سیره و روش زندگی اهل بیت را می‏گفتیم. رسیدیم به بحث این که اینها، اونی که همه شان شریک بودند گذشت بود. اهل بیت ما از جانشان می‏گذشتند از آبرویشان، از فرزندشان، از مالشان، از خوابشان از خوراکشان، و قرآن هم پستهایی که می‏دهد، مقامهای قرآن بر اساس گذشت است. پس موضوعی که صحبت داشتیم: سیره پیامبر (صلّی اللَّه علیه و آله و سلم) سلام و اهل بیت.

گذشت از خواب و خوراک در راه خدا

از همه چیز گذشتن برای خدا، این یک نقطه‏ای است که همه اهل بیت ما تو این کلمه شریکند، از همه چیز گذشتن، خدا پست‌هایی که می‏دهد به کسانی پست‌هایی می‏دهد که از یک چیزی بگذرند. افرادی هستند حاضر نیستند توی جامعه ما از اسمشان بگذرند، می‏گوید نه، باید بنویسی این و آن، من اینجا پول داده‏ام پس باید اسم من هم باشد. باید آرم مسجد من هم باشد، آرم موسسه و شرکت من هم باشد. اصلاً دست و پا می‏زنند که حتماً مطرح باشند. اینها به جایی نمی‏رسند. خدا می‏گوید: من مقام را به کسی می‏دهم که بگذرد، حالا از چی بگذرد؟ از خواب بگذرد، «تَتجافا جُنوبَهُم عَنِ المضاجع» عربی هایی که می‏خوانم مال قرآن است، از رختخواب خودش را می‏کند برای نماز شب بعد می‏گوید: «فَلا تَعلَمُ نَفسٌ مَا اُخْفِی» نمی‏داند هیچ کس که چق در ثواب و اجر برایش آماده می‏کنیم بخاطر اینکه از خواب دل کند، دل کندن از خواب، از بیت المال باید آدم دل بکند. گروهی می‏رفتند جبهه، رهبرشان گفت خدا می‏خواهد شما را امتحان کند، امتحان شکمی، جلوی راه که می‏رویم جبهه یک نهر آب است، یک نهر آب جلو است، «مَن شَرَبَ منه»، من هر کس، «شَرِبَ»، شُرب بنوشد، منه هر کس از آن نهر بخورد، «فَلیس منی» از من نیست و «مَن لَم یطعمه، و مَن»، هر کس، «لَم یُطعمهُ» هر کس نچشد، «فَاِنَّه مِنِّی،» هر کس نخورد از من است، هر کس بخورد، البته چون ممکن است خیلی تشنه بشوید و تشنگی به شما فشار بیاورد با مشت بخورید، الا، مگر این که، «الا مَنِ اَغْتَرفَ غُرْفَةً بِیَده»، یعنی با دستتان اگر خواستید بخورید یک قورت، دو قورت بخورید، یعنی با مشت لبی تر کنید اما سر به آب نگذارید، بابا امتحان شکم، محاصره اقتصادی، ما نمی‏دانیم شما رزمنده واقعی هستید یا نیستید، خدا، «ان اللَّه مبتلیکم بِنَهر»، «ان الله» را ترجمه‏اش را بگویید، «ان اللَّه» یعنی به درستیکه خداوند «مبتلیکم»، ابتلاء، یعنی آزمایش می‏کند شما را، «بِنَهر»، به نهر آبی، خدا شما را با یک نهر آب آزمایش می‏کند، «مَن شرب مِنه فَلَیس منی»، بخورید از ما نیستید، نخورید از ما هستید، بابا بگذریم از شکم، (حالا بیت المال نیز همین طور است. کسی که بیت المال دستش آمد، هر کس از بیت‏المال استفاده نکند،«فانه منی» او از اهل بیت، او از اسلام است، هر کس از او، ببخشید، هر کس از بیت المال بخورد، بر خلاف مقررات حقش این مقدار است بیشتر بخورد، بگوید حالا که کسی نمی‏فهمد، فعلاً بازرسی که نیست، کسی هم که نمی‏فهمد، بیت المال این طوری است، «مَن شَربَ منه فَلَیْسَ منی»، «من لم یطعمه فانه منّی»).

