دیگر منابع: معجم البلدان 1/181 المنتظم 13/83 سیر اعلام النبلاء 12/623 معجم المؤلفین 2/167 الجرح و التعدیل 2/72 تهذیب الکمال 1/476.

احمد ـ احول (م 270 هـ )

ابوالعباس احمد بن محمد بن عبدالکریم بن ابی سهل أحول کاتب بغدادی.

از بزرگان و پیش گامان نویسندگی در عصر خویش و از اساتید امور خراج و مالیات بود. أحول در سال 270 هـ درگذشت و اثر مهم او کتاب الخراج می باشد.1 ابن خلکان گوید که اطلاع دیگری از زندگی او در دست نیست، ولی کتابش مشهور است و کسی که آن را مطالعه کند، از اوضاع زمان وی آگاه می شود.2

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 150.
[2] ــ وفیات الاعیان 1/101.*

دیگر منابع: معجم الادباء 4/143 الاعلام 1/205 معجم المؤلفین 5/51 لغت نامه دهخدا 1/291 الوافی بالوفیات 7/390 هدیة العارفین 1/51 تاریخ الاسلام 20/56 فرهنگ زندگی نامه ها 1/487.

احمد ـ اسدی (م 286 هـ )

ابوبکر احمد بن معلی بن یزید اسدی دمشقی.

در دمشق به نیابت از ابی زرعه محمد بن عثمان قاضی به قضاوت اشتغال داشت و از افرادی چون حماد بن مبارک صنعانی، ابراهیم بن علاء زبیدی، عبدالله بن یزید بن راشد قرشی، یزید بن راشد قرشی و یزید بن عبدالله بن زریق روایت کرده است.1 او از قراء نیز به حساب می آمد و قرائت را از ذکوان و هشام نقل می کند.2 نسائی، ابوعلی احمد بن محمد بن فضاله و ابوالقاسم سلیمان بن احمد بن ایوب طبرانی از وی روایت کرده اند.3 رجال نویسان او را فردی مورد اعتماد به حساب آورده اند.4 تألیف او نوشته ای درباره مسجد جامع دمشق می باشد.5 وی در رمضان سال 286 در دمشق درگذشت.6

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ مدینة دمشق 6/82.
[2] ــ غایة النهایه 1/139.
[3] ــ تهذیب الکمال 1/486.
[4] ــ تقریب التهذیب 1/26.
[5] ــ المستدرک علی معجم المؤلفین 108.
[6] ــ تاریخ مدینة دمشق 6/83.*

دیگر منابع: المعجم الصغیر 1/26 تاریخ الاسلام 21/88 الوافی بالوفیات 8/185 تذکرة الحفاظ 2/638.

احمد ـ اشعری (در عصر امام حسن عسکری(علیه السلام))

ابوعلی احمد بن اسحاق بن عبدالله بن سعد اشعری قمی.

از اصحاب امام جواد، امام هادی و امام حسن عسکری(علیهم السلام)است و از آن امامان بزرگوار و سعدان بن مسلم روایت کرده است.1 او از اصحاب خاص امام حسن عسکری(علیه السلام) و فرستاده مردم قم نزد امامان(علیهم السلام)جهت پرسش مسائل دینی بود.2 شیخ طوسی او را بزرگ قمی ها و از کسانی می داند که سعادت تشرف به محضر مبارک امام عصر(علیه السلام) را پیدا کردند.3 آن حضرت در توقیعی او را ثقه به حساب می آورد.4 احمد بن اسحاق آن گاه که قصد زیارت خانه خدا را نمود، از جهت مالی نیاز به پول داشت که محمد بن احمد بن صلت در این رابطه با امام حسن عسکری(علیه السلام) مکاتبه کرد و حضرت دستور داد مبلغ هزار دینار به او بدهند. در برخی نقل ها آمده که وی هنگام حرکت به سوی مکه از حسین بن روح اجازه گرفت. او هم اجازه داد و لباسی نیز برای او فرستاد. احمد بن اسحاق گفت که این، اشاره به درگذشت من دارد. بعد از بازگشت از مکه در حلوان، سرپل ذهاب درگذشت.5 همراهانش او را در همان جا دفن کردند. قبر وی در آنجا زیارتگاه مردم است.6 آثار وی کتاب علل الصلوة، مسائل الرجال لابی الحسن الثالث و علل الصوم می باشد.7

پی نوشت ها

[1] ـ معجم رجال الحدیث 2/47 و 48.
[2] ــ رجال النجاشی 1/234.
[3] ــ الفهرست (طوسی) 70.
[4] ــ الغیبه (طوسی) 417.
[5] ــ اختیار معرفة الرجال 556.
[6] ــ همان.
[7] ــ رجال النجاشی 1/234.*

دیگر منابع: رجال البرقی 56 ـ 59 رجال ابن داود 42 رجال الطوسی 373 ـ 399 تنقیح المقال 1/50 الذریعه 20/347 جامع الرواة 1/41 قاموس الرجال 1/391 معالم العلماء 14 دائرة المعارف تشیع 1/514.

احمد ـ اشعری (م اواخر قرن سوم هجری)

ابوجعفر احمد بن محمد بن عیسی بن عبدالله بن سعد اشعری قمی.

در اصل از دیار قم، از قبیله بنی ذخران و جزء صحابی امام رضا، امام جواد و امام هادی(علیهم السلام) بوده1 که از امام جواد و امام هادی(علیهما السلام) و تعدادی از شاگردان آنها روایاتی نقل کرده است.2 در عصر خویش از فقیهان بزرگ قم بوده و به نوعی ریاست این شهر با او بود و با حاکم قم