعي فرزندان لازم است، چرا که در اين ارتباط آثار رفتار خود با ديگران را مشاهده کرده و به تنظيم آن مي‌پردازند و در اين داد و ستدهاي تجربي، پايه‌هاي رفتار اجتماعي آنان، استحکام مي‌يابد، بدين جهت پدر و مادر وظيفه دارند فرزندان خود را با معيار و ضابطه‌هاي دوست خوب آشنا نمايند و از تحميل مصداق به آن‌ها بپرهيزند.

در روايات رسيده از ائمه اطهار(عليهم السلام)، ضوابط و معيار انتخاب دوست همراه با ادلّه آن ذکر شده که اين خود در ارائه ارزش‌ها قابل دقّت مي‌باشد. اينک به عنوان نمونه چند روايت را ذکر مي‌کنيم:

1ـ امام زين العابدين(عليه السلام) خطاب به يکي از فرزندانش مي‌فرمايند: مواظب باش با پنج گروه دوستي و رفاقت نکني و با آنان هم کلام نشوي و همسفر نگردي، ايشان مي‌پرسد پدرجان، آنان چه کساني هستند؟ امام در جواب فرمودند:

ـ با آدم دروغگو دوستي مگير، زيرا او مانند سرابي است که مطالب را بر خلاف واقع نشان مي‌دهد، دور را نزديک و نزديک را دور جلوه گر مي‌سازد.

ـ از رفاقت با افراد لاابالي و گنهکار اجتناب کن، زيرا چنين اشخاصي تو را به يک لقمه نان يا کم‌تر از آن مي‌فروشند.

ـ از رفاقت با شخص بخيل پرهيز کن، زيرا در ضروري‌ترين مواقع نيازمندي به او، تو را ياري نخواهد کرد.

ـ از دوستي با شخص ابله بر حذر باش، چرا که مي‌خواهد تو را کمک کند، ولي ضرر مي‌رساند.