عدلی (زنده در قرن سوم هجری)

الندیم شخصی با این لقب را در ذیل کسانی که درباره بازی شطرنج کتاب تألیف کرده اند، آورده و می گوید: عدلی در حضور متوکل عباسی (خلافت 232 ـ 247 هـ ) با کسانی همانند رازی شطرنج بازی می کرد. النرد و اسبابها و اللعب بها و کتاب الشطرنج تألیف اوست. کتاب اخیر اولین تألیف در باب شطرنج به شمار می رود.1 از اینکه عدلی به همراه تنی چند در مجلس خلیفه به شطرنج بازی می پرداخته، نشان می دهد که وی با دربار مرتبط و مورد توجه دستگاه خلافت بوده و همچنین به دست می آید که او در نیمه نخست قرن سوم و در سامرا می زیسته است.

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 172 و 173.*

دیگر منابع: معجم المؤلفین 6/273.

عدیاء ـ مصری (قرن سوم هجری)

عدیاء مصری حنفی.

الندیم به نقل از کتاب الورقه محمد بن داود بن جراح (م 296 هـ ) از شاعری به نام عدیاء حنفی مصری نام می برد که مجموعه اشعار او پنجاه ورقه بوده است.1 بیش از این اطلاعی از او به دست نیامد، ولی در قرن سوم یا پیش از آن می زیسته است.

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست 189. *

عدی ـ عاملی (زنده در اواخر قرن اول هجری)

ابوداود عدی بن زید بن مالک بن عدی بن الرقاع بن عصر عاملی، معروف به عدی بن الرقاع.

از بنی عامله بود1 و در فلسطین به دنیا آمد.2 برخی از مورخان آورده اند که او اهل دمشق بوده3 و در همان جا می زیست و یکی از شاعران بزرگ و مداحان خاندان بنی امیه به ویژه عبدالملک بن مروان (حکومت 65 ـ 86 هـ ) و پسرش ولید (حکومت 86 ـ 96 هـ )4 و پس از آن عمر بن ولید بود5 و نزد آنان مقام داشت، زنده های آنان را می ستود و برای مردگان آنها دعا و مرثیه می خواند.6 برخی وی را جزو طبقه سوم شعرای اسلامی،7 برخی طبقه چهارم8 و بعضی جزو طبقه هفتم به شمار آورده اند.9 او معاصر شاعر بزرگ جریر بود و همدیگر را هجو می کردند.10 او دختری شاعره به نام سلمی داشت.11 وی در دمشق درگذشت.12 دارای دیوان شعر است13 که ابوسعید سکری اشعار آن را جمع آوری کرده است.14

پی نوشت ها

[1] ـ الاغانی 9/308.
[2] ــ تاریخ التراث العربی 3 / 2 / 13.
[3] ــ الاعلام 4/221.
[4] ــ الاغانی 9/307.
[5] ــ تاریخ التراث العربی 3 / 2 / 13.
[6] ــ الاغانی 9/309.
[7] ــ همان 9/307.
[8] ــ طبقات الشعراء (جمحی) 30.
[9] ــ همان 142.
[10] ــ معجم الشعراء 78.
[11] ــ تاریخ التراث العربی 3 / 2 / 13.
[12] ــ الاعلام 4/221.
[13] ــ الفهرست (الندیم) 178.
[14] ــ تاریخ التراث العربی 3 / 2 / 13.*

دیگر منابع: سمط اللآلی 1/309 تاریخ مدینة دمشق 40/126 الاکمال 4/86 جمهرة انساب العرب 420 سیر اعلام النبلاء 5/110 الشعر و الشعراء 415 لغت نامه دهخدا 9/13913 اللباب فی تهذیب الانساب 2/307 مختصر تاریخ دمشق 16/323 معجم المؤلفین 6/276 وفیات الاعیان 2/426 تاریخ الطبری 6/151 خزانة الادب 1/10 الموشح 248 .

عراف ـ مصری (قرن سوم هجری)

عراف بن عبدالله مصری.

الندیم به نقل از کتاب الورقه محمد بن داود بن جراح (م 296 هـ )، وی را شاعر و دارای سی ورقه شعر دانسته است.1 هیچ اطلاع دیگری از او به دست نیامد، ولی با توجه به احتمال تصحیف در نگارش و نسخه برداری به ویژه اینکه در نسخه دیگر الفهرست الندیم نام او فرات آمده است،2 این احتمال وجود دارد که او فرات بن ابی عبدالرحمان عبدالله بصری ابومحمد قزاز باشد که از سعید بن جبیر (م 95 هـ ) روایت کرده است.3 با توجه به یاد کردن محمد بن داود از او، به دست می آید که عراف مصری در قرن سوم یا پیش از آن می زیسته است.

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست 189.
[2] ــ همان، پاورقی.
[3] ــ التاریخ الکبیر 7/129 تاریخ مدینة دمشق 30/244.*

عرّام ـ سلمی (م حدود 275 هـ )

عرام بن اصبغ سلمی.

از طایفه ابن سلیم و از اعراب بادیه نشین و فردی جغرافی دان بود.