نام کتاب : ترجمه قرآن نویسنده : گرمارودى، سيد على جلد : 1 صفحه : 317
77 و به موسى وحى كرديم كه بندگان مرا شب راهى كن و راهى خشك در دريا براى آنان بگشا (چنان كه) نه از سر رسيدن (دشمن) بترسى و نه (از غرق شدن) بهراسى. 78 فرعون با سپاهيانش در پى آنان افتاد و از دريا آنچه (بايست) آنها را فرا مىپوشاند، فرا پوشاند. 79 و فرعون قومش را به گمراهى برد و به راه نياورد. 80 اى بنى اسرائيل! ما شما را از دشمنتان رهايى بخشيديم و با شما در سوى راست (كوه) طور وعده نهاديم و براى شما ترنجبين [1] و بلدرچين [2] فرو فرستاديم. 81 از چيزهاى پاكيزهاى كه روزيتان كردهايم بخوريد و در آن از اندازه مگذريد كه خشم من شما را فرا گيرد و هر كه خشم من او را فرا گيرد بىگمان نابود خواهد شد. 82 و به راستى من آمرزنده آن كسم كه توبه كند و ايمان آورد و كارى شايسته كند سپس به راه آيد. 83 اى موسى! چه تو را (در پيش افتادن) از قومت به شتاب وا داشت؟ 84 گفت: آنان همينانند كه در پى من روانند و من به سوى تو- پروردگارا!- شتافتم تا (از من) خشنود باشى. 85 فرمود: ما در نبود تو قومت را آزموديم و سامرى آنان را گمراه كرد. 86 آنگاه موسى، خشمآلود اندوهگين به سوى مردم خود بازگشت؛ گفت: اى قوم من! آيا پروردگارتان به شما وعدهاى نيكو نداد؟ آيا درنگ من [3] بر شما دراز آمد يا مىخواستيد كه خشم پروردگارتان بر شما فرود آيد كه در وعده من خلاف ورزيديد؟ 87 گفتند: ما در وعده تو به خودى خود [4] خلاف نورزيديم بلكه بارهايى (گران) از زيورهاى قوم (فرعون) بر دوش ما نهاده شد (ه بود) كه (در آتش) انداختيم آنگاه سامرى (نيز) اين چنين (طرح) افكند. [1]. ترنجبين معرّب ترانگبين، شيرابههاى برگ و ساقه گياه «خارشتر». در تداوى به عنوان مليّن، استعمال مىشود. (- فرهنگ معين). سعدى مىفرمايد: ترانگبين وصالم بده كه شربت وصل نمىدهد خفقان فؤاد را تسكين
(به نقل از فرهنگ دهخدا) [2]. اين واژه در متون گذشته به گونههاى مختلف: بلدرچين، ولج، كرجفو، ورتيج، ورتج، ورديچ، برتج، ورتيشك به كار رفته است- دكتر على رواقى، ذيل فرهنگهاى فارسى، انتشارات هرمس، تهران، 1381، ص 354/ ذيل وراتيج./ در فرهنگ دهخدا آمده است: ورتيج: كرك، بلدرچين، مرغى است شبيه تيهو، ليكن از آن كوچكتر، به تازى سلوى گويند. طرطرى (از بلغاى هند) گويد: گشت در چنگل عشق تو گرفتار، دلم همچو ورتيج كه در چنگل باز است اسير
[3]. در اصل: العهد. [4]. ملك: السّلطان و القدره- المستخلص، ص 114.
نام کتاب : ترجمه قرآن نویسنده : گرمارودى، سيد على جلد : 1 صفحه : 317