شاعران دولت سلجوقیان دانسته اند،7 اما به نظر می رسد که با توجه به معاصر بودن وی با ابوسلیک گرگانی و حنظله بادغیسی که قولی قوی است، وی از شاعران قرن سوم بوده است. از وی دیوان شعری بر جای مانده که به دیوان رفیع مرزبان معروف است.8

پی نوشت ها

[1] ـ مجمع الفصحاء 1168.
[2] ــ لباب الالباب 530.
[3] ــ الذریعه 9/380. 4 ـ لغت نامه دهخدا 6/8099 و 7/10732.
[5] ــ فرهنگ سخنوران 235. 6 ـ تاریخ نظم و نثر در ایران 1/89. 7 ـ الذریعه 9/380. 8 ـ همان.*

دیگر منابع: فارس نامه (ناصری) 2/1179 قاموس الاعلام 3/229 هفت اقلیم 1/201.

رفیع ـ عبدی (م قرن سوم هجری)

ابوغسان رفیع بن سلمة بن مسلم بن رفیع عبدی، معروف به دماذ.

از اصحاب و شاگردان خاص ابوعبیده معمر بن مثنی (م 210 هـ ) بود.1 او کاتب ابوعبیده و از موثق ترین مردم نزد او بود2 و انساب و اخبار را از او آموخت.3 صفدی او را شاعری هجوگو و بدزبان توصیف کرده است.4 دماذ از هیثم بن عدی روایت کرده و کسانی مانند کُرانی، هاشم بن محمد خزاعی، حسن بن علیل غنری،5 ابوعثمان مازنی6 و ابوبکر یموت بن مزرع عبدی از او بهره برده اند.7 زمان مرگ وی مشخص نیست، ولی با توجه به درگذشت استادش عبدی، از رجال قرن سوم به شمار می رود. مسعودی او را مؤلف کتابی در زمینه تاریخ دانسته است.8

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 60.
[2] ــ طبقات النحویین و اللغویین 181.
[3] ــ الفهرست (الندیم) 60.
[4] ــ الوافی بالوفیات 14/139.
[5] ــ الاغانی 1/153، 8/229 و 14/72.
[6] ــ طبقات النحویین و اللغویین 181.
[7] ــ الانساب 4/139.
[8] ــ مروج الذهب 1/13.*

دیگر منابع: العقد الفرید 2/448 تصحیفات المحدثین 421 الغارات 2/654 الامالی (قالی) 3/17 بغیة الوعاة 1/568.

رقیعه یحیی ـ قرطبی رُقیم ـ بجلی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

رُقیم بن الیاس بن عمرو بجلی کوفی.

از راویان شیعه1 و از اصحاب و یاران امام صادق(علیه السلام)2 بوده و از آن امام روایت نموده است. علی بن حسن طاطری از جمله کسانی است که از وی روایت کرده است. رُقیم در شمار راویان مورد اعتماد بود.3 کتاب الحدیث از آثار اوست.4

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1/384.
[2] ــ مستدرکات علم رجال الحدیث 3/406.
[3] ــ رجال النجاشی 1/384.
[4] ــ الذریعه 6/332.*

دیگر منابع: المعجم الموحد 1/317 رجال ابن داود 154 الجامع فی الرجال 1/780 مجمع الرجال 3/18 خلاصة الاقوال 73 نقد الرجال 135 قاموس الرجال 4/139 تنقیح المقال 1/434 منهج المقال 140 اعیان الشیعه 7/34 جامع الرواة 1/322 دائرة المعارف الشیعیة العامه 10/98.

روح ـ بصری (زنده در اوایل قرن سوم هجری)

ابوهمام روح بن عبدالاعلی بصری مؤدب.

در بصره می زیست و از شاعران اوایل قرن سوم به شمار می رفت.1 ابوهمام علاوه بر شاعری، به فرزندان مسلمین علوم عربیت تعلیم می داد و چون خط و زبان فارسی، کتاب مزدک و عهد اردشیر را به فرزندان مجوس تعلیم می داد، به شعوبی گری و غیرمسلمان بودن متهم بود.2 او اشعار بسیاری داشت و در استخراج معمّا ماهر بود.3 از او پنجاه برگ شعر بر جای مانده است.4

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ التراث العربی 2/4/81.
[2] ــ الوافی بالوفیات 14/152.
[3] ــ الحیوان 3/256.
[4] ــ الفهرست (الندیم) 188.*

دیگر منابع: لغت نامه دهخدا 1/795 و 8/10851.

روح ـ قیسی (م 205 هـ )

ابومحمد روح بن عبادة بن علاء بن حسان قیسی بصری.

از قبیله بنی قیس بن ثعلبه و اهل بصره بود که به بغداد رفت و مدتی در آن شهر به نقل حدیث پرداخت. از افرادی مانند اسامه مدنی، سفیان ثوری و حماد بن سلمه روایت نقل کرد و بزرگانی مثل احمد بن محمد بن حنبل و محمد بن مرزوق بصری از او روایت نقل کردند. او از جمله محدثانی بود که در طلب حدیث و نوشتن و نقل آن تلاش بسیار داشت و احادیث زیادی را نقل کرد.1 برخی از رجال نویسان اهل سنت او را محدثی ثقه و مورد اعتماد و صدوق دانسته اند2 و برخی دیگر او را در این زمینه قوی ندانسته اند.3 او فردی بزرگوار و بخشنده بود و افرادی