استعمال، فرزندان عوف به نام او خوانده شدند نه به نام پدرشان.2 ابوثروان نحو و لغت را نزد کسائی آموخت و این رابطه باعث گردید که کسائی وی را به درگاه یحیی بن خالد برمکی بخواند و در جریان مناظره زنبوریه که بین کسائی و سیبویه در حضور یحیی روی داد، به عنوان داور حاضر بود و به نفع کسائی رأی داد.3 یکی از معروف ترین کسانی که با وی ارتباط لغوی داشت، فرّاء بود.4 ابوعمرو شیبانی و فرّاء از وی روایت کرده اند.5 عکلی دو کتاب خلق الفرس (خلق الانسان) و معانی الشعر را بر جای گذاشت.6 تاریخ مرگ ابوثروان گزارش نشده، اما از این داده ها به دست می آید که او در سده دوم می زیسته است. کحاله گویا با توجه به مرگ معاصرانش، وفات او را در حدود 200 هـ آورده است.7

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 52. 2 ـ معجم الادباء 7/148 معجم البلدان 4/143. 3 ـ مجالس العلماء 10. 4 ـ معجم الادباء 7/148. 5 ـ تاریخ التراث العربی 8/1/55. 6 ـ الفهرست (الندیم) 52. 7 ـ معجم المؤلفین 13/161.*

دیگر منابع: الانساب 4/223 معانی القرآن 1/4 الامالی (قالی) 2/43 الکنز اللغوی 7 غریب الحدیث (حربی) 226 لسان العرب 2/96 تاج العروس 2/336 الاعلام 4/245 هدیة العارفین 2/500.

ابوجعفر ـ ابن حبش (قرن دوم یا سوم هجری)

ابوجعفر بن احمد بن عبدالله بن حبش (حبیش).

برخی احتمال داده اند که ابوجعفر بن احمد از خاندان حبش بن عبدالله باشد1 همان که از منجمان بوده و کتاب هایی در علم نجوم و کاربرد اسطرلاب نوشته است.2 همچنین احتمال دارد که وی همان احمد بن عبدالله مروزی حبش الحاسب (م220 هـ ) که کتاب هایی به عنوان عمل الاسطرلاب و عمل السطوح داشته است،3 و یا پسر او باشد. الندیم او را از جمله منجمان و اصحاب اسطرلاب دانسته و کتاب الاُسطُرلاب المسطّح را از جمله آثار او برشمرده است.4 اسطرلاب وسیله ای است که برای مشاهده وضع ستارگان و تعیین ارتفاع آن در افق به کار می رفته است و اسطرلاب مسطح، نوعی از آن بوده که در نزد قدما بیشتر معمول بوده و آن را به صورت مسطح شمالی یا جنوبی می ساخته اند.5 بیش از این اطلاعی از او نیست.

پی نوشت ها

[1] ـ لغت نامه دهخدا 1/268.
[2] ــ الفهرست (الندیم) 334.
[3] ــ هدیة العارفین 5/47.
[4] ــ الفهرست (الندیم) 334.
[5] ــ لغت نامه دهخدا 2/1929 و 1939.*

ابوجعفر اِسکافیمحمد ـ اسکافی ابوحاتمسهل ـ سجستانی ابوحاتم ـ بلخی (قرن دوم هجری)

حاجی خلیفه در مورد کتاب السموم شاناق هندی می گوید که برگردان این اثر از زبان سانسکریت به فارسی که حاوی پنج مقاله بوده، به دست فردی با این عنوان انجام یافته و منکه هندی، طبیب هارون الرشید، (خلافت170 -193 هـ ) کتاب السموم را از هندی به فارسی برای یحیی برمکی (م 190 هـ ) شرح و تفسیر کرده است.1 از گفته حاجی خلیفه چنین بر می آید که ترجمه کتاب، پیش از تفسیر آن صورت گرفته است، بنابر این ابوحاتم بلخی باید در حدود نیمه قرن دوم دست به ترجمه زده باشد. بیش از این آگاهی از او به دست نیامد.

پی نوشت ها

[1] ـ کشف الظنون 2/1425.*

ابوحشیشهمحمد ـ طنبوری ابوحفص صغیرمحمد ـ بخاری ابوحفص کبیراحمد ـ بخاری ابوحمزه ثمالیثابت ـ ثمالی ابوحمزه ـ غنوی (قرن دوم هجری)

ابوحمزه غنوی.

از محدثان شیعه1 و فردی مورد اعتماد بود و ابوطالب عبداللّه بن صلت (صحابی امام جواد(علیه السلام)) از جمله شاگردان او می باشد. نظر به اینکه تاریخ دقیق وفات او به دست نیامد و عبداللّه بن صلت، راوی او