پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 85.
[2] ــ طبقات المفسرین (داوودی) 1/251.
[3] ــ الفهرست (الندیم) 85.
[4] ــ تاریخ بغداد 10/170.
[5] ــ الانساب 4/452.
[6] ــ الفهرست (الندیم) 85.
[7] ــ البدایة و النهایه 11/56.
[8] ــ عیون الاخبار 4/13، مقدمه.
[9] ــ تاریخ بغداد 10/170.
[10] ــ وفیات الاعیان 3/43.
[11] ــ الفهرست (الندیم) 85.
[12] ــ تاریخ بغداد 10/170.
[13] ــ وفیات الاعیان 3/42.
[14] ــ سیر اعلام النبلاء 13/296.
[15] ــ عیون الاخبار 4/16، مقدمه.
[16] ــ میزان الاعتدال 2/503.
[17] ــ دائرة المعارف بزرگ اسلامی 4/449.
[18] ــ سیر اعلام النبلاء 13/301.
[19] ــ تاریخ بغداد 10/170 ـ 171.
[20] ــ المنتظم 12/277.
[21] ــ عیون الاخبار 4/16، مقدمه.
[22] ــ الفهرست (الندیم) 85.
[23] ــ تاریخ الاسلام 20/382.
[24] ــ عیون الاخبار 4/22، 32 و 35، مقدمه.
[25] ــ کشف الظنون 2/1464.
[26] ــ هدیة العارفین 1/441.
[27] ــ المستدرک علی معجم المؤلفین 439.
[28] ــ وفیات الاعیان 3/43.
[29] ــ تاریخ ابن خلدون 1/763.
[30] ــ المعارف 2.
[31] ــ عیون الاخبار 4/36، مقدمه.*

دیگر منابع: ریحانة الادب 8/152 تذکرة الحفاظ 2/632 العبر 1/397 شذرات الذهب 2/169 النجوم الزاهره 3/75 بغیة الوعاة 2/63 تاریخ الادب العربی (بروکلمان) 2/221 نزهة الالباء 209 مرآة الجنان 2/142 البلغه فی تراجم أئمة النحو و اللغه 127 مراتب النحویین 85 لسان المیزان 3/357 انباه الرواة 2/143.

عبدالله ـ رازی (م 240 هـ )

ابوعمیثل عبدالله بن خلید رازی.

عمیثل نامی برای اسبان است و جدش سعد از موالی عباس بن عبدالمطلب بود. گویا اصل وی از ری بود که در بادیه پرورش یافت و به زبان فصیح عرب مسلط شد، از این رو اغلب به او نسبت اعرابی داده اند.1 ابوعمیثل فردی شاعر، لغت شناس و کاتب دربار طاهریان بود2 و بر قصیده بابیه ابوتمّام طایی که در ستایش عبدالله بن طاهر است، خرده گرفته، هر چند ابوتمّام هم او را به نفهمی اشعار خود متهم کرده است.3 او نخست به خدمت طاهر بن حسین (حکومت 205 ـ 207 هـ ) در آمد و از جانب او مورد احترام واقع شد،4 سپس در خدمت پسرش عبدالله (حکومت 213 ـ 230 هـ ) بود و به تربیت فرزندان وی همت گماشت. از او آثاری مانند کتاب ما اتفق لفظه و اختلف معناه، کتاب التشابه، کتاب الابیات السائره، کتاب معانی الشعر5 و دیوان الشعر بر جای ماند.6 ابوعمیثل برخی اشعار ابوالخنساء را روایت کرده7 و اصمعی هم شماری از شعرهای ابوعمیثل را گرد آورده است.8 سرانجام وی در سال 240 و یا به نقلی 246 هـ درگذشت.9

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 54.
[2] ــ تاریخ الاسلام 17/215.
[3] ــ الفهرست (الندیم) 54.
[4] ــ طبقات الشعراء (ابن معتز) 287.
[5] ــ الفهرست (الندیم) 54.
[6] ــ هدیة العارفین 1/441.
[7] ــ طبقات الشعراء (ابن معتز) 136.
[8] ــ مجالس العلماء 262.
[9] ــ کشف الظنون 1/408.*

دیگر منابع: الوافی بالوفیات 17/160 وفیات الاعیان 3/89 تاریخ التراث العربی 8/1/337 سمط اللآلی 1/308 الاعلام 4/85 معجم المؤلفین 6/52 البدایة و النهایه 10/322 اخبار ابی تمّام 223 الاغانی 16/395 التیار الاسلامی 425 مرآة الجِنان 2/97.

عبدالله ـ رسی (زنده در نیمه دوم قرن سوم هجری)

ابومحمد (ابوالقاسم) عبدالله بن حسین بن قاسم رَسّی حسنی.

از نسل امام حسن مجتبی(علیه السلام) و مادرش فاطمه، دختر حسن بن محمد از نوادگان امام علی(علیه السلام) بود.1 رسّی مانند پدرش و برادرش یحیی فردی دانشمند،2 دارای سیزده فرزند3 و همنشین با زعفران (م قرن چهارم هجری) بود و مذهب زیدی داشت. بعضی اعتقاد دارند که وی تا قرن چهارم زنده بود و کتاب الناسخ و المنسوخ او در ردیف تألیفات زیدیه آورده شده است.4 تاریخ درگذشت او در دست نیست، اما از آنجا که برادرش الهادی الی الحق در سال 245 هـ در مدینه متولد شد و در سال 298 هـ وفات یافت،5 می توان دریافت که ابومحمد هم در حدود همین سال ها می زیسته است و از این که فرزندان بسیاری در حجاز باقی گذاشت،6 می توان دریافت که او در حجاز سکونت داشته است.

پی نوشت ها

[1] ـ الشجرة المبارکه 24.
[2] ــ دائرة المعارف الشیعیة العامه 12/295.
[3] ــ الفخری فی انساب الطالبیین 110.
[4] ــ مؤلفات الزیدیه 3/89.
[5] ــ الذریعه 3/345.
[6] ــ عمدة الطالب 179.*

دیگر منابع: لباب الانساب 2/581 تهذیب الانساب 65 معجم المؤلفین 6/48 تاریخ الادب العربی (بروکلمان) 4/14.

عبدالله ـ زبیری (قرن سوم هجری)

ابومحمد عبدالله بن هارون زبیری.

به گفته نجاشی، از میان خاندان زبیر صحابی معروف، سه نفر امامی مذهب بوده و درباره امامت کتاب نوشته اند که از جمله آنان ابومحمد زبیری بود. وی کتابی در موضوع امامت برای مامون عباسی