 گذشت و مهلت، در برخورد با بدهکار

گذشت، گاهی آدم باید بگذرد، از فحش، فحشت دادند ببخشش، متلک گفتند ببخشش، غیبت کردند ببخشش، بابا ندارد بدهد، از فلانی طلب داری؟ فلانی ندارد، خُب ندارد قرآن می‏گوید اگر ندارد زندانش نکن «فنظرةٌ الی مَیْسَره» آیه قرآن است، بگذر حالا، گذشت از دِین، بدهی «فنظرة» آیه قرآن‏ است «فنظرةٌ الی مَیْسَره» منتظر باش تا میسورش بشود، صبر کن چرا حالا، نخیر چک داده من باید زندانش کنم، تنبیهش کنم، طلبم را تا یک قِران آخرش را می‏گیرم، بابا، هِ، حقت است، چک هم داده، اما الان ندارد و کلک هم نیست، یک وقت حقه باز است، خوب، آدم جَلَب، بدجنسه، آدمهای بد را تنبیهش باید کرد، اما نه، آدم خوبی است، حالا اینطور شده، «فَنَظرة الی مَیْسَرَه» یک آدم محترم را شما زندانش نکن، «نَظرَة» یعنی منتظر باش تا میسورش بشود «فَنَظرة الی مَیْسَرَه» آنی که در اهل بیت خیلی مهم است این است که اینها راحت می‏گذشتند، شما حساب کن زینب کبری (سلام اللَّه علیها) چه جوری گذشت؟ پدرش رئیس حکومت اسلامی بود، امیرالمؤمنین حکومت داشت در کوفه، حالا اسیرش کردند، از کجا تا کجا دختر شخص اول، حالا یک اسیر، خیلی فاصله است‏ها، آخه یک وقت افرادی توی شهرشان یک خرده، پژوشان، پیکان می‏شود می‏گویند نه من توی این شهر دیگه آبرویم رفت باید بروم یک شهر دیگه، من توی این شهر همیشه با پژو می‏رفتم حالا با پیکان بروم؟ من اصلاً صلاح نیست دیگه تو این شهر، پاشیم بریم تو یک، اصلاً از استانش می‏رود به خاطر این که پژواش شده پیکان. آن وقت زینب کبری (سلام اللَّه علیها) دختر شخص اول مملکت، حالا شده یک اسیر، عزیزترین افراد شده اسیر، چقدر اینها می‏گذشتند.

زمینه‏های صلح امام حسن (علیه السلام) با معاویه

امام حسن مجتبی (علیه السلام)، سیره‏اش را ببینید، امیرالمؤمنین (علیه السلام) بود، بعد از امیرالمؤمنین، امام حسن مجتبی (علیه السلام) امام شد، معاویه لشگری کشید و خلاصه‏اش، لشگر معاویه بخاطر، با پول و با خریدن افراد و با انواع کلکهایی که برای، در اسلام حرام است، اون یک جمعیتی را کشاند، تحمیق، یعنی مردم را به حماقت واداشتن، تطمیع، تهدید، از همه ابزار ممکن استفاده کرد، جمعیتی را آورد توی جبهه، جمعیتِ توی جبهه معاویه زیاد بودند، صلوات را بفرستید (اللهم صل علی محمد و آل محمد) جبهه امام حسن (علیه السلام) جمعیتی بود ولی کم، ولی جبهه معاویه جمعیت زیادی بود، خیلی جمعیت بود. این جبهه امام حسن (علیه السلام)، این جبهه معاویه، توی این جبهه کی‏ها بودند؟ امام حسین (علیه‏السلام) بود، اباالفضل بود، بنی هاشم، اهل بیت همه توی اینجا بودند، جبهه امام، جبهه بنی امیه تو جبهه معاویه هم یک چند تا افسر بودند، افراد دانه درشت، معاویه، با پول یک مشت نیروهای امام حسن (علیه السلام) را کشید این ور، یک حواله هایی، وعده‏هایی داد یک مشت از اینجا خلوت شدند، کم شدند، آمدند اینجا ملحق شدند، یک مشت فرار کردند، امام حسن شد با اهل بیت یک جمعیت کمی، نزدیک بود جنگ بشود، اگر جنگ می‏شد قهراً این جمعیت زیاد این جمعیت کم را از بین می‏بردند طوری نیست، بگو کربلا هم همینطور بود، کربلا هم امام حسین (علیه السلام) کم بود، بنی امیه زیاد بودند جنگ شد چطور در کربلا کشتند. خوب اینجا هم امام حسن (علیه السلام) صلح نمی‏کرد، می‏کشتند. فرق ماجرا این بود که اینجا معاویه یک ورقه‏ای را برد بالا، بالایش هم نوشت صلح نامه، گفت من معاویه هستم این ورقه سفید است، هر شرطی می‏خواهید بکنید من حاضر به صلح هستم چون دلم نمی‏خواهد خون از دماغ کسی بریزد، دلم به حال مردم می‏سوزد، با این که نیرو دارم، با اینکه افسر دارم، با این که زور دارم، پول دارم، با این که قدرت دارم، یک ساعته می‏توانم همه شما را بکشم، امام چون دلم به حال شما می‏سوزد، من حاضرم صلح کنم، هر شرطی هم امام حسن می‏خواهد قبول کنم، حالا شما باشید چه می‏کنید، یک دقیقه هیچ چیز نگوئید، همه‏تان فکر کنید، لشگر باطل زیاد، لشگر حق کم، خود طرف، رهبر باطل هم معاویه، صلح نامه ارائه کرده، گفته اصلاً هر شرطی باشد جایش خالی، یک، دو، سه، هر چی بگوئی من قبول دارم، امضاء هم کرده.

