ابوزرعه دمشقی حدیث شنیده و نقل روایت کرده اند.4 ذهبی ابوهیثم را راستگو خوانده5 و رجال شناسانی چون ابن حبان و خطیب بغدادی وی را موثق دانسته اند.6 او به سال 231 هـ در بغداد درگذشت.7 وی دارای آثاری بود که از آن جمله است: جزء که شامل اخبار زیادی از عمر بن عبدالعزیز و گزیده ای از احادیث وی بوده است.8 ذهبی نیز نسخه ای را به نقل از ابوالقاسم بغوی به وی نسبت داده که احتمالاً همان جزء است.9

پی نوشت ها

[1] ـ الجرح و التعدیل 3/354.
[2] ــ تاریخ الاسلام 17/149.
[3] ــ المنتظم 11/170.
[4] ــ الجرح و التعدیل 3/354.
[5] ــ تاریخ الاسلام 17/149.
[6] ــ الثقات 8/226.
[7] ــ تاریخ بغداد 8/308.
[8] ــ المستدرک علی معجم المؤلفین 228.
[9] ــ تاریخ الاسلام 17/149.*

دیگر منابع: تاریخ التراث العربی 1/1/199 سیر اعلام النبلاء 11/483 دائرة المعارف الشیعیة العامه 9/39.

خالد ـ صیرفی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

خالد بن سدیر بن حکیم بن صهیب صیرفی.

از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده است.1 پدرش سدیر نیز از اصحاب امام سجاد، امام باقر و امام صادق(علیهم السلام)بود.2 شیخ طوسی از شخصی به نام خالد بن عبداللّه بن سدیر نام برده و به نقل از شیخ صدوق از استادش ابنولید، کتاب او را جعلی می داند،3 از این جهت بعضی از رجال شناسان بر این نظرند که این دو شخص واحدند.4 فردی به نام جعفر بن عیسی از شاگردان خالد بوده و از وی روایت کرده است.5 کتاب الحدیث اثر اوست.6

پی نوشت ها

[1] ـ تهذیب الاحکام 8/325.
[2] ــ رجال الطوسی 91، 125 و 217.
[3] ــ الفهرست (طوسی) 66.
[4] ــ نقد الرجال 123 اعیان الشیعه 6/287.
[5] ــ تهذیب الاحکام 8/325.
[6] ــ الذریعه 6/328.*

دیگر منابع: جامع الرواة 1/291 رجال النجاشی 1/351 رجال ابن داود 138 خلاصة الاقوال 220 معالم العلماء 46 معجم رجال الحدیث 7/24 نضد الایضاح 148 تنقیح المقال 1/391.

خالد ـ عُکْلی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

ابویزید خالد بن یزید عکلی کوفی.

عکلی منسوب به عکل، نام شاخه ای از قبیله تمیم1 یا طابخه عدنانی می باشد که از نام زنی گرفته شده است.2 ابویزید از راویان شیعه و راوی از امام صادق و در نقل حدیث فردی مورد اعتماد بود3 و اثری با نام النوادر4 از خود برجای گذاشت که عباد بن یعقوب اسدی رواجنی آن را روایت کرده است.5

پی نوشت ها

[1] ـ اللباب فی تهذیب الأنساب 2/351 .
[2] ــ معجم قبائل العرب 2/804 .
[3] ــ رجال النجاشی 1/353و354.
[4] ــ الذریعه 24/330.
[5] ــ رجال النجاشی 1/353 و 354.*

دیگر منابع: مجمع الرجال 2/265 مستدرکات علم رجال الحدیث 3/322 معجم رجال الحدیث 7/41 الجامع فی الرجال 1/717 حاوی الاقوال 1/352 منتهی المقال 3/175 منهج المقال 130 قاموس الرجال 3/497 تنقیح المقال 1/395 خلاصة الاقوال 66 جامع الرواة 1/294 رجال ابن داود 139 هدایة المحدثین 198.

خالد ـ قلانسی (در عصر امام کاظم(علیه السلام))

خالد بن ماد قلانسی کوفی بیّاع قلانس.

از اصحاب و راویان امام صادق و امام کاظم(علیهما السلام) و از کوفیان غیرعرب می باشد.1 در برخی روایات با عنوان خالد قلانسی، و در بعضی دیگر خالد بیّاع قلانس از او نام برده شده است.2 همچنین برخی از رجالیون وی را با خالد بن زیاد قلانسی یکی دانسته3 و عده ای معتقد به جدایی این دو از هم هستند4 با این تفاوت که خالد بن زیاد توثیق نشده، ولی خالد بن ماد توثیق شده است و دیگر اینکه با بررسی سلسله اسناد روایاتِ منقول از آنها، می توان تشخیص داد که دو شخصیت متفاوت هستند. خالد علاوه بر امام ششم و هفتم، از امام باقر(علیه السلام)، محمد بن فضیل و ابوحمزه ثمالی روایت نقل کرده است.5 علی بن عبدالله بجلی، نضر بن شعیب صیرفی،6 علی بن معمر، ظریف بن ناصح، محمد بن سنان، عبدالله بن سلام و نضر بن سوید7 از راویان قلانسی می باشند. کتاب الحدیث تألیف وی است.8

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1/349. 2 ـ معجم رجال الحدیث 7/31.
[3] ــ خلاصة الاقوال 65. 4 ـ رجال ابن داود 138.
[5] ــ معجم رجال الحدیث 7/21 و31. 6 ـ رجال النجاشی 1/349. 7 ـ جامع الرواة 1/292. 8 ـ الذریعه 6/328.

دیگر منابع: نقد الرجال 123 الفهرست (طوسی) 66 رجال الطوسی 189 الوجیزه 42 معالم العلماء 46.