امامی مذهب بود.6 وی دارای کتاب الحدیث می باشد که در برخی منابع ذکر شده است.7

پی نوشت ها

[1] ـ رجال البرقی 25 رجال الطوسی 245.
[2] ــ معجم رجال الحدیث 11/174.
[3] ــ تنقیح المقال 2/257.
[4] ــ معجم رجال الحدیث 11/174.
[5] ــ خلاصة الاقوال 123.
[6] ــ الفهرست (طوسی) 113 رجال النجاشی 2/153
[7] ــ الذریعه 6/348.*

دیگر منابع: قاموس الرجال 7/329 منهج المقال 222 هدایة المحدثین 113 مجمع الرجال 4/148 طرائف المقال 1/527 الوجیزه 68 دائرة المعارف الشیعیة العامه 13/75.

علی ـ ابن ابی راشد

علی ـ ابن ابی راشد (م قرن سوم هجری)

علی بن ابی راشد.

از محدثان شیعه و شاگرد ابراهیم بن سندی و استاد احمد برقی1 و سهل بن زیاد بود.2 آن گونه که از برخی منابع برمی آید، وی وکالت امام جواد(علیه السلام) و اموالی از آن حضرت را داشته که پس از آن به امام هادی(علیه السلام) تحویل می دهد.3 نجاشی او را صاحب کتابی کوچک دانسته که یحیی بن زکریا لؤلؤی آن را روایت کرده4 و آقا بزرگ تهرانی تألیف ایشان را کتاب الحدیث نامیده است.5

علامه مامقانی احتمال داده که وی با ابوعلی بن راشد که از وکیلان امام عصر(علیه السلام)بوده، متحد باشد و روایت یحیی بن زکریا لؤلؤی از ابوعلی را که هم ردیف و معاصر او بوده را تأیید بر این مطلب گرفته است.6 از قراین هم برمی آید که چنین باشد. از آنجا که وی استاد احمد برقی (م 280 هـ ) بوده، او را از رجال قرن سوم می شماریم.

پی نوشت ها

[1] ـ الکافی 5/109.
[2] ــ جامع الرواة 1/22.
[3] ــ فقه القرآن 1/262.
[4] ــ رجال النجاشی 2/99.
[5] ــ الذریعه 6/348.
[6] ــ تنقیح المقال 2/263. برای آگاهی از ابوعلی بن راشد، ر.ک: مدخل: حسن ـ طفاوی.*

علی ـ ابن ابی رافع (در عصر امام علی(علیه السلام))

علی بن ابراهیم، مشهور به ابن ابی رافع.

فرزند ابراهیم(اسلم) ابورافع یکی از موالی و خادمان پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) بود.1 مادرش سلمی نیز افتخار خدمتگزاری رسول خدا(صلی الله علیه وآله)را داشت.2 ابن ابی رافع از امام علی(علیه السلام)روایت نقل کرده است،3 چنان که سعید بن مسیب نیز از وی روایت کرده است.4 ابن ابی رافع را تابعی، فقیه، حافظ و یکی از شیعیان ثقه، عادل، کاتب5 و خزانه دار امام علی(علیه السلام) معرفی کرده اند. به هر حال یکی از اصحاب آن امام همام بوده و در جنگ ها در رکاب آن بزرگوار شرکت کرده است. کتاب الفقه از اوست که ابواب مختلف فقه از قبیل صلاة، طهارت و... را در بر دارد.6

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1 / 61.
[2] ــ الطبقات الکبری 8 / 227.
[3] ــ رجال النجاشی 1 / 67.
[4] ــ جامع الرواة 1 / 551.
[5] ــ رجال النجاشی 1/65 رجال ابن داود 236.
[6] ــ نتقیح المقال 2 / 263.*

دیگر منابع: خلاصة الاقوال / 102 نقد الرجال / 225 معجم رجال الحدیث 11 / 233 فرهنگ زندگی نامه ها / 229 الوجیزه 69 اعیان الشیعه 2 / 258 منهج المقال 224 قاموس الرجال 6/352 الذریعه 16/279.

علی ـ ابن اشعث (قرن سوم هجری)

علی بن محمد بن اشعث.

از شرح حال وی آگاهی چندانی نداریم. شناسه او هم در منابع، متفاوت آمده است. ثقة الاسلام کلینی وی را علی بن محمد اشعث خوانده،1 ولی شیخ طوسی علی بن محمد بن اشعث را در شمار کسانی که از امامان(علیهم السلام)روایتی ندارند، آورده است2 و در کتاب الفهرست، وی را دارای مجموعه روایاتی می داند که حمید بن زیاد دهقان (م310 هـ ) آن را روایت کرده است.3 به هر حال علی بن اشعث از دانشمندان شیعه و گویا برادر ابوعلی محمد بن محمد بن اشعث کندی کوفی4 است که از علی بن ابراهیم حضرمی روایت کرده5 و به جز حمید بن زیاد، سلمة بن خطاب هم از راویان اوست.6 به اعتبار روایت حمید از او، می توان وی را از نویسندگان قرن سوم به شمار آورد.

پی نوشت ها

[1] ـ الکافی 4/316. 2 ـ رجال الطوسی 6214. 3 ـ الفهرست 406. 4 ـ رجال النجاشی 2/295. 5 ـ تهذیب الاحکام 6/109. 6 ـ معانی الاخبار 158.*

دیگر منابع: معالم العلماء 67 جامع الرواة 1/596 تنقیح المقال 2/303 قاموس الرجال 7/43 مجمع الرجال 4/215 معجم رجال الحدیث 13/136 و 139.

علی ـ ابن رومی (22
[1] ـ 283 هـ )

ابوالحسن علی بن عباس بن جریج (جورجیس/ جورجیوس) بغدادی، مشهور به ابن رومی.

جدش از موالی خاندان عباسی، و خود او را وابسته عبدالله بن