شعبده بازی پرداخت و آن را ترویج کرد. عبید بن شریّه از حکما و خطبای جاهلی (م حدود 67 هـ ) و از راویان عبید کیّس و پسرش زید بود. نمری دارای آثار و تألیفاتی بوده که عبارت اند از: الشعبده بلع السیف و القضیب و الحصی و السبح و اکل الصابون و الزجاج و الحیلة فی ذلک و المخرقه.1 با توجه به روایت عبید بن شریّه از وی، باید عبید کیّس در قرن اول درگذشته باشد.

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 102 و 372.*

عبید ـ هاشمی (زنده در قرن دوم هجری)

عبید بن عبدالرحمان بن کثیر هاشمی.

پدرش از اصحاب امام صادق(علیه السلام) بود .1 وی دارای کتابی بوده است.2

پی نوشت ها

[1] ـ رجال البرقی 19.
[2] ــ معالم العلماء 82.*

دیگر منابع: معجم رجال الحدیث 11 / 55.

عتیبه ـ بیّاع القصب (در عصر امام صادق(علیه السلام))

عتیبة بن میمون بیّاع القصب کوفی بجلی.

از موالی قبیله بجیله1 و از اصحاب امام صادق(علیه السلام) بود2 و از آن حضرت3 و علی بن ابی حمزه بطاینی4 نقل حدیث نموده است. محدثانی همچون علی بن نعمان،5 قاسم بن اسماعیل،6 عبدالله بن مغیره، احمد بن محمد بن ابی نصر7 و دیگران از وی روایت نموده اند. رجالیون او را با اوصافی چون عین (بزرگوار) و ثقه ستوده اند.8 برخی عتبة بن عبدالرحمان را با وی متحد دانسته اند.9 او دارای کتابی بوده10 که از آن در برخی از منابع به کتاب الحدیث یاد شده است.11

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 2/159.
[2] ــ رجال الطوسی 262.
[3] ــ رجال النجاشی 2/159.
[4] ــ اختیار معرفة الرجال 444.
[5] ــ رجال النجاشی 2/159.
[6] ــ الفهرست (طوسی) 122.
[7] ــ جامع الرواة 1/532.
[8] ــ رجال النجاشی 2/159 خلاصة الاقوال 131 و 218.
[9] ــ مجمع الرجال 4/128 قاموس الرجال 7/106.
[10] ــ الفهرست (طوسی) 122.
[11] ــ الذریعه 6/347.*

دیگر منابع: رجال ابن داود 232 معالم العلماء 89 نقد الرجال 218 المعجم الموحد90 تنقیح المقال 2/244 منهج المقال 219.

عثمان ـ اخمیمی (م 298 هـ )

ابوحری عثمان بن سوید اخمیمی مصری.

اهل اخمیم، از روستاهای مصر و معاصر با ابنوحشیه بود و با او مکاتبات و مناظراتی داشت. اخمیمی را از پیش گامان و دانشمندان در علم شیمی به شمار آورده اند. آثار او عبارت اند از: الکبریت الاحمر الابانه التصحیحات صرف التوهم عن ذی النون المصری التعلیقات آلات القدماء الحل و العقد التدبیر التصعید و التقطیر الجحیم الاعظم و مناظرات العلماء و مفاوضاتهم.1 مرگ وی را به سال 298 هـ نوشته اند.2

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 424.
[2] ــ هدیة العارفین 1/651.*

دیگر منابع: لغت نامه دهخدا 1/1299 تاریخ التراث العربی 4/88 معجم المؤلفین 6/256.

عثمان ـ دارمی (200 ـ 280 هـ )

ابوسعید عثمان بن سعید بن خالد دارمی تمیمی سجستانی سجزی.

در سال 200 هـ1 در شهر هرات زاده شد و رشد یافت و در پی تحصیل برآمد.2 رجال نویسان اهل سنت او را آشنا به احکام، توانا در مناظره، مورد قبول مردم عصر خویش،3 محدثی ثقه و متکلم معرفی کرده و گفته اند: برای کسب حدیث و معارف دینی به مناطق زیادی سفر کرد.4 ادبیات را نزد ابن اعرابی، و فقه را نزد ابویعقوب بویطی فرا گرفت. از احمد بن حنبل، علی مدینی، اسحاق بن راهویه و یحیی بن معین حدیث آموخت. احمد بن محمد حیری، مؤمل بن حسن ماسرجسی، احمد بن محمد ازهری، عنبری و محمد بن اسحاق هروی از او روایت کرده اند.5 وی بر این باور بود که اگر کسی احادیث شعبه، سفیان، مالک و حماد بن زید را روایت نکند، در علم حدیث شکست خورده است به این معنا که در واقع آن فرد محدثی حافظ و برجسته نخواهد بود. دارمی در سال 280 هـ از دنیا رفت. آثار او عبارت اند از: المسند الکبیر الرد علی الجهمیه و کتاب فی الرد علی بشر المریسی فیما ابتدعه من التأویل لمذهب الجهمیه.6

پی نوشت ها

[1] ـ تذکرة الحفاظ 2/622.
[2] ــ الثقات 8/255.
[3] ــ سیر اعلام النبلاء