حسینی لواسانی

نویسنده (ها) : شهرزاد رحیمی

آخرین بروز رسانی : چهارشنبه 4 دی 1398

حسینی لواسانی \ hoseynī-ye lavāsānī\ ، حسن، میرزا حسن لواسانی (1308-1400 ق/ 1891-1980 م)، عالم دینی و مجتهد. نسب او به امام زین‌العابدین (ع) می‌رسد ( اثرآفرینان ... ، 5/ 103).
میرزا حسن لواسانی در رمضان 1308 در نجف اشرف متولد شد. در نه‌سالگی (1317 ق) پدرش را از دست داد و با جدیت و اشتیاق فراوان در نجف، به یادگیری مقدمات و ادبیات نزد استادان علوم شرعیه و فضلا پرداخت و سطوح پایانی را به پایان رساند.
او از بیست‌سالگی به بعد نیز در نجف، سامرا و کربلا نزد آخوند خراسانی، سید محمدکاظم یزدی، شیخ علی گنابادی، شیخ علی قوچانی، میرزا حسین نائینی، سید ابوالحسن اصفهانی، میرزا محمدتقی شیرازی و سید اسماعیل صدر مراحل علمی را طی کرد (شریف، 4/ 546-547).
لواسانی در 1333 ق، و با آغاز جنگ جهانی اول، به اتفاق خانواده از نجف راهی تهران شد و بر سر راه، دو ماه در کاظمین اقامت کرد، در این مدت بیشتر اعضای خانواده‌اش را در اثر بیماری از دست داد و در نهایت با تحمل رنج و سختی به همراه خواهرش وارد تهران شد.
در رمضان 1334، با دختر آقا سید محمد واعظ لواسانی، خواهر همسر مرحومش، ازدواج کرد و پس از آن به مشهد رفت و6 سال در آنجا اقامت داشت و از محضر آیات و مدرسان آن عصر ازجمله آیت‌الله محمد آقازادۀ کفایی و دیگران بهره برد. حسینی لواسانی در 1340 ق/ 1922 م رهسپار حج شد و توجه یکی از دانشمندان اهل سنت را که رئیس برخی از دوائر دولتی سعودی بود، برانگیخت و پس از آن بیش از 20 بار دیگر نیز از لبنان، عراق و ایران به حج مشرف شد (همو، 4/ 547).
وی پس از مدتی اقامت در مدینۀ منوره، برای ادای مراسم حج تمتع به مکه عزیمت کرد و پس از مراجعت به عراق، در قم به ملاقات مراجع بزرگ نجف چون ابوالحسن اصفهانی، نائینی و خالصی که در آن زمان از عراق به ایران تبعید شده بودند، رفت و پس از آن راهی مشهد مقدس شد و در آنجا نیز به امامت مسجد ترکها و تدریس فقه و اصول مشغول گردید.
در اواسط رجب 1344، وی به همراه همسر و فرزندانش به نجف‌اشرف بازگشت و از محضر استادانی چون سیدابوالحسن اصفهانی، نائینی، کمپانی و عراقی بهره‌مند شد و پس از 5‌ سال اقامت در نجف، به امر سید ابوالحسن اصفهانی، برای تبلیغ احکام شرعیه به لبنان مسافرت کرد و بیش از 22 سال در آنجا اقامت داشت.
لواسانی در 1370 ق/ 1951 م، پس از شکست مردم فلسطین در نبرد با اسرائیل به‌ناچار به ایران بازگشت و در تهران ساکن شد و در مدرسۀ محمودیۀ سرچشمه به اقامۀ جماعت و ترویج مسائل دینی پرداخت ( اثرآفرینان، 5/ 103-104؛ شریف، 4/ 548). وی از دوستان علامه امینی بود و در 1359 ش در تهران درگذشت.
از خدمات این عالم افزون بر تبلیغ مسائل دینی و وعظ در لبنان، می‌توان به رفع اختلاف میان شیعیان مقیم مدینه و ارجاع به مراجع تقلید، پس از آنکه مدتها بر طریقۀ اخباریان بودند، و همچنین راه یافتن وی به کتابخانۀ مدینۀ منوره و استفاده از کتابهای اهل سنت در بطلان اجماع امت بر خلافت شیخین اشاره کرد (همو، 4/ 547- 548).

آثـار

مهم‌ترین آثار حسینی لواسانی اینها ست: الدروس البهیة، مشتمل بر تاریخ پیامبر (ص) و ائمه (ع)؛ تواریخ الانبیاء، در تاریخ پیامبران از حضرت آدم (ع) تا حضرت خاتم (ص)؛ مرقاة الجنان الزهر، در ادعیه و زیارت؛ الشریعة السمحاء، در اصول و فروع دین؛ تاریخ النبی احمد (ص)، مشتمل بر شرح زندگی پیامبر (ص) از تولد تا آخر عمر؛ فضیحة الکذابین، در رد قادیانی (کذاب هندی)؛ نقض الهفوات و تکذیب المقتریات، ردی بر دعاوی بهائیت و تکذیب علی‌محمد باب؛ نورالافهام، در شرح منظومۀ مصباح الظلم، در علم کلام؛ کشکول؛ و تصحیح الکنى و الالقاب شیخ عباس قمی (آقـابـزرگ، 3/ 290، 8/ 144، 14/ 186، 16/ 275، 20/ 313، 24/ 292، 385؛ حسینی لواسانی، 1/ 1-2؛ «من انباء ... »، 10/ 226، 15/ 229، 20/ 230).

مآخذ

آقابزرگ، الذریعة؛ اثر آفرینان: زندگی‌نامۀ نام‌آوران فرهنگی ایران ( از آغاز تا سال 1300 ش)، به‌کوشش عبدالحسین نوایی، تهران، 1380 ش؛ حسینی لواسانی، حسن، نورالافهام فی علم الکلام، قم، 1425 ق؛ شریف رازی، محمد، گنجینۀ دانشمندان، تهران، 1352 ش؛ «من أنباء التراث»، تراثنا، قم، 1408-1410 ق.

شهرزاد رحیمی گابیه