صلح تحمیلی، نه اختیاری

معاویه یک صلح نامه سفیدی داده، امام حسن (علیه السلام) اینجا چه کند، شما باشید چه می‏گوئید چه کند، اگر امام حسن (علیه السلام) این صلح نامه را امضاء نکند، این صلح تحمیلی را قبول نکند با توجه به اینکه از لب مرز هم از بیگانگان می‏خواهند وارد حکومت اسلامی بشوند، بالاخره معاویه مسلمان است، لشگرش هم مسلمان است، امام حسن (علیه السلام) هم که رهبر مسلمانها است، اگر دو گروه از مسلمانها با هم درگیر بشوند، دشمن سوءاستفاده می‏کند می‏گوید حالا که دو تا مسلمانها سرشان به هم بند است ما یک کودتا بکنیم، لب مرز دشمن یک، اگر صلح را قبول نکند چی می‏شود حتماً اینها شهید می‏شوند، تاریخ هم می‏گوید حق با معاویه بود، معاویه خیلی دلش سوخت. گفت من حاضر نیستم خون از دماغ کسی بیاید. دلم بحال شما می‏سوزد هر چی می‏خواهید قبول است. همه تاریخ هم می‏گفتند معاویه، زنده باد معاویه می‏گفتند. می‏گفتند با این که نیرو داشت و افسر داشت و حزب داشت و بودجه و امکانات و تجهیزات داشت، اما در عین حال هر چی شرط می‏گفت قبول بود امام حسن یک خرده نعوذبالله لجاحت کرد. معاویه خوب آدمی است و او با همه چیز حاضر بود. اگر این صلح نامه تحمیلی که از طرف معاویه ارائه شد اگر امام حسن (علیه السلام) این را قبول نمی‏کرد امام حسن (علیه السلام) شهید می‏شد تاریخ هم می‏گفت حق با، معاویه است. گفت باشد من قبول می‏کنم.

