ترجمه قرآن - پاينده، ابوالقاسم - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : ترجمه قرآن نویسنده : پاينده، ابوالقاسم جلد : 0 صفحه : 32

اعجام و اعراب آن دريغ ميكردند و همين اختلاف قرائت‌ها بود كه ابو بكر را و بار ديگر عثمان را بمقابله يا جمع‌آورى قرآن وادار كرد. و گروه ديگر، بتأييد اين حديث قابل تاويل منتسب بختم رسل كه فرمود: «قرآن به هفت حرف نازل شد» اختلاف قرائتها را مصداق حروف هفتگانه منزل دانند و پندارند كه قرآن بر اين وجوه مختلف نازل شده است، دامنه اين گفتگو دراز است و ما را مجال و حاجت استقصا نيست.
وجوه اختلاف قرائت را طبقه بندى كرده‌اند و از همه آنها طبقه بندى صاحب مجمع البيان منظمتر است كه گويد: «يكى آنكه اعراب كلمه مختلف باشد اما معنى و صورت آن در كتابت تغيير نكند چون فيضاعفه كه برفع و نصب خوانده‌اند دوم آنكه اعراب كلمه مختلف شود و معنى تغيير كند اما صورت كتابت آن تغيير نكند چون تلقونه كه بفتح تاى اول بصيغه مضارع ثلاثى و هم بضم تا بصيغه مضارع مزيد فيه خوانده شده سوم آنكه اختلاف در حروف كلمه باشد و اعراب آن تغيير نكند و صورت كتابت نيز يكسان باشد چون ننشرها كه بازاى نقطه‌دار و رأى بى‌نقطه خوانده‌اند چهارم اختلافى است كه صورت و كتابت كلمه را تغيير دهد اما معنى يكى باشد چون آن كانت الاصيحة و الازقية كه هر دو بيك معنى است پنجم اختلافى است كه صورت و معنى را دگرگون كند چون طلح منضود و طلع منضوذ كه طلح بحا و طلع بعين كه دو قرائت مختلف است بصورت و معنى جداست كه طلح بمعنى موز و طلع بمعنى شكوفه است ششم اختلافى است كه از تقديم و تاخير كلمه بوجود ميآيد چون و جاءت سكرة الموت بالحق كه و جاءت سكرة الحق بالموت نيز خوانده‌اند هفتم اختلافى است كه از زيادت حرفى پديد آيد چون و ما عملت ايديهم كه و ما عملته ايديهم نيز خوانده‌اند» و بدنبال اين طبقه‌بندى، اين توضيح ضرورى است كه اختلاف قرائتها در متن قرآن كريم، بيشتر از نوع اول و دوم و سوم و چهارم است و نوع پنجم و ششم و هفتم در سراسر قرآن بيش از چند مورد نيست براى نمونه اختلاف قرائت‌ها را در مورد سوره حمد كه ديباچه قرآنش نام ميدهند از روى همان كتاب «النشر» و توضيحات اضافى از روى بعضى كتابهاى ديگر در اينجا ميآورم.
در الحمد للّه ابراهيم بن ابو عبله لام للّه را به تبعيت دال الحمد مضموم خوانده و حسن بصرى دال الحمد را به تبعيت لام للّه مكسور خوانده است و زيد بن على بن حسين حمد را بنصب خوانده و يكى از قاريان دال حمد و لام للّه هر دو را مفتوح خوانده است.
در مالك يوم الدين على ع ملك يوم الدين بفتح لام و كاف بصورت فعل ماضى خوانده يعنى روز جزا را مالك گشت و صالح يكى از قاريان مالك را بمقام ندا منصوب خوانده يعنى اى مالك روز جزا و ابو الحياة قارى ديگر ملك بدون الف و بنصب خوانده و هم از على ع ملاك يوم الدين بتشديد لام بصيغه مبالغه روايت كرده‌اند، ابن عمر ملك يوم الدين بسكون لازم و كسر كاف خوانده و يمانى كه از قاريان معروف است مليك يوم الدين به صيغه صفت مشبهه خوانده است.
در اياك نعبد و اياك نستعين، بعض قاريان ياء مشدد اياك را در هر دو جا سبك كرده‌اند و نون مضارع را مكسور خوانده‌اند.
عبد اللّه بن مسعود اهدنا الصراط المستقيم را ارشدنا الصراط المستقيم خوانده است.
در صراط الذين انعمت عليهم، عمر بجاى الذين من موصول آورده و صراط من انعمت عليهم خوانده است و نيز بعض قاريان هاء عليهم را در اينجا و پس از مغضوب هر دو مضموم خوانده‌اند.
در غير المغضوب خليل بن احمد غير را بنصب خوانده و طبعا آنرا حال گرفته و عمر غير را برفع خوانده كه خبر مبتداى محذوف ميشود.
در و لا الضالين، عمر بجاى لا غير آورده و غير الضالين خوانده و سجستانى قارى معروف در ضالين بجاى الف، همزه آورده و آنرا مفتوح خوانده است يعنى ضئلين، و هم در اين سوره شريف وجوه ديگر از اختلاف قرائتها هست كه از شرح آن ميگذريم.
اين توضيح در باره اختلاف قراءتها ضرور بود تا اگر

نام کتاب : ترجمه قرآن نویسنده : پاينده، ابوالقاسم جلد : 0 صفحه : 32

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست