خداوند خویش فردی مثل عمار را طلب کردم و خدا او را به من هدیه کرد.11 تنها اثر وی کتاب الحدیث بوده12 که به گفته ابن شهرآشوب کتابی بزرگ و مورد اعتماد است.13

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 345.
[2] ــ رجال النجاشی 2/137.
[3] ــ رجال الطوسی 250 و 354.
[4] ــ اختیار معرفة الرجال 361.
[5] ــ الفهرست (طوسی) 117 خلاصة الاقوال 243.
[6] ــ اختیار معرفة الرجال 266.
[7] ــ الفهرست (طوسی) 117.
[8] ــ اختیار معرفة الرجال 361.
[9] ــ معجم رجال الحدیث 12/263.
[10] ــ الرسالة العددیه 25 و 30.
[11] ــ همان 406 و 253.
[12] ــ الذریعه 6/352.
[13] ــ معالم العلماء87.*

دیگر منابع: رجال ابن داود 487 رجال البرقی 36 و48 تنقیح المقال 2/318 جامع الرواة 1/613 الوجیزه 76.

عماره ـ خیوانی (زنده در قرن سوم هجری)

ابوزید عمارة بن زید خیوانی همدانی مدنی.

درباره وی اطلاعات روشن و مشخصی در اختیار نیست. برخی برآن اند که فردی مجهول بوده و هیچ نام و نشانی از وی نیست،1 ولی گروهی گفته اند که او از امام رضا(علیه السلام)روایاتی را نقل کرده2 و امام جواد و امام هادی(علیهما السلام) را ملاقات نموده و از ایشان نیز روایت کرده است.3 عده ای نیز معتقدند که وی از ائمه(علیهم السلام)روایتی ندارد4 و هر آنچه از آنان روایت کرده، دروغ بوده و در احادیث منقوله وی دروغ مشهود است.5 وی از کسانی چون ابوعامر بنانی6 و ابراهیم بن سعید7 روایت کرده و فردی چون عبدالله بن محمد بلوی مصری8 که خود نیز ضعیف و غیرقابل اعتماد است، از او روایاتی را نقل کرده است. نجاشی در رجال خود کتاب هایی را نقل کرده که به ابوزید منسوب است از جمله المغازی، حروب امیرالمؤمنین(علیه السلام)و مقتل الحسین بن علی(علیه السلام).9

پی نوشت ها

[1] ـ رجال ابن داود 255 خلاصة الاقوال 245.
[2] ــ اثبات الهداة 6/148 مستدرکات علم الرجال 6/18.
[3] ــ اثبات الهداة 6/199، 200، 262 و 263.
[4] ــ رجال ابن داود 255.
[5] ــ خلاصة الاقوال 245 مجمع الرجال 4/252.
[6] ــ جامع الرواة 1/615.
[7] ــ دلائل الامامه 74.
[8] ــ همان، 63 رجال ابن داود 487.
[9] ــ رجال النجاشی 2/160 و 201.*

دیگر منابع: ایضاح الاشتباه 248 نضد الایضاح 235 منتهی المقال 5/96 نقد الرجال 248 تنقیح المقال 2/322 منهج المقال 244 مدینة المعاجز 204 الذریعه 6/396.

عماره ـ فارسی (م 289 هـ )

ابورفاعه عمارة بن وثیمة بن موسی بن فرات فارسی مصری، معروف به وشاء.

سمعانی، جد اعلایش فرات را اهل مصر دانسته است،1 اما برخی دیگر تبار وی را ایرانی گفته اند که در مصر زاده شد.2 به هر حال از زیست نامه وی اطلاعات چندانی در دست نیست. گفته اند که از پدرش وثیمة عبدالله بن صالح و سعید بن ابی مریم روایت کرده و فرزندش رفاعه و طبرانی از او روایت کرده اند.3 گویا در صیدا هم سکونت داشته و ریان بن عبدالله ازدی در این شهر از او روایت کرده است.4 رجال نویسان اهل سنت او را محدث و مورخ دانسته اند.5 وی سال 289 هـ در مصر درگذشت.6 اثر او کتاب تاریخ بر اساس سال شماری می باشد.7 بخشی از تاریخ او که به آفرینش و قصص انبیا پرداخته، در واتیکان وجود دارد.8

پی نوشت ها

[1] ـ الانساب 4/354.
[2] ــ البدایة و النهایه 11/96 تاریخ الاسلام 21/230.
[3] ــ تاریخ الاسلام 21/230.
[4] ــ تاریخ مدینة دمشق 18/275.
[5] ــ معجم المؤلفین 7/269.
[6] ــ وفیات الاعیان 6/13.
[7] ــ المنتظم 13/13.
[8] ــ الاعلام 5/37.*

دیگر منابع: هدیة العارفین 1/779 لغت نامه دهخدا 11/402 المعجم الصغیر 1/259 کشف الظنون 1/280.

عماره ـ هاشمی (م 199 هـ )

ابوحمزه عمارة بن حمزة بن مالک کاتب هاشمی تیّاه.

از موالی عباس بن عبدالملک1 و کاتب ابوجعفر منصور2(خلافت 136 ـ 158 هـ ) و مهدی عباسی(خلافت 158 ـ 169 هـ ) بود.3 رجال نویسان وی را فردی بخشنده، بلیغ، فصیح،4 شاعر5 و در عین حال متکبر و خودپسند معرفی کرده اند. در نزد منصور و مهدی عباسی مقام والایی داشت و اخلاق او را به سبب فضل و کفایتش تحمل می کردند.6 او حاکم شهرهایی چون اهواز، فارس،7 بصره،8 بحرین و عُرض، مکانی در شام بود.9 یک چشم او نابینا بود.10 سرانجام در سال 199 هـ درگذشت.11 سال وفات او را مختلف آورده اند.12 به گفته الندیم وی صاحب مجموعه رساله هایی بوده است13 که از آن با عنوان دیوان رسائل یاد شده14 و گویا رسالة الجیش