شرایط امام حسن (ع) در پذیرش صلح با معاویه

گفت به شرط این که یک: پسرت یزید را ولیعهد نکنی چون می‏دانست معاویه حتماً یزید را می‏خواهد ولیعهد کند یک چیزهایی را نوشت که هیچکدام را معاویه قبول نکند به شرطی که به پدرم علی ناسزا نگوید چون معاویه بخشنامه کرده بود که تمام خطبای نماز جمعه به امیرالمؤمنین جسارت کنند. بشرط این که شیعیان پدرم را از بیت‏المال محروم نکنی چون بخشنامه کرده بود که هر کسی را فهمیدید شیعه است، اسمش را ثبت کنید. بشرط این که حجر بن عدی را نکشید، چون دستور داده بود حجربن عدی از شیعیان امیرالمؤمنین (علیه السلام) را بگیرند بکشند، یعنی تمام برنامه‏هایی را که معاویه قطعاً می‏خواست انجام بدهد همه را امام حسن (علیه السلام) اینجا نوشت امضاء کرد امام. معاویه دید اوه، اوه، اوه، اوه، یک ورقه داده گفته هر چی بگی قبول است ولی یکی از این سطرها هم قابل قبول نیست، گفت خیلی خوب برویم کوفه، آمدند کوفه، مسجد کوفه چند هزار متر است پر شد معاویه رفت بالا منبر گفت مردم می‏خواهید نماز بخوانید، اینها همه توی تاریخ است شیعه و سنی همه قبول دارند. می‏خواهید نماز بخوانید می‏خواهید نخوانید، من می‏خواهم شاه بشوم. این هم ورقه صلح نامه. های جر و جر پاره کرد. تا ورقه  پاره شد مردم یکمرتبه فهمیدند که عجب معاویه از سر تا پا کلک است. همین که به مردم فهم داد، یعنی امام حسن (علیه السلام) یک چیزهایی نوشت، تا معاویه ورقه را پاره کند، تا با پاره کردن ورقه به مردم بفهماند معاویه حرفهایش صداقت ندارد.

تفاوت‏های شرایط امام حسن (ع) و امام حسین (ع)

پس امام حسن (علیه السلام) خیلی نقش بزرگی داشت، غیر از کربلا بود. کربلا یزیدیها امام حسین (علیه السلام) را کشتند اما هیچ کس نگفت حق با، حق با یزید است چون در کربلا پیشنهاد آتش بس از طرف امام شد، امام آنجا فرمود آقا نه جنگ می‏کنیم نه تسلیم، می‏رویم توی یک مزرعه برای خودمان زندگی می‏کنیم گفتند نه، یا باید بیعت کنی با یزید، یا باید شهید شوی. امام حسین (علیه السلام) فرمود بیعت نمی‏کنیم با یزید، جنگ هم نمی‏کنیم همین طور یک قبیله‏ای می‏رویم کنار توی یک مزرعه زندگی می‏کنیم. اونجا پیشنهاد از طرف امام حسین (علیه السلام) بود، اینجا پیشنهاد از طرف معاویه شد. اگر پیشنهاد از طرف امام حسین (علیه السلام) بود مردم که لعنت می‏کنند بر یزید. می‏گویند حالا چرا پسر پیغمبر را کشتید؟ رهایش می‏کردید در یکجا زندگی می‏کردند. او که گفت من بیعت نمی‏کنم جنگ هم می‏خواهید نمی‏شود. اینجا پیشنهاد از طرف این بود. خوب دقت کنید چی شد؟ امام حسن (علیه السلام) از چی اینجا گذشت؟ از آبرویش گذشت و لذا خیلی به امام حسن (علیه السلام) جسارت کردند. بسیار زجری که امام حسن (علیه السلام) کشید بیش از امام حسین (علیه السلام) است. امام حسین را کسی بهش جسارت نکرد. صبح تا ظهر جنگ بود، خلاص، اما به امام حسن (علیه السلام) می‏آمدند می‏گفتند «السلام علیک یا مذل المومنین»، سلام بر تو ای کسی که مومنین را ذلیل کردی با این صلحی که قبول کردی. توهین می‏کردند امام حسن (علیه السلام) می‏فرمود بابا من صلحی که قبول کردم مثل کشتی است که خضر سوراخ کرد. این مصلحت مسلمانها بود. اگر من آنجا این صلح را قبول نمی‏کردم تمام اهل بیت پیغمبر کشته می‏شد. تمام تاریخ اسلام هم برچیده می‏شد. و همه هم می‏گفتند حق با معاویه است. معاویه گفت بیا صلح کنیم امام حسن (علیه السلام) زیر بار نرفت. معاویه هر شرطی را می‏نوشتید امضاء می‏کرد. می‏گویند اگر لیموی ترشی دستت رسید با همان لیمو ترش، لیموناد درست کن، هنرمند کسی است که از پوست پرتقال هم مربا درست کند. هنرمند کسی است که از لیموترش لیموناد درست کند. اینجا هنر امام حسن (علیه السلام) بود، که از این پیشنهاد صلح یک مربایی درست کرد. یک موادی را توی این صلح نامه نوشت که معاویه تحمل نکند، نامه را پاره کند با پاره کردن نامه فکر و فرهنگ مردم عوض بشود.

