در معجزات و کرامات آن امامان نقل کرده است و عده ای وی را از سفیران حضرت حجت(علیه السلام) در زمان غیبت صغری نیز به حساب آورده اند،7 هر چند در منابع کهن مؤید آشکاری برای آن یافت نشده است. به هر حال نجاشی وی را ثقه، عظیم المنزله نزد امامان(علیهم السلام) و جلیل القدر معرفی کرده است.8 به نوشته ابوالفرج اصفهانی، وی فردی شجاع، صریح اللهجه و باجرأت بود. زمانی که یحیی بن عمر زیدی به شهادت رسید و سر او را به بغداد آوردند، عده ای برای گفتن تبریک نزد محمد بن عبدالله بن طاهر که فرمانده سپاه بود، رفتند. ابوهاشم نیز بر وی داخل شد و گفت: ای امیر، من آمده ام که به تو تبریک بگویم به جهت عملی که انجام دادی، ولی اگر رسول خدا الان زنده بود می بایست به آن حضرت تسلیت می گفتیم.9

خطیب بغدادی می نویسد: ابوهاشم به جهت همین صراحت لهجه ای که داشت در سال 252 هـ دستگیر، و به سامرا برده شد و در آنجا مدتی زندانی بود.10 او دارای کتابی است که احمد برقی آن را روایت کرده11 و همچنین دارای دیوان شعری می باشد که احمد بن محمد جوهری آن را گردآوری کرده است.12 وی در جمادی الاولی سال 261 درگذشت.13 بنا بر نقل نجاشی، ابوعبدالله جوهری اخبار داود بن قاسم جعفری را در یک مجموعه جمع آوری کرده است.14

پی نوشت ها

[1] ـ جامع الرواة 1/307.
[2] ــ تاریخ بغداد 8/369.
[3] ــ رجال الطوسی 375، 401، 414 و 431.
[4] ــ جامع الرواة 1/307.
[5] ــ اختیار معرفة الرجال 571.
[6] ــ الفهرست (طوسی) 67.
[7] ــ قاموس الرجال 4/256 و 257.
[8] ــ رجال النجاشی 1/362.
[9] ــ مقاتل الطالبیین 422.
[10] ــ تاریخ بغداد 8/369.
[11] ــ الفهرست (طوسی) 67.
[12] ــ الذریعه 9/52.
[13] ــ تاریخ الطبری 9/512.
[14] ــ رجال النجاشی 1/225.*

دیگر منابع: رجال ابن داود 146 تنقیح المقال 1/414 معالم العلماء 47 خلاصة الاقوال 68 مستدرکات علم رجال الحدیث 3/363 دائرة المعارف الشیعیة العامه 9/325 معجم رجال الحدیث 7/118.

داود ـ حمّار (در عصر امام کاظم(علیه السلام))

ابوسلیمان داود بن سلیمان حمّار کوفی.

از محدثان شیعه و از اصحاب و یاران امام صادق(علیه السلام)1 بود و از ایشان و امام کاظم(علیه السلام)روایت نمود.2 روایتگرانی مانند حسن بن محبوب،3 احمد بن میثم،4 حسن بن علی وشأ و دیگران از او روایت کرده اند.5 ابوسلیمان از راویان مورد اعتماد بوده6 و کتاب الحدیث از آثار اوست.7

پی نوشت ها

[1] ـ رجال البرقی 32 رجال الطوسی 190.
[2] ــ جامع الرواة 1/304.
[3] ــ رجال النجاشی 1/369.
[4] ــ الفهرست (طوسی) 69.
[5] ــ جامع الرواة 1/304.
[6] ــ رجال ابن داود 144.
[7] ــ الذریعه 6/330.*

دیگر منابع: تنقیح المقال 1/410 مستدرکات علم رجال الحدیث 3/356 نضد الایضاح 130 هدایة المحدثین 199 طرائف المقال 1/457 قاموس الرجال 4/52 منهج المقال 135 اختیار معرفة الرجال 230 الوجیزه 44 ایضاح الاشتباه 179.

داود ـ خندقی (در عصر امام رضا(علیه السلام))

ابوسلیمان داود بن زربی خندقی بندار کوفی.

از اصحاب امام صادق و امام کاظم(علیهما السلام) بود1 و از آن دو بزرگوار2 و فردی به نام ابوایوب نحوی روایت کرده است.3 بنا بر روایت مشهوری که مفید از ابوسلیمان نقل کرده که وی بعد از شهادت امام کاظم(علیه السلام) خدمت امام رضا(علیه السلام)شرفیاب شده و اموال باقیمانده در نزد خویش را به امام تحویل داده، می توان استفاده کرد که وی از اصحاب امام رضا(علیه السلام) نیز بوده است. همو می نویسد: ابوسلیمان از جمله راویانی است که نصّ بر امامت امام رضا(علیه السلام) را از امام کاظم(علیه السلام)روایت کرده و از اصحاب برگزیده، موثق، فقیه و محدثی زاهد بوده است.4 کشّی نیز بنا بر روایتی، وی را از مریدان خاص امام صادق(علیه السلام)برشمرده و بر سلامت عقیده وی تأکید کرده، هرچند از ارتباط داود با دستگاه خلافت هارون الرشید (خلافت 170 ـ 193 هـ ) نیز پرده برداشته و او را از نزدیکان وی دانسته است.5 ابوسلیمان دارای شاگردانی نیز بوده که از وی حدیث شنیده و روایت کرده اند از آن جمله است: ابن ابی عمیر6 ضحاک بن اشعث7 حسن بن علی وشّاء و یونس بن عبدالرحمان.8 وی دارای تألیفاتی چون اصل9 و کتاب الحدیث می باشد.10

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 190 و 349.
[2] ــ رجال النجاشی 1/369 اختیار معرفة الرجال 313.
[3] ــ الکافی 1/310.
[4] ــ الارشاد 2/252 و 248.
[5] ــ اختیار معرفة الرجال 312 و 313.
[6] ــ الفهرست (طوسی) 68.
[7] ــ الارشاد 251.
[8] ــ جامع الرواة 1/303.
[9] ــ معالم العلماء 48.
[10] ــ الذریعه 6/329.*