دیگر منابع: خلاصة الاقوال 68 رجال ابن داود 144 اعیان الشیعه 6/370 منهج المقال 134 تنقیح المقال 1/409 نقد الرجال 128 معجم رجال الحدیث 7/101 التحریر الطاووسی 188 الوجیزه 44 مستدرکات علم رجال الحدیث 3/355.

داود ـ خوارزمی (م 239 هـ )

ابوالفضل داود بن رشید بن محمد خوارزمی بغدادی هاشمی.

در اصل از خوارزم و اهل خراسان بود که در بغداد زندگی می کرد.1 او جزء موالیان و هم پیمانان بنی هاشم به شمار می آمد و نزد حسن بن عمر رقّی، اسماعیل بن جعفر، اسماعیل بن عیاش، ولید بن مسلم و دیگران حدیث شنید و برای کسب احادیث به شهرهای جزیره و شام مسافرت کرد.2 ابن سعد، از علمای اهل سنت وی را یکی از راویان موثق و کثیرالحدیث و از شیوخ و بزرگان بغداد می داند.3 قرشی نام وی را در شمار دانشمندان حنفی ذکر کرده است.4 افرادی مانند ابوحاتم، ابوداود، ابوزرعه، مسلم، ابراهیم حربی و موسی بن هارون از او حدیث نقل کرده اند. وی در هفتم شعبان 239 از دنیا رفت،5 در حالی که حدود هشتاد سال از عمرش گذشته بود. کتاب النوادر فی الفقه اثر او می باشد.6

پی نوشت ها

[1] ـ الطبقات الکبری 7/349.
[2] ــ تاریخ الاسلام 17/155.
[3] ــ الطبقات الکبری 7/349.
[4] ــ الجواهر المضیئه 1/237.
[5] ــ سیر اعلام النبلاء 11/133.
[6] ــ هدیة العارفین 1/359.*

دیگر منابع: التاریخ الکبیر 3/244 البدایة و النهایه 10/318 تهذیب الکمال 8/388 الثقات 8/236 الانساب 2/408 خلاصة تهذیب تهذیب الکمالب 3/184 تهذیب تاریخ دمشق 5/202 کشف الظنون 2/1981 الجرح و التعدیل 3/412 حلیة الاولیاء 8/335 تاریخ جرجان 407 تاریخ بغداد 8/367 العبر 1/337 الوافی بالوفیات 13/470 تقریب التهذیب 1/231 تاریخ مدینة دمشق 17/135.

داود ـ دهقان (قرن سوم هجری)

ابوسلیمان داود بن یحیی بن بشیر کوفی دهقان.

از او تنها نجاشی نام برده و ضمن توثیق وی می نویسد: وی اهل کوفه بود و کتاب حدیث علی بن الحسین(علیهما السلام)را نوشته و زید بن محمد بن جعفر عامری آن را روایت کرده است.1 ابن ماکولا می گوید: داود بن یحیی بن محمد بن بشیر بن سلیم کوفی از ابوکریب (م 248 هـ ) روایت کرده و ابن عقده (م 333 هـ ) هم از او روایت می کند،2 بنابراین می توان داود را از رجال قرن سوم به شمار آورد.

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1/364.
[2] ــ الاکمال 1/296.*

دیگر منابع: رجال ابن داود 147 خلاصة الاقوال 69 جامع الرواة 310 قاموس الرجال 4/271 معجم رجال الحدیث 7/133 نقد الرجال 131 مستدرکات علم رجال الحدیث 3/370 تنقیح المقال 1/416 منهج المقال 137.

داود ـ رقّی (پس از 203 هـ )

ابوسلیمان داود بن کثیر بن أبی خلده رقّی جمال کوفی.

از موالی بنی أسد و از اصحاب امام صادق و امام کاظم(علیهما السلام)بود1 و از آن دو بزرگوار و امام رضا(علیه السلام)روایت کرده است.2 ابن بابویه نیز حدیثی را نقل کرده که دلالت دارد که رقّی امام باقر(علیه السلام)را نیز درک کرده و از آن حضرت روایت نموده است.3 ابوسلیمان افزون بر امامان معصوم، از محدثان دیگری همچون بشر بن ابی غیلان4 و ابوعبیده حذّاء حدیث آموخته و روایت کرده است.5 وی دارای شاگردان و راویانی نیز بوده که مشهورترین ایشان زکریا بن آدم، علی بن اسباط و حسن بن محبوب می باشند.6

درباره شخصیت رقّی، میان علما و رجال نویسان اختلاف است: برخی چون نجاشی، ابن غضائری و ابن داود وی را محدثی ضعیف، فاسدالمذهب و غیرموثق دانسته و مدعی شده اند که غالیان، او را از خود دانسته و از او روایت نقل کرده اند.7 در مقابل، بزرگانی چون شیخ طوسی، مفید، کشّی و دیگران بر وثاقت وی تأکید کرده اند.8 مفید نوشته است: رقّی از اصحاب خاص امام کاظم(علیه السلام)، فردی موثق، با ورع، عالم و فقیه و شیعه خاص امام بود و از کسانی است که نص بر امامت امام رضا(علیه السلام) را از امام کاظم(علیه السلام)نقل کرده است.9 کشّی نیز روایاتی را نقل کرده که امام صادق(علیه السلام)رقّی را ستوده و او را به منزله مقداد نسبت به رسول خدا دانسته است. همچنین بنابر حدیثی از امام رضا(علیه السلام)نقل شده که فرمود: هر کس دیدار با یاران امام عصر(علیه السلام) او را خوشحال می کند، به داود رقّی بنگرد.10 طبق روایتی که مجلسی از قرب الاسناد حمیری نقل می کند، گویا رقّی در زمان امام رضا(علیه السلام)مدتی در زندان حاکم وقت به سر برده و حضرت برای آزادی وی دعا فرموده اند.11 تاریخ دقیق وفات وی معلوم نیست، ولی به تصریح نجاشی وی اندکی پس از شهادت امام رضا(علیه السلام)به سال 203 هـ