کامجویی های آن دوران و توصیف هوس بازی های خودش است.6 مجموعه ای از اشعار که حاوی هفتاد ورقه است، اثر او می باشد.7 به نوشته سزگین، بخشی از سروده های وی در برلین موجود است.8 سرانجام وی بعد از سال 240 هـ 9 و در راه مکه بر اثر بیماری درگذشت.10

پی نوشت ها

[1] ـ الوافی بالوفیات 14/59.
[2] ــ معجم الادباء 11/122.
[3] ــ طبقات الشعراء (ابن معتز) 389.
[4] ــ معجم الادباء 11/122.
[5] ــ تاریخ التراث العربی 2/4/160.
[6] ــ الوافی بالوفیات 14/59 و 60.
[7] ــ الفهرست (الندیم) 191.
[8] ــ تاریخ التراث العربی 2/4/160.
[9] ــ فوات الوفیات 2/19.
[10] ــ معجم الادباء 11/125.*

دیگر منابع: الاغانی 23/57 الموشح 301 لغت نامه دهخدا 7/10323.

رافع ـ أشجعی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

رافع بن سلمة بن زیاد اشجعی غطفانی کوفی بصری.

اهل کوفه1 و از یاران و اصحاب امام باقر2 و امام صادق3(علیهما السلام)بود و از این بزرگواران روایت نمود.4 پدرش سلمه حشرج بن زیاد اشجعی و ثابت بنانی از دیگر کسانی هستند که از آنها بهره علمی برده است.5 همچنین راویانی مانند بکیربن سالم،6 زید بن حبان و علی بن حکم مروزی از جمله شاگردان وی به حساب می آیند.7 ایشان از راویان مورد اعتماد و از خاندانی مورد اطمینان و چهره ای سرشناس بود.8 کتاب الحدیث از آثار اوست.9

پی نوشت ها

[1] ـ الثقات 8/241. 2 ـ مستدرکات علم رجال الحدیث 3/382. 3 ـ رجال الطوسی 194.
[4] ــ رجال النجاشی 1/385.
[5] ــ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 3/230.
[6] ــ رجال النجاشی 1/385.
[7] ــ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 3/230.
[8] ــ رجال النجاشی 1/385.
[9] ــ الذریعه 6/331.*

دیگر منابع: تنقیح المقال 1/422 منهج المقال 138 خلاصة الاقوال 73 معجم رجال الحدیث 7/157 معجم الموحد 1/308 قاموس الرجال 4/97 هدایة المحدثین 60 اعیان الشیعه 6/448 التاریخ الکبیر 3/305 تقریب التهذیب 1/241 جامع الرواة 1/315 رجال ابن داود 149 الوجیزه 45.

رافع ـ غنوی (زنده در 299 هـ )

ابوسعد رافع بن نوح بن ادریس غنوی.

آنچه پیداست وی نویسنده نبود، بلکه دیوان شعری در حدود 150 بیت را که منسوب به امام سجاد(علیه السلام) بوده، در سال 299 هـ جمع آوری کرده که شیخ بهایی آن را در کشکول خود آورده است. به گفته آقابزرگ تهرانی، هم در اصل این انتساب و هم در تاریخ کتابت آن تردید وجود دارد.1

پی نوشت ها

[1] ـ الذریعه 9/431.*

ربعی ـ هذلی (در عصر امام کاظم(علیه السلام))

ابونعیم ربعی بن عبدالله بن جارود هذلی عبدی بصری.

اهل بصره، راوی امام صادق و امام کاظم(علیهما السلام) و فردی موثق بود.1 حماد بن عثمان، خلف بن حماد، علی بن اسماعیل میثمی و صفوان بن یحیی از او روایت دارند.2 ابونعیم با فضیل بن یسار بسیار همراه بود و از او احادیث زیادی فرا گرفت. او راوی حدیثی مشهور به «حدیث الابل» است که در آن، پدر فرزدق با شخص دیگری بر سر موضوعی به کشتن صد شتر شرط بندی کردند و چون مردم خواستند از گوشت آنها بخورند، امیر مؤمنان علی(علیه السلام) حاضر شد و فرمود: از آن گوشت ها نخورید، زیرا به نام خدا قربانی نشده و حرام است. نجاشی ضمن نقل این داستان، کتابی به ربعی نسبت داده و می گوید که عده ای از جمله حماد بن عیسی آن را روایت کرده اند.3 گویا این همان کتاب اصل است که شیخ طوسی از آن خبر داده و طریق خود را به آن ذکر می کند.4 نجاشی همچنین می گوید که حسین بن حسن بن بابویه در فهرست خود، کتاب الراهب و الراهبه را به ربعی نسبت داده است.5 ابن حجر این شخصیت را راستگو می داند.6 درباره روایت با واسطه ربعی از امام چهارم و پنجم،7 رجالیون متأخر مطالبی بیان کرده اند.8

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1/381.
[2] ــ جامع الرواة 1/315.
[3] ــ رجال النجاشی 1/382.
[4] ــ الفهرست (طوسی) 70.
[5] ــ رجال النجاشی 1/381.
[6] ــ تقریب التهذیب 1/293.
[7] ــ الکافی 1/32 و 2/2.
[8] ــ تنقیح المقال 1/423.*

دیگر منابع: رجال ابن داود 151 خلاصة الاقوال 171 منهج المقال 138 ایضاح الاشتباه 185 جامع الرواة 1/315 نضد الایضاح 1/136 رجال البرقی 40 اختیار معرفة الرجال 362 معالم العلماء 50 الذریعه 6/331.