اشتغال داشت تا اینکه به همدان کوچید و از عالمان این شهر هم بهره برد.1 از علل رفتنش به همدان گزارشی در دست نیست، ولی برخی منابع در شرح حال پسرش اسحاق که به ابن نابتی شهرت دارد، گفته اند: ابواسحاق قاضی همدان بود،2 بنابراین یا قضاوت عامل این مهاجرت بوده و یا اینکه پس از سکونت و مقام علمی اش به قضاوت رسیده است. همدانی از افرادی چون محمد بن عمر واقدی، یزید بن هارون، ابواحمد زبیری، عبدالوهاب بن عطاء، نائل بن نجیح، مالک بن اسماعیل و عمرو بن هشام حرانی حدیث شنید.3 ابواسحاق از حافظان حدیث،4 خوش فهم و مورد وثوق اهل سنت بود.5 محمد بن جعفر بن خلف قوهستانی، محمد بن حسین بن ابی علاء زعفرانی، زید بن نشیط، محمد بن خالد راسبی بصری، ابن ابی الحسناء و عیسی بن یزید امام جماعت مسجد جامع از او روایت کرده اند.6 ابن ابی حاتم می گوید: من او را در سال 255 هـ در همدان دیدم، ولی حدیثی از او نیاموختم و در سال 257 هـ وقتی به همدان بازگشتم او درگذشته بود.7 اثر او المسند را احمد بن حسن بن غروز گزارش کرده است. این کتاب زمانی در بصره مورد توجه محدثان بوده و با اشتیاق آن را فرا می گرفته اند.8

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 6/3.
[2] ــ ذکر اخبار اصبهان 1/217 طبقات المحدثین باصبهان 4/57 الانساب 5/440.
[3] ــ الجرح و التعدیل 2/88.
[4] ــ تاریخ الاسلام 19/64.
[5] ــ تاریخ بغداد 6/3.
[6] ــ همان.
[7] ــ الجرح و التعدیل 2/88.
[8] ــ تاریخ بغداد 6/3.*

دیگر منابع: المنتظم 12/126 فرهنگ زندگی نامه ها 829 ریحانة الادب 8/282 دائرة المعارف الشیعیة العامه 2/33 الکنی و الالقاب 2/453 معجم المؤلفین 1/6.

ابراهیم ـ یمانی (در عصر امام کاظم(علیه السلام))

ابواسحاق ابراهیم بن عمر یمانی صنعانی.

از محدثان بزرگ شیعه1 و از اصحاب امام باقر، امام صادق2 و امام کاظم(علیهم السلام) بود3 و از امام باقر و امام صادق(علیهما السلام) روایت نقل کرده است.4 ابن نهیک، قاسم بن اسماعیل قرشی،5 علی بن حکم، سیف بن عمیره، محمد بن علی بن محبوب و حسن بن علی بن ابی حمزه از جمله شاگردان او به حساب می آیند.6

ابواسحاق از افراد موثق و مورد اعتماد بود.7 علامه در کتاب خلاصه می گوید: غضائری وی را به طور جدی تضعیف کرده، ولی از نظر من روایات او مورد قبول است.8 مامقانی نیز به دلایل مختلف توثیق نجاشی را درباره این شخص، بر تضعیف غضائری مقدم داشته است.9

تألیف یمانی اصل می باشد.10 این کتاب از اصول مشهور و مورد استناد بوده و شیخ صدوق حکم به صحت آن کرده و احادیث کتاب خود را از آن استخراج نموده است.11

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1/98.
[2] ــ رجال الطوسی 103 و 145.
[3] ــ رجال البرقی 47.
[4] ــ رجال النجاشی 1/98.
[5] ــ الفهرست (طوسی) 9.
[6] ــ جامع الرواة 1/29.
[7] ــ رجال النجاشی 1/98.
[8] ــ خلاصة الاقوال 6.
[9] ــ تنقیح المقال 1/28.
[10] ــ الفهرست (طوسی) 9.
[11] ــ مستدرکات علم رجال الحدیث 1 / 180.*

دیگر منابع: رجال البرقی 11 و 47 رجال ابن داود 417 نقد الرجال 12 معجم رجال الحدیث 1/263 منهج المقال 25 الوجیزه 6 تقریب التهذیب 1/40 الذریعه 6/305.

ابن آدمی

ابن ابی اُسامه

ابن ابی الاصبح

ابن ابی الخطاب

ابن ابی الدنیا

ابن ابی السری

ابن ابی السعلا

ابن ابی الشیص

ابن ابی العَقِب

ابن ابی امیه

ابن ابی اویس (زنده در قرن دوم هجری)

ابن ابی اویس.

از محدثان شیعه و استاد افرادی مانند محمد بن ایوب و حسن بن علی بوده1 و دارای اثری به نام کتاب الحدیث است.2 تاریخ فوتش