ترجمه قرآن - پاينده، ابوالقاسم - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : ترجمه قرآن نویسنده : پاينده، ابوالقاسم جلد : 0 صفحه : 26

اين تفكيك را نپسنديده و گفته‌اند مكى آن سوره‌هاست كه روى خطاب با مردم مكه دارد و مدنى آنهاست كه مردم مدينه را مخاطب ميكند، بنظر اينان همه سوره‌ها كه خطابات آن «يا ايها الناس» است مكى است كه در دوران اقامت مكه بيشتر مردمان مشركان بودند و خطاب ايشان بعنوان «اى مردمان» انسب مينمود و نيز همه سوره‌ها كه خطابات آن (يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا»* است مدنى است كه در مدينه اكثر مردمان مؤمنان بودند و خطاب ايشان به «شما كه ايمان آورده‌ايد» لا يقتر بود البته بنظر آنها خطاب «يا بَنِي آدَمَ»* نيز چون «يا أَيُّهَا النَّاسُ»* است. و هر سوره كه حاوى آن باشد، مكى است، اما اين تفكيك درست نمينمايد كه در سوره بقره و نساء كه قطعا مدنى است خطاب يا ايها الناس هست و نيز در سوره حج كه مسلما مكى است خطاب يا ايها الذين آمنوا هست، و نيز گفته‌اند كه مكى همه آن سوره‌هاست كه پيش از هجرت نازل شده بنابراين آن سوره‌ها كه پس از هجرت در مكه يا اطراف آن نازل شده باشد مدنى است، گوئى تفكيك سوره‌هاى مدنى و مكى كه در قرآنها متداول است طبق نظر اول است كه با معنى كلمه نيز سازگارتر است.
براى تشخيص سوره‌هاى مكى و مدنى ضابطه‌هاى مختلف تعيين كرده‌اند از جمله آنكه هر سوره كه كلمه كلا در آن هست قطعا مكى است كه كلا كلمه زجر و توبيخ است و سياق قرآن در ايام دعوت مكه در مقام مقابله يا اعتراضات و تبليغات مخالفان بيشتر زجر و توبيخ بوده است، كلمه كلا سى و سه بار، ضمن پانزده سوره قرآن آمده كه همه در آخر قرآن از سوره‌هاى كوچك مكى است و نيز همه سوره‌ها كه سجده در آن هست مكى است و نيز همه سوره‌ها كه حروف مقطع در آغاز آن هست مكى است بجز بقره و آل عمران كه با داشتن حروف مقطع، مدنى است و نيز همه سوره‌ها كه حكايت انبياى سلف در آن هست مكى است و نيز همه سوره‌ها كه حكايت ابليس و آدم در آن هست ولى مكى است، بجز بقره كه ذكر انبياى سلف و آدم و ابليس در آن هست ولى مدنى است، و نيز همه سوره‌ها كه ضمن آن از حدود و واجبات و احكام شريعت ذكرى رفته مدنى است كه دعوت اسلام، در مكه عام و كلى و صلاى خير و صلاح و خداپرستى و احتراز از شرك بود و تشريع احكام از مدينه آغاز شد و نيز همه سوره‌ها كه از جهاد و احكام آن سخن ميكند مدنى است كه در مكه بناى دعوت بر تسامح و تساهل بود و تشريع جهاد از مدينه بود. و نيز همه سوره‌ها كه ذكر منافقان در آن آمده مدنى است زيرا در مدينه شوكت اسلام بالا گرفت و گروهى از آنها كه دلشان به مسلمانى راغب نبود و از فيض هدايت خدا بى‌نصيب مانده بودند، از بيم يا طمع تظاهر بمسلمانى ميكردند و آن آيه‌ها كه در ذم و تقبيح و وصف و كشف خفاياى مقاصد آنها نازل شده با صرف نظر از خصوصيات زمان و مكان وصف حال همه منافقان در همه دورانهاست كه دل بسوئى دارند و زبان بسوى دگر اين نكته نيز ياد كردنى است كه در بعضى سوره‌ها قسمتى از آيه‌ها مدنى و قسمتى مكى است و طبعا برعايت اكثر آيه‌ها يا بلحاظ آن آيه‌ها كه در اول سوره هست، كه مدنى است يا مكى، تمام سوره را مدنى يا مكى بشمار آورده‌اند فى المثل، سوره عنكبوت را مكى ميشمرند اما يازده آيه اول آن كه ذكر منافقان در آن هست مدنى است از جمله سوره‌ها، بقره و آل عمران و نساء و مائده و انفال و توبه و نور و احزاب و محمد و فتح و حجرات و حديد و مجادله و حشر و ممتحنه و جمعه و منافقان و طلاق و تحريم و نصر، بى‌گفتگو مدنى است در باره سوره‌هاى فاتحه و رحمان وصف و تغابن و تطفيف و قدر و لم يكن و زلزله و اخلاص و فلق و ناس اختلاف هست و بجز اين سى و دو سوره يعنى بيست سوره قطعا مدنى و دوازده سوره مختلف فيه، هشتاد و دو سوره ديگر قطعا مكى است.
چنانكه گفتيم در حيات پيغمبر قرآن فراهم و سوره‌ها منظم شده و دو از كاتبان وحى كسان بودند كه نسخه كامل قرآن را فراهم داشتند و بى‌گفتگو نسخه كامل قرآن كه در مناسبات مختلف وحى بقلم آمده بود نزد على پسر ابو طالب بود و پس از وفات پيغمبر، در آنهنگام كه بحث و گفتگوى خلافت و اختلافات نخستين پيش آمد، وى در خانه بمراجعه و ضبط دقيق نسخه فراهم شده خويش اشتغال داشت.
بغير از كاتبان وحى بيشتر مسلمانان نيز يك قسمت يا همه قرآن را بخاطر داشتند و صفحه خاطرشان دفترى‌

نام کتاب : ترجمه قرآن نویسنده : پاينده، ابوالقاسم جلد : 0 صفحه : 26

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست