رفیده، مرکز نگهداری کودکان معلول \ markaz-e negahdārī-ye kūdakān-e maʾlūl-e rofeyde\ ، مرکزی برای نگهداری کودکان معلول جسمی و ذهنی در شمال تهران در محلۀ قیطریه. این مرکز در 1359 ش با مساحتی در حدود 600‘1 مـ2 در ساختمانی سهطبقه در منطقۀ قیطریۀ تهران زیر نظر سازمان بهزیستی آغاز به کار کرد. نام این مرکز از شخص وقفکنندۀ آن به نام آقای رفیده گرفته شده است. مرکز رفیده دارای دو بخش اصلی است که بخش اول شامل نگهداری کودکان معلول، ذهنی و جسمی، و بخش دوم تیم سیار ضایعۀ نخاعی است. از فعالیتهای اصلی این مرکز، نگهداری، رسیدگی و درمان کودکان ــ از صفر تا 6 سال ــ است و بعد از ششسالگی طبق نظر سازمان بهزیستی با توجه به آموزشپذیر بودن یا نبودن این کودکان به مراکز نگهداری کودکان بالای 6 سال انتقال داده میشوند. کودکانی که به این مرکز آورده میشوند، بیشتر بدون والدین و مجهولالهویهاند که با نامۀ قضایی در این مرکز ثبت نام میشوند. از دیگر فعالیتهای این مرکز ارسال تیم سیار ضایعۀ نخاعی به منازل بیماران است؛ بدین صورت که همگی افرادی که به هر دلیلی از بدو تولد در اثر سانحه دچار ضایعۀ نخاعی میشوند و در یکی از مراکز ستاد پذیرش و هماهنگی تهران ثبت نام مینمایند، میتوانند از خدمات این تیم استفاده کنند. این تیم در هفته 3 نوبت به منازل این بیماران مراجعه میکند و به آنها سرویس مددکاری، بالینی و درمانی میدهد. مرکز رفیده افزون بر فرستادن این تیم به منزل بیماران ضایعۀ نخاعی، کمکهایی از قبیل کمک مالی، بن تخفیف دانشجویی، سهمیۀ بنزین و جز آن را به خانوادههای آنها میرساند. در 1383 ش با تأسیس بیمارستان توانبخشی رفیده توسط دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و تغییر و تحولی که در این مرکز صورت گرفت، ساختمان سهطبقۀ این مرکز به بیمارستان یادشده واگذار گردید و مرکز نگهداری کودکان به ساختمان مجاور بیمارستان منتقل شد که امروزه (1389 ش) موجب محدود شدن فضای این مرکز شده است. حدود 80٪ غذا و پوشاک مورد استفادۀ مرکز نگهداری کودکان، توسط کمکهای مردمی تأمین میشود. بیمارستان رفیده هنوز به صورت کامل تا به امروز افتتاح نشده و فقط کلینیک سالمندان به طور فعال دایر است که زیر نظر وزارت بهداشت و درمان قرار دارد. بخشهای این بیمارستان شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی، شنواییسنجی، مغز و اعصاب و قلب و ارتوپدی است. این بیمارستان قرار است تا یک سال آینده به بهرهبرداری برسد.
مأخذ
حقگو (مدیر مرکز رفیده) و دلشاد (مسئول مددکاری)، مصاحبه با مؤلف.