نقش امام حسن (علیه السلام) در بیداری فکری مردم

پس امام حسن (علیه السلام) رهبر انقلاب فرهنگی است. امام حسین (علیه السلام) رهبر انقلاب نظامی است. یعنی امام حسن (علیه السلام) فکر مردم را عوض کرد، امام حسین (علیه السلام) رفت جلو شهید شد، مردم، غیرت مردم عوض شد. چون مردم گاهی همین طور که افراد مرضهای مختلفی دارند جامعه هم گاهی مریض می‏شود. یکبار امت نمی‏فهمد، مرض مردم ندانستن است گاهی مردم می‏فهمند، دل ندارند، جرات ندارند. امام حسن (علیه‏السلام)، در زمان امام حسن (علیه السلام) مردم مرضشان این بود نمی‏دانند که معاویه کیست، امام حسن مطالبی را نوشت تا نامه را پاره کند که مردم نمی‏دانند، بشود می‏دانند، حالا مردم فهمیدند که معاویه غلط است، جگر نداشتند بروند جلو. امام حسین (علیه السلام) رفت زیر سم اسب تکه تکه شد مردم به غیرتشان برخورد، مردم بعد از امام حسین (علیه السلام) راه افتادند، مرگ بر یزید، کودتا شد. پس امام حسن (علیه السلام) به مردم فکر و فرهنگ داد، امام حسین (علیه السلام) به مردم جرات و شجاعت داد. گرفتید چی شد؟ امام حسن (علیه السلام) پارچه را بنزینی کرد، امام حسین (علیه السلام) آتش زد. جامعه مبتلاست به مرض عدم شناخت، جامعه مبتلاست به عدم، عدم اراده، نشناختن یک مرض است، بی‏ارادگی یک مرض. (یک امام یک مرض را دوا کرد، یک مرض را یک امام. حالا این که انسان بتواند رهبر یک امت اسلامی باشد، آن هم امت اسلامی در آن زمان، در آن زمان وقتی می‏گویند رهبر اسلام، غیر از رهبر اسلام در زمان ما است که مال جمهوری اسلامی است، ما می‏گوییم. آنجا چین، ببخشید می‏گویم، مصر، حبشه، بخش‌هایی از آفریقا، ایران، عراق، وقتی می‏گویند رهبر امت اسلامی تمام مسلمین جهان، تمام مسلمین جهان اینجا بودند، ولی امام حسن (علیه السلام) می‏دانست اگر اینجا صلح را قبول نکند تمام اسلام محو می‏شود. اینجا باید صلح تحمیلی را قبول کند. ولو دوستانش، دوستان ناآگاهش بِهِش متلک بگویند. این خیلی گذشت است) یعنی گاهی انسان باید یک چیزی، یک کاری را بکند، از آبرویش بگذرد، از مقامش بگذرد، و همه رقم جسارت را به خودش بخرد بخاطر مصلحت اسلام. شما این گذشتها را مقایسه کنید با وضع موجود ما، اللَّه اکبر، یک خادم را نمی‏شود از مسجد تکانش داد، بابا این خادم بداخلاق است، جوانها را فراری می‏دهد، نه چون ایشان پدرش اینجا بوده خودش هم باید اینجا باشد ایشان سی سال است اینجاست باز هم باید اینجا باشد، بابا سی سال است اما الان دیگر پیر شده، مریض شده، اعصابش تحمل اداره مسجد ندارد، باید این را باید جابجایش کرد. معنی جابجایی هم تحقیر نیست، (گاهی وقتها آقا جان شما تاریخ مصرفت تمام شده، یا پیر شدی، یا مریض شدی یا اعصابت نمی‏کشد دیگر، خوب جابجا بشو بده به پسرت، بده به دامادت، بده به یک جوان، ابداً، یعنی حاضریم بقول آن ضرب المثل، حاضریم به خاطر یک دستمال قیصریه را به آتش بزنیم، یعنی یک مسجد میلیاردی، صدها میلیونی در یک جای حساس گیر چند نفر افتاده، آدمهای متحجر، آدمهای بتون آرمه‏ای که با هیچ، سنباده‏ای نمی‏شود، با هیچ مته‏ای، با هیچ مته‏ای نمی‏شود این بتون آرمه را سوراخ کرد. این که دین نشد دیگر، دین این است، دین قرآن است. قرآن دین است. چون یکبار، دو بار گفتم نگویید تکراری است مخصوصاً تکرار می‏کنم، چون هی به من نامه‏های می‏نویسند که آقا ما فلان جا گیر فلانی هستیم. کاره‏ای هم نیستم‏ها، ولی خوب می‏نویسند دیگر. آقا جان می‏گوید آمد پهلوی پیغمبر گفت ماه دو تا بشود من ایمان می‏آورم، بابا خدا ماه را دو تا کرد برای یک نفر، ما حاضر نیستیم یکی از جایش تکان بخورد.) بعضی از این آقایان می‏روند توی حرم امام رضا علیه‏السلام، می‏نشینند، یا یکجای   دیگر انگار ارث پدرش است، سه ساعت می‏نشیند آقا جان اینجا جا کم است باقی زوارها هم می‏خواهند اینجا دو رکعت نماز بخوانند، برو جای دیگر، من آمدم نشسته‏ام، بابا جان پا شو، نخیر پا نمی‏شوم. آن وقت می‏دانید اینها همیشه در مضیقه هستندها، قرآن می‏گوید یک کسی که وارد شد پاشو، جایش بده آن وقت اگر تو از نظر مکانی یک خورده تکان بخوری جایش بدهی خدا در همه چیزها به تو گشایش می‏دهد آیه‏اش این است: «اذا قیل لکم»، اگر گفته شود برای شما، «تفصحوا فی المجالس» اگر در یک مجلسی گفتند تکان بخور من هم بنشینم، اگر تکان خوردی «یفصح اللَّه لکم»، نمی‏گوید: «یفصح اللَّه لکم فی المجالس» تو جایش بده خدا جایت می‏دهد، می‏گوید تو تکان بخور خدا در هر مسئله‏ای برای تو گشایش، تو اینجا مکان گشایش بده خدا در همه مسائل به تو گشایش می‏دهد. یعنی تو فقط یک وجب جا بده، خدا در همه مسائل گره‏های کور تو را باز می‏کند. ابدا، تکان نمی‏خورد از جایش. مستخدم یک جایی است تکان نمی‏خورد، تو اداره یک جایی است تکان نمی‏خورد. (ما، اللَّه اکبر، اگر بفهمیم یک کسی از ناممان، اصلا خیلی‏ها من نمی‏دانم واقعاً، خیلی‏ها کارهایشان را به ثبت می‏دهند، آی، اللَّه اکبر، خدا همه را بیامرزد آخه من حالا دیگر پیر شده‏ام. جوانی‏ها خیلی پای تخته سیاه مانور می‏دادم، زمان شاه یک کسی آمد دید من خیلی روی تخته سیاه قشنگ، گفت حاج آقا یک پیشنهاد گفت، گفت برو کارت را ثبت بده، گفتم یعنی چه؟ گفت بده که اگر یک طلبه رفت مثل تو پای تخته سیاه بروی علیهش، گفتم یعنی چه؟ زشت است، اصلا من باید افتخار کنم که چهار تا طلبه دیگر هم تجربه من را یاد گیرند، علم خودش را هم اضافه دارد، یعنی هر طلبه یک چیزهایی بلد است که من بلد نیستم، من هر چه بلدم یاد بگیرد، اون هم یک چیزهایی بلد است رویش بگذارد بهتر کار بکند. این ثبت‏ها یعنی چه، حتی بعضی‏ها اسم خودشان را ثبت می‏دهند، چون اگر یک کس دیگری مثلاً مشابه آن، مثلاً مدیر کل عطسه، می‏گوید اگر کسی مدیر کل سرفه باشد شکایت می‏کند. چنان تنگ نظری، چنان تنگ نظری) اصلا ما باید افتخار کنیم یک کسی مشابه ما است. خانمها هم هیمن طورند، یک چادری می‏خرند، یک طلایی چیزی می‏خرند، دختر عمویش هم می‏رود می‏خرد، اوه، اوه، اوه، اوه، تا دید من این را خریدم رفت خرید، چقدر حسود است؟ این حسادت نیست، شما یک کار خوبی کرده‏ای او هم از شما یاد گرفته، بگویی الحمداللَّه که من شدم رهبر ایشان، خدا را شکر کار خوب مرا چهار نفر دیگر هم، اصلا ما ناراحتیم کسی خوبی‌های ما را، خیلی بد است، خیلی زشت است، اینها حسادت است. معنای حسادت این است که می‏خواهم دیگران نداشته باشند. شما می‏خواهی بگویی خدایا به من دادی به همه بده. اصلا بعضی‏ها افتخارشان این است که توی ماشین می‏نشینند تنهایی بنشینند. اصلا کیف می‏کنند. اصلا تو باید کیف کنی که دو نفر دیگر هم بغلت بنشینند. اصلا لذت باید ببری که ماشینمان پر است، نخیر ماشین شخصی، تنهایی. گاهی افراد خوششان می‏آید که حرم خصوصی باشد، می‏گوید آقا، جایت خالی بود رفتیم حرم امام رضا (علیه السلام) هیچ کس نبود. خیلیهایتان اینطوری هستید که لذت می‏برید دور امام رضا (علیه السلام) کسی، نباشد. این خباثت است این، که آدم کیف کند که امام رضا (علیه السلام) دورش، خلوت باشد برای خودخواهی من، بله، یکوقت مسئله امنیتی است، آن حسابش جداست. یک مقامی است که ممکن است یک آدم ناشناس باشد حفظ جانش واجب است، مسئله امنیتی که دارد آن لازم است. اما نه گاهی وقتها می‏گوییم آقا من یک رفیق دارم گفته، باهاش قرار گذاشته‏ایم که وقتی هیچ کس توی حرم نباشد. یعنی چه؟ من خیلی وقتها رفته‏ام حرم امام رضا (علیه السلام) خدمه گفته‏اند آقا امشب کشیک ما است، خلوت است، سحر فلان ساعت خلوت می‏شود گفتم آقا خلوت است یعنی چه؟ بگذار من قاطی زوارها بشوم «فادخلی فی عبادی، و ادخلنی جنتی». بگذار من توی مردم باشم اصلا ما لذت می‏بریم دور امام رضا (علیه السلام) خلوت باشد به شرط این که ما باشیم، اینها خودخواهی است. ما خیلی وقتها خوبی‌هایمان بدی است. باید چنان بزرگوار باشیم، اصلا چیزهای خوبها را بدهیم به کسِ دیگر. پیغمبر و اصحاب داشتند، جزء سیرت داشتند می‏رفتند به یک نیستانی نیستان، مقداری از این نی حلال بود، نی‏های طبیعی بود. گرفتند و حضرت با این نی‏ها چند تا مسواک درست کرد هرچی مسواک صاف و خوب بود داد به اصحابش یک مسواک کج و کوله بود خودش برداشت. گفتند آقا، یا رسول الله. فرمود بابا خوبش مال شما، بَدِه، این مسواک متوسطه مال من. پیغمبر ما این رقمی بود. امیرالمومنین با کسی رفت، با غلامش قنبر رفت بازار دو تا پیراهن خرید. یک گران، یک ارزان. گرانه لوکس بود، پیغمبر گفت تو بپوش، گفت آقا من نوکر توام، من برده‏ام، تو آقا، فرمود تو برده‏ای ولی جوانی. جوان دلش می‏خواهد شیک بپوشد، چون جوان دلش می‏خواهد شیک بپوشد این شیکه را تو بردار ما دیگر از سنمان گذشته. یعنی شیکه را داد به نوکرش، این سیره امام ماست، یعنی اهل بیت ما این رقمی بودند. خودشان می‏رفتند زیر سم اسب در کربلا به شرطی که اسلام برود بالا. ما حاضریم مسجد خلوت باشد به شرط این که من پیشنمازش باشم. من هیئت امنااَش باشم، من ستاد نماز جمعه‏اش باشم، آقا به خاطر فکر تو، یا اخلاق تو، یا سواد تو، یا سن تو، بدلیل شرایطی که داری مسجد خلوت است، بسمه تعالی به درک من باید رئیس باشم.

توّجه به دین برای خدا، نه دنیا

ما اسلام را برای خودمان می‏خواهیم، بعضی از ما که می‏گوییم دین، می‏دانید دین آخرش چی است؟ دین، چون دین آخرش چی است؟ خیلی از ما که می‏گوییم دین چون نون تویش است، اصلا ما کار به دین نداریم، برای این می‏خواهیم، نان می‏خواهیم، و اگرنه اگر کسی هدفش از دین، دین باشد، تا فهمید یک نفر بهتر است باید بگوید آقا جان بسم‏اللَّه، بیا. آن وقت شما اگر کسی را موفق کنی و هُلش بدهی در ثوابهایش شریکی خیلی شریکیم، شما فکر می‏کنید که حالا مثلاً بنده که بهتر نیستم، بنده شاگردِ شاگردِ آقای مطهری‏ام حالا مرحوم مطهری رفت خدمت امام، و من را هل داد توی تلویزیون، بیست و دو ساله، من هر چی حدیث بخوانم توی تلویزیون، مطهری هم شریک در ثوابش است. شما اگر یک کس دیگری را ببری مسجد، ببری دانشگاه، ببری ازدواج، برای ازدواجش، برای، اگر یک کسی را کمکش کنی در تمام کارهای خیرِ او شریکی، ما می‏توانیم در همه خیرها شریک باشیم. به شرط این که بگذریم، از خودمان بگذریم. دقیقه آخر یک مثل بزنم، یک کسی رسید به یک نهر آبی،سوار اسب بود، اسبه ایستاد. این مثل را شاید شنیده‏اید، هر چی شلاق زد نرفت، میخ کوبید، سیخ کوبید، برو حیوان، نهر هم آب نیم متر است، اسب از توی نیم متر آب رد می‏شود، ولی ایستاده، هر کاری کرد اسب نرفت، یک مردی گفت چرا؟ چته؟ گفت آقا اسب را می‏خواهم برود نمی‏رود گفت بیل بردار بزن توی آب، آب را گِلی کن اسب می‏رود این هم بیل برداشت و آب را تکان داد، آب که تکان خورد گلی شد، و اسبه قشنگ از توی آب رفت، گفت خدا پدرت را بیامرزد، دلیلش چی بود؟ گفت دلیلش این بود که اول می‏آمد اسبه، آب تمیز بود، توی آب تمیز آدم خودش را می‏بیند و هر که خودش را ببیند حاضر نیست پا روی خودش بگذارد. هر که خودش را ببیند و پا روی نفسش نگذارد حرکت هم نمی‏کند، آب که گلی شد خودش را ندید، خودش را که دید، خیلی‏ها که حرکت نمی‏کنند برای این که خودبین هستند، اگر خواستیم حرکت کنیم باید خودمان را نبینیم، اهل بیت ما خودشان را نمی‏دیدند، آنچه را می‏دیدند، خدا را می‏دیدند. کاری به خودشان نداشتند، علی اکبر، علی اصغر، زهرا (سلام اللَّه علیها)، امام کاظم (علیه‏السلام)، تمام امامان ما همه مصیبت‌ها کشیدند بخاطر این که خودشان را نبینند، دین را ببینند، برای پیشرفت دین سکوت کردند، برای پیشرفت دین صلح تحمیلی را قبول کردند، برای پیشرفت دین زیر سم اسبها رفتند، برای پیشرفت دین امیرالمومنین (علیه السلام) بیست و پنج سال توی خانه غصه خورد ما هم باید گاهی بگذریم، بیایید حالا که این بحث را شنیدید هر کجا با کسی گیرداری بگذر، بگو آقا من از حق خودم گذشتم که دین برود جلو.
«والسلام علیکم و رحمة اللَّه»