ربیعه ـ رقّی (م 198 هـ )

ابوثابت ربیعة بن ثابت بن لجأ بن عیزار بن لجأ رقّی اسدی غاوی انصاری.

از موالی سلیم و از طایفه بنی جذیمه به شمار می رفت.1 اهل رقّه،2 از شهرهای ساحلی فرات بود3 و در همان جا به دنیا آمد و رشد و نمو یافت.4 مدتی در بغداد5 و زمانی نیز در رقّه سکونت داشت.6 وی شاعری نابینا7 و غزل سرایی معروف8 و از شعرای دولت بنی عباس و معاصر مهدی عباسی (خلافت 158 ـ 169 هـ ) بود و در مدح او قصیده هایی نیز سروده است.9 بنابر نقلی، از خواص دربار هارون الرشید (خلافت 170 ـ 193 هـ ) محسوب می شد و با او مأنوس بود.10 وی سرانجام به سال 198 هـ 11 در رقّه درگذشت.12 ابوالفرج اشعار ایشان را بسیار دانسته و آن را ستوده است.13 او دارای دیوان شعری بوده14 که به گفته الندیم، صد ورق داشته است.15

پی نوشت ها

[1] ـ خزانة الادب 3/55.
[2] ــ الوافی بالوفیات 14/95.
[3] ــ الاغانی 16/254.
[4] ــ همان.
[5] ــ تاریخ التراث العربی 4 / 2 / 109.
[6] ــ الاغانی 16/254.
[7] ــ الوافی بالوفیات 14/95.
[8] ــ طبقات الشعراء (ابن معتز) 159.
[9] ــ معجم الادباء 11/134.
[10] ــ الاعلام 3/16.
[11] ــ معجم الادباء 11/136.
[12] ــ لغت نامه دهخدا 7/10486.
[13] ــ الاغانی 16/254.
[14] ــ تاریخ التراث العربی 4 / 2 / 109.
[15] ــ الفهرست (الندیم) 184.*

دیگر منابع: دائرة المعارف الشیعیة العامه 10/36 نکت الهمیان 151.

ربیعة بن سمیع (در عصر امام علی(علیه السلام))

ربیعة بن سمیع یکی از اصحاب امیرمؤمنان علی(علیه السلام) بود و از آن بزرگوار روایت نقل می کرد. افرادی چون نوه اش مقرّن از او روایت نقل کرده اند.1 او از راویان سلف و از صلحا و جزء اولین گروهی است که در اسلام کتاب تألیف نمودند.2 برخی گفته اند که وی از راویان شیعه و مورد اعتماد محسوب می شد و از طرف حضرت علی(علیه السلام)مأمور جمع آوری زکات بود.3 در موضوع زکات چهارپایان کتابی نوشته است.4

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1/67.
[2] ــ معجم رجال الحدیث 7/187.
[3] ــ تنقیح المقال 1/428.
[4] ــ رجال النجاشی 1/67.*

دیگر منابع: اعیان الشیعه 6/462 معجم رجال الحدیث 7/178 دائرة المعارف الشیعیة العامه 10/38 قاموس الرجال 4/118 ایضاح الاشتباه 184 الجامع فی الرجال 1/770 المعجم الموحد 1/313 نضد الایضاح 138 الذریعه 12/42.

رزیق ـ خلقانی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

ابوالعباس رزیق (زریق) بن زبیر بن ابی الزرقاء خلقانی.

خلقانی منسوب به کسی است که اشیای کهنه و مستعمل اعم از پارچه و غیره را خرید و فروش می کند.1 ابوالعباس از اصحاب و یاران امام صادق(علیه السلام)بود2 و از آن امام روایت نموده است.3 الندیم وی را از بزرگان شیعه و از جمله کسانی که فقه را از ائمه(علیهم السلام)روایت کرده اند، دانسته است.4 روایتگرانی همچون قاسم بن اسماعیل،5 محمد بن خالد طیالسی،6 جعفر بن بشیر و ابوعبدالله برقی از او روایت کرده اند.7 کتاب الحدیث از آثار اوست.8

پی نوشت ها

[1] ـ تنقیح المقال 1/429.
[2] ــ رجال الطوسی 194.
[3] ــ رجال النجاشی 1/383. 4 ـ الفهرست (الندیم) 275. 5 ـ الفهرست(طوسی) 74. 6 ـ رجال النجاشی 1/383.
[7] ــ الجامع فی الرجال 1/774.
[8] ــ الذریعه 6/331.*

دیگر منابع: قاموس الرجال 4/125 اعیان الشیعه 6/471 معجم رجال الحدیث 7/185 مستدرکات علم رجال الحدیث 3/427 نقد الرجال 134 منهج المقال 139 مجمع الرجال 3/13 دائرة المعارف الشیعیة العامه 10/63 رجال ابن داود 151.

رزین ـ خزاعی (زنده در قرن سوم هجری)

رزین بن علی بن رزین خزاعی.

از شاعران آل رزین بن سلیمان و برادر دعبل بن علی خزاعی شاعر معروف عصر امام رضا(علیه السلام) است و در زمان خلافت مأمون (198 ـ 218 هـ ) می زیست.1 ابوالفرج مسافرت وی و برادرش دعبل به حج و سپس به مصر را نقل کرده و ابیاتی از اشعار وی را آورده است.2 او با شاعران بزرگی چون ابونواس، ابوشیص و مسلم بن ولید انصاری دوستی داشت و در مجالس ایشان شرکت می کرد. فردی به نام حسن بن سعد از وی مطالبی را نقل کرده است.3 به گفته الندیم، مجموع اشعار رزین پنجاه برگ بوده است.4 تاریخ دقیق درگذشت وی مشخص نیست، ولی با توجه به زمان مرگ برادرش دعبل (246 هـ ) باید او را از شاعران قرن سوم